4x expo’s als een kunstwerk

Dé trend in onze musea? Bouw je expo op als een eenmalig evenement. Om niet te zeggen, een groot tijdelijk kunstwerk. In Gent, Leuven, Hasselt en Den Bosch krijgen kunstenaars deze winter de kans om hele museumzalen naar hun hand te zetten. Het museum een sacrale kunsttempel, waar je met de handen op de rug schilderijen en sculpturen bezichtigt? Heel rustgevend, maar vandaag werken kunstenaars multimediaal. Foto’s, installaties, video’s en performances maken deel uit van hun artistiek universum. Dus kan je expo’s omtoveren in meeslepende kunstinstallaties, waar je de wereld van de kunstenaar even intens beleeft als in het atelier.

Helse Sixtijnse kapel

Belgische kunstenaar Joris Van de Moortel (1983) tovert de grote voorzaal van het S.M.A.K. om in een apocalyptische versie van de Sixtijnse kapel. Het laatste oordeel is geveld, overal heerst chaos, maar we laten er onze slaap niet voor.

Glasramen filteren het licht, dat door de grote vensters van het museum binnenvalt. Aan de muren hangen duistere, chaotische herinterpretaties van klassieke schilderijen. Het altaar is vervangen door een narrenschip. Gitaren en geluidsinstallaties staan klaar voor de liveoptredens die de kunstenaar op geregelde tijdstippen komt geven. Video’s, muziek, sculpturen, aquarellen, schilderijen, ze krijgen allemaal hun plek in de sacrale ruimte van de kunstenaar.

HELL ON EARTH, in search of PUR, NUR and FUR is bedoeld als een oproep om de apathie in onze samenleving te doorbreken. PUR staat voor de wijsheid van onze voorouders, en voor puurheid die verloren ging. NUR is het nu waarin we onze korte levens leiden, en waarin de natuur vernietigd wordt. FUR is een harmonische toekomst voor iedereen. Een toekomst die voor het grijpen ligt als we onze huidige problemen onder ogen zien en aanpakken. Zo gloort er in de duistere kapel toch een sprankje hoop.

HELL ON EARTH, in search of Pur, Nur and Fur, tot 2 maart, S.M.A.K. Gent

Dansorgels en panoramaschilderijen

Bij Z33 in Hasselt mag Lucy McKenzie ze de prachtige museumvleugel van architecte Francesca Torzo naar haar hand zetten. Ze creëert een Super Palace, dat eigenlijk vooral op een imaginaire stad lijkt, met winkels, affiches, schilderingen, kijkdozen, dansorgels, standbeelden.

Maar in het Superpaleis is een en ander niet in de haak. Hoe komt het dat de etalagepoppen in de sportwinkel de hoofden hebben van door de nazi’s vermoorde verzetsstrijdsters? McKenzie toont ook de muurschildering die ze in de villa van Jeffrey Epstein zou willen aanbrengen.

De Schotse kunstenares woont al 18 jaar in Brussel en houdt van ouderwets entertainment, zoals dansorgels en panoramaschilderijen. Luister naar het ongewone dansorgel, dat muziek van ABBA speelt, en zie een panoramaschilderij voorbijglijden vanuit een minitreincoupé. Speciaal voor kinderen maakte McKenzie een Super Magazine bij de expo.

Lucy McKenzie. Super Palace, tot 23 februari, Z33, Hasselt

Niet bedoeld als retrospectieve

Peter Morrens is volgens M Leuven een invloedrijke, maar onderbelichte hedendaagse kunstenaar. Voor OEEEEEEUUUUVVRE mocht hij vijf monumentale museumzalen inrichten.

De geinige titel (waarvoor dank, we hebben de letters drie keer nageteld) laat het al uitschijnen: ceci n’est pas une rétrospective.

In Morrens’ wereld staan alle kunstwerken met elkaar in verbinding. Hij speelt met taal, geluid én beeld. Hij schildert, tekent, fotografeert, creëert installaties en performances. De expo laat je een momentopname van zijn oeuvre beleven. Verwacht dus geen tijdlijn of thematische indeling.

De scenografie is opgevat als een totaalinstallatie. Een langgerekte vitrine doorkruist de zalen en verbindt alle werken. Ze dient niet als wegwijzer, want je kan op de expo alle richtingen op. Laat je leiden door het toeval en je intuïtie, en vergeet je verbeelding en je gevoel voor humor niet.

Peter Morrens. OEEEEEEUUUUVVRE, tot 2 maart, M Leuven

Tekenen op de zaalmuren

Tot slot wippen we nog even de grens over naar Het Noordbrabants Museum in Den Bosch. Ieder jaar viert het museum Jheronimus Bosch, de renaissanceschilder die de meest wonderlijke monsters en duivels uit zijn penseel toverde. En die in de stad geboren werd, zoals zijn achternaam aangeeft.

De Franse kunstenaar Abdelkader Benchamma is dol op Bosch en Bruegel. Hij tekent imaginaire landschappen, geïnspireerd door de oude meesters. Zijn specialiteit? Buiten de kaders tekenen. Waarom je beperken tot een vel papier als je hele muren te lijf kan gaan met inkt? Voor zijn eerste solo-expo in Nederland tekent hij een installatie op maat van het museum. Zijn gekaderde werken zijn verbonden met tekeningen, die hij rechtstreeks op de muren aanbrengt. In zijn web van kunstwerken integreert hij ook zwart-wit-gravures van Bruegel. Zo wordt de expo één grote installatie, die de grenzen van tijd en ruimte doorbreekt.

Abdelkader Benchamma. Landscape of the fall, tot 9 maart, Het Noordbrabants Museum, Den Bosch