80 jaar Unesco

Het verdrag uit 1972 heeft als doel om erfgoed dat van unieke en universele waarde is voor de mensheid, beter te kunnen bewaren voor toekomstige generaties. Naast de bescherming die erfgoederen krijgen door plaatsing op de Werelderfgoedlijst, bevordert de status ook het begrip tussen culturen. Niet elk werelderfgoed is per se mooi, maar alle zijn op een bepaalde manier uniek, van groot belang voor iedereen en onvervangbaar.

Op de lijst van Unesco staan drie types erfgoed: cultureel, natuurlijk of een hybride vorm van deze twee. Op dit moment zijn er 1223 ingeschreven werelderfgoedsites: 952 culturele, 231 natuurlijke en 40 hybride sites, verspreid over 168 landen.

De Galápagos-eilanden werden in 1978 als allereerste ingeschreven. Ook onder andere de kathedraal van Aken, het historisch centrum van Krakau en Yellowstone National Park kregen een plek op die eerste lijst. Pas in 1998 was België aan de beurt, maar dat jaar sleepten we meteen drie erkenningen in de wacht: voor de Grote Markt van Brussel, dertien Vlaamse begijnhoven en de historische scheepsliften op het Canal du Centre. Ondertussen zijn er nog dertien erkenningen in België bijgekomen, de meest recente was voor 139 begraafplaatsen en herdenkingssites van WO I in 2023.

Bijna de helft van de werelderfgoedlijst wordt ingenomen door sites in Europa en Noord-Amerika. Zo staat koploper Italië er maar liefst zestig keer op, terwijl er meer dan twintig landen zijn die nog geen enkele site op de lijst konden laten zetten. De bijna 200 landen die het verdrag ondertekenden, streven naar een representatieve en evenwichtige lijst en dat betekent dat het moeilijker wordt om nog meer van ons erfgoed erkend te krijgen. België heeft nog vijftien sites op de indicatieve lijst staan. Dat zijn plekken die wij hebben voorgedragen als mogelijk werelderfgoed, zoals de Leuvense universiteitsgebouwen, het plateau van de Hoge Venen en het slagveld van Waterloo. Afwachten dus of Unesco ook overtuigd wordt van de uitzonderlijke waarde van deze plekken.