5 x stoere burcht… op de Eifel-Höhen-Route

Wat meteen opvalt bij een reis in de Eifel zijn de burchten. Massa’s burchten, sommige nog intact, vele al lang vervallen. Al deze burchten getuigen van het woelige verleden van de Eifel, een regio die in de middeleeuwen uit vele ministaatjes bestond, geregeerd door lokale heersers, die zich verschansten in een stoere hoogteburcht of een waterburcht, omringd door een brede slotgracht. Vooral in het noorden van de Eifel ging het er vaak grimmig aan toe. Plaatsjes als Blankenheim, Satzvey, Heimbach, Monschau en Reifferscheid liggen maar een steenworp verwijderd van elkaar, maar hebben allemaal een forse burchtruïne.

1. Niet weg te denken uit Heimbach is Burg Hengebach. De hoogteburcht is een zogenaamde ringwalburcht en werd in de 11de eeuw op een grauwackerots gebouwd. Binnenplaatsen, kantelen en donjon zijn gratis toegankelijk. In een vleugel van de burcht, die ’s avonds mooi verlicht is, zit nu het restaurant Burgschänke Heimbach. 
2. De imposante Burg Blankenheim troont sinds 1115 op een rots boven de oude binnenstad van Blankenheim. Uit archeologisch onderzoek bleek dat ze wellicht is ontstaan op de fundamenten van een Romeins fort. De oorspronkelijke burcht werd in de loop der eeuwen meermaals verbouwd. Zo onderging de zware middeleeuwse ridderburcht een metamorfose tot een barok kasteel. Vandaag herbergt het kasteel een jeugdherberg. Een deel van de burcht kan worden bezichtigd.
3. De eerste vermelding van Burg Reifferscheid was al meteen een tragische: in 1106 stak kasteelheer Hendrik I van Limburg zelf zijn kasteel in de fik, opdat het niet in handen van de vijand zou vallen. De burcht werd herbouwd, maar in 1669 ging het opnieuw mis: door de nalatigheid van een soldaat brak een zware brand uit, waarbij naast het kasteel een groot deel van het dorp ten prooi viel aan de vlammen. Later werd het kasteel verwoest tijdens de Frans-Spaanse oorlog en nog een keertje door de Fransen. In 1805 werd ze ten slotte per opbod verkocht en fungeerde voortaan als steengroeve. De ruïne werd later door de dorpelingen op eigen houtje gerestaureerd. Vandaag vormt ze samen met het aanpalende dorp een schoolvoorbeeld van een middeleeuws burchtdorp.
4. Burg Monschau is eveneens een hoogteburcht en ontstond wellicht in de vroege 13de eeuw. In het midden van de 14de eeuw werd ze uitgebreid met een machtige ringmuur en weergangen. Later werd de voormalige burcht van de graven van Jülich meermaals verwoest. Na de Eerste Wereldoorlog werd een vleugel verbouwd tot jeugdherberg. In 1971 werd het complex zelfs door Christo ingepakt. In de zomer is de binnenplaats het toneel van het Monschau Festival.
5. Burg Satzvey behoort tot de best bewaarde waterburchten van het Rijnland. De massieve hoofdburcht en de voorburcht liggen op een eilandje in het midden van een vijver, gevoed door de Veybach. De waterburcht kan tijdens rondleidingen worden bezichtigd. Bovendien vinden er regelmatig evenementen plaats, zoals steekspelen, een heksenmarkt, griezeldiners en de Burgweihnacht in de adventsweekends. Op het kasteel kun je ook stijlvol overnachten, bijvoorbeeld in het voormalige boudoir van de overgrootmoeder van de huidige kasteelheer, graaf Franz Josef Beissel von Gymnich junior.

Al deze burchten en nog veel meer fraais verbindt de Eifel-Höhen-Route. Meer over deze prachtige fietsroute in het noorden van de Eifel lees je in de reportage van Erik Van de Perre in Pasar Fietsen van april 2023.