4x stripverhalen in het museum

Clandestiene jeneverstokers

Willy Vandersteen wist het al: in stripverhalen kan je lezers meenemen naar verre landen en vervlogen tijdperken. Logisch dus dat steeds meer musea hun collectie ontsluiten door expo’s te combineren met strips. Noem het gerust een internationale museumtrend. En die trend laat het Jenevermuseum in Hasselt niet zomaar voorbijgaan. Stoker is niet alleen de nagelnieuwe expo over illegaal jenever stoken, maar ook het eerste stripverhaal over jenever. Of beter, de eerste graphic novel.

De Limburgse stripauteur Michaël Olbrechts bedient de teletijdmachine. Hij raadpleegde 19de-eeuwse kranten en politieverslagen en distilleerde daaruit een fascinerend verhaal, met de ongrijpbare zwartstoker Bruno De Clercq als spilfiguur. Op de expo licht Olbrechts zijn inspiratiebronnen toe en zie je zijn graphic novel ontstaan, van schets tot afgewerkte stripplaat. Je ontmoet ook historische sluikstokers en smokkelaars. Waarom omzeilden ze de wet, en hoe gingen ze te werk? Olbrechts wil je raken met ‘echte personages met diepgang’, zegt hij. Zijn graphic novel Galapagos uit 2023 haalde als eerste strip ooit de longlist van de Boon Literatuurprijs.

Stoker, 28 september tot 5 januari, Jenevermuseum, Hasselt

De Holocaust verbeeld

Tien striptekenaars uit Nederland, België en Duitsland kregen een ongemakkelijke uitnodiging in de bus. Wil je meewerken aan een stripexpo over de Holocaust? Vertel het verhaal vanuit je persoonlijk perspectief en situeer het in de context van een van deze drie voormalige nazi-kampen: Westerbork in Nederland, de Dossinkazerne in België en Neuengamme in Duitsland. De expo reist rond langs de drie kampen in kwestie.

Deze herfst kan je Het Onvoorstelbare Verbeeld gratis gaan bekijken in de Dossinkazerne in Mechelen. Bij de tien nieuwe strips horen op de expo ook historische voorwerpen, audiovisuele fragmenten en getuigenissen. De tekenaars lieten zich inspireren door een korte strip van August M. Froehlich, die een researcher van Herdenkingscentrum Kamp Westerbork toevallig herontdekte in een Amerikaans archief. Op een pagina met zes plaatjes toont de Oostenrijks-Amerikaanse striptekenaar met pijnlijke precisie wat er gebeurde vanaf de aankomst van een deportatietrein in een uitroeiingskamp. De korte strip werd begin 1945 gepubliceerd, toen de concentratiekampen nog volop werkten.

Het Onvoorstelbare Verbeeld, 27 september tot 15 december, Kazerne Dossin, Mechelen

Brons voor Brecht

Brecht Evens kaapte dit jaar de Bronzen Adhemar weg, de belangrijkste prijs voor stripauteurs in Vlaanderen, en daarbij hoort een overzichtsexpo in cultuurcentrum De Warande in Turnhout. Evens schildert meer dan hij tekent, en dompelt je onder in een dromerige, surrealistische wereld. Fijn dus als je graag beeldverhalen of graphic novels leest om eventjes weg te glippen uit de werkelijkheid. Evens won al prestigieuze internationale prijzen en wordt in meer dan tien talen gepubliceerd. Zijn werk is momenteel ook in Parijs te zien op La bande dessinée au Musée, de grote stripexpo van het Centre Pompidou.

Brecht Evens, winnaar Bronzen Adhemar 2024, Tot 11 november, De Warande (Luifelzaal), Turnhout

En het Stripmuseum zelf?

Het Stripmuseum in Brussel viert zijn 35ste verjaardag met een nieuwe permanente expo. Een eeuw van Belgische stripcultuur gidst je door een succesvolle periode. Na de Tweede Wereldoorlog groeide ons land uit tot hét Europese centrum van de negende kunst. Tekenaars als Hergé, Peyo, Franquin en Marc Sleen verzonnen legendarische stripfiguren, die ook de reclame-, tv- en filmwereld veroverden. Je las niet alleen de strips, je abonneerde je ook op magazines en haalde gadgets, poppetjes en zelfs computerspellen in huis. Materiaal genoeg dus voor een kleurrijke, immersieve expo.

Op een nieuwe grote tijdelijke expo is het nog even wachten. Vanaf 19 november zet het museum de reportagestrip in de kijker. Kan de striptekenaar in de huid kruipen van een historicus, journalist of documentairemaker? De expo brengt verslag uit, ter plaatse en in de studio, over een stripgenre dat nog volop in ontwikkeling is.

Reportagestrip, 19 november tot 6 april, Stripmuseum, Brussel