Vive La Vélomaritime!

Klimaatverandering doet onze reisgewoonten beetje bij beetje veranderen. Vroeger? Zouden we het nooit in ons hoofd hebben gehaald om tijdens in de winter een een paar dagen te gaan fietsen in het buitenland. Te koud, te nat. Door de toenemende kans op hogere temperaturen en meer uren zonneschijn wagen we het er nu wel op. Een goede gok: bij aankomst in de Normandische havenstad Dieppe lijkt het wel alsof we aan een lentetrip zijn begonnen. De warme gloed van de zon, de terrasjes aan de plezierhaven, de wandelaars op de zeedijk: we voelen ons bijna in de Méditerranée. Amper twee kilometer na vertrek bij de fietsverhuurzaak ploffen we zelf al neer op een terrasje. We kiezen voor het toepasselijke ‘Mouette à Vélo’. Daar nemen we even de tijd om de overzichtelijke fietskaart van het departement Seine-Maritime te bestuderen. Onderweg op La Vélomaritime zullen we van Dieppe naar Le Havre bijna 150 km voor de wielen krijgen. In drie dagen is dat met e-bikes best haalbaar, dus hebben we wat tijd over om onze startlocatie te bezoeken.

Gouden tijden

‘O, wat zou ik graag meefietsen’, klinkt het enthousiast bij Bertrand Edimo, stadshistoricus en gids in Dieppe. ‘Jammer, maar mijn fiets is kapot. Daardoor heb ik nog geen etappe van La Vélomaritime afgelegd. Deze nieuwe fietsroute past wel bij het historische karakter van Dieppe, dat we nu toeristisch opnieuw ontdekken. Dieppe is vooralsnog een goed bewaard geheim en heeft de charme van begin 20ste eeuw weten te bewaren. Toerisme is belangrijk voor ons, maar in de eerste plaats zijn we een havenstad waar gewerkt en gewoond wordt. Als het weekend of de vakantie voorbij is, leven we hier gewoon verder.’

Dat had  helemaal anders kunnen uitdraaien voor Dieppe, dat twee eeuwen geleden als eerste kustplaats in Frankrijk het badtoerisme introduceerde. Leden van het Franse hof en vooraanstaande figuren uit Parijs kwamen toen speciaal naar Dieppe om in zee te baden, een in die dagen nieuw fenomeen. ‘Die toeristische pioniersrol hadden we te danken aan onze nauwe band met Engeland’, weet Edimo. ‘Door de overzet tussen Newhaven en Dieppe begonnen Engelse reizigers hier aan hun reis op het Europese continent. Baden in zee voor het plezier was in Engeland al langer ingeburgerd en onze hoteluitbaters speelden handig in op die gewoonte. De aanleg van de spoorlijn tussen Parijs en Dieppe zorgde halfweg de 19de eeuw voor nog meer toeristen, maar in vergelijking met andere Franse badplaatsen verloren we daarna aan populariteit.’

Als we de havenbuurt even verkennen, blijkt Dieppe nog wel meer historische verhalen in petto te hebben. ‘In de renaissance vertrokken vanuit onze haven zeevaarders naar alle uithoeken van de wereld’, benadrukt Edimo, terwijl hij ons wijst op het bestaan van ‘Le Mur du Trésor’ in de Église Saint-Jacques. ‘De fries dateert uit 1530 en er staan heel gedetailleerde afbeeldingen op van Amerikaanse, Afrikaans en Aziatische volkeren. Het is een uniek monument dat een bewijs is van die ontdekkingsreizen naar het huidige Brazilië, Quebec, New York en Liberia.’ Nog meer sporen van die gouden tijd voor Dieppe zijn te bewonderen in het Chateau-Musée. Daar genieten we driedubbel van het uitzicht over de stad, de promenade en de zee.

Lek op de juiste plek

Zonder kompas, mét gps en smartphone  en met minder verre reisambities dan die legendarische zeelieden van Dieppe verlaten we de stad. We volgen gewoon de duideljke wegwijzers van La Vélomaritime. In de buitenwijken is het stevig klimmen, de elektrische ondersteuning van de fiets komt meteen van pas. Bij deze eerste kilometers volgt de route wel nog een drukke baan. Pas na de passage door het badplaatsje Pourville-sur-Mer komen we op rustige wegen terecht. Drie kilometer en een fikse klim verderop bereiken we Varengeville-sur-Mer. Daar moeten we met een lekke band aan de kant. Verdorie toch! Met je eigen stads- of koersfiets is een band zo gewisseld, maar door onder andere de hydraulische schijfremmen is dat bij e-bikes veel lastiger. Zeker als je niet zo handige Harry bent. Gelukkig belooft de fietsverhuurder dat hij ons zo snel mogelijk uit de nood komt helpen. In afwachting van de depannage bezoeken we in Varengeville-sur-Mer de prachtige Église Saint Valery. Het kerkje en omliggend zeemanskerkhof liggen op een klif, die elk jaar weer enkele centimeters meer door de zee wordt aangevreten. Die dramatische ligging inspireerde impressionist Claude Monet voor een van zijn meesterwerken, terwijl kubist Georges Braque het kerkje nog fraaier maakte door er een glasraam voor te ontwerpen. Een bezoek aan deze plek in het spoor van die grote kunstenaars? Het is een aanrader. Als we terug zijn op de parking is de fietsverhuurder al volop bezig. ‘Het is zo gefikst’, stelt hij ons gerust. ‘De lekke band is bijna vervangen. Voor de rest van jullie fietstrip hoeven jullie je geen zorgen te maken. Het zijn trouwens Belgische fietsen. Niet te zwaar en toch oerdegelijk. Ik ben ze speciaal bij De Scheemaeker in Brugge gaan kopen.’

On adore les Belges

Onze tweede dag op La Vélomaritime start in Veules-les-Roses. Dat mist in de winter toch wat van haar zo sterk bejubelde charmes. Op weekdagen zijn alle restaurants en cafés gesloten, waardoor het badplaatsje er ’s avonds wel heel verlaten bijligt. De wekelijkse marktdag op woensdag gaat wel door, dat zorgt bij ons vertrek nog net voor een beetje gezelligheid. Onderweg op de fiets blijkt algauw dat La Vélomaritime minder de kustlijn opzoekt dan een dag voordien. Dat is een beetje jammer, maar afwijken van de hoofdroute is verboden, toch? Bij het naderen van Saint-Valery-en-Caux maken we een omweg naar de havenbuurt en het strand. Landinwaarts fietsen we over golvende wegen, tussen velden en weiden, en af en toe is het flink trappen tegen de wind in.

Een eerste pauze volgt pas in Malleville-les-Grès, waar we binnenspringen in de chambre d’hôtes ‘Au Gré du Vent’, een van de weinige adressen met het label ‘Accueil Vélo’ in deze streek. ‘Jammer dat jullie hier niet hebben overnacht’, reageert uitbaatster Martine. ‘Fietsers op reis zijn bij ons welkom. De fietsen kunnen veilig worden gestald, je kan je  kleren wassen en voorts is er een fietsherstelkit ter beschikking. Et on adore les Belges! Jullie zijn avontuurlijk, hebben een passie voor de fiets en genieten volop van de natuur. Met Parijzenaars hebben we het soms moeilijk. Ze begrijpen niet dat er geen pizzeria in het dorp is of dat UberEats hier niet actief is.’  

Als je afzondering zoekt, vind je die gegarandeerd in deze landelijke streek. Dat wist zelfs al keizerin Sissi, die in 1875 een hele zomer te gast was in het Château de Sassetôt. Vanuit het kasteel, dat vandaag als een luxehotel is ingericht, trok ze met haar paard naar het strand van Les Petites-Dalles. Wij volgen haar spoor met de fiets en zetten daarna koers richting Fécamp. Een eerste blik op de havenstad aan de monding van de Valmont krijgen we als de Chapelle Notre-Dame du Salut naderen. Die is op een hoge klif is opgetrokken. Helaas is het vandaag een grijze dag. Het uitzicht op het strand, de haven en de kilometerslange strook aan krijtrotsen moet bij helder weer en een blauwe lucht fenomenaal zijn...

Vis, elixir en een fietscafé

Na een hele steile afdaling bereiken we de haven van Fécamp met als eerste blikvanger Les Pêcheries-Musée de Fécamp in een voormalige kabeljauwdrogerij. Bezoekers krijgen er een boeiende inleiding tot de geschiedenis van de stad en de collectie biedt een betere kijk op het avontuurlijke, maar zware vissersbestaan. Een nog drukker bezochte bezienswaardigheid in de stad is het eclectische Palais Bénédictine. Daar is het na een gemoedelijke rondleiding door een eigenzinnige kunstcollectie en de distilleerderij van het wereldvermaarde Bénédictine-elixir genieten van de uitgebreide proeverij. Omdat  een paar Bénédictines met een alcoholpercentage van 40 % toch wel even in het lijf blijven hangen, gaan we daarna nog op zoek naar een plek voor een koffiestop.

Een fietsadres met stip is Coffee Bike Normandie. Dat wordt uitgebaat door de charmante Valérie Loisel. ‘De opening van mijn zaak viel samen met de inhuldiging van de Véloroute du Lin, een 75 km lange verkeersluwe route tussen Fécamp en Dieppe. Ik verhuur fietsen en merk dat de populariteit van de fiets sterk toeneemt. De inwoners van Fécamp gaan bewuster met de fiets om. Er is meer plaats bijgekomen voor fietsers in de stad en de snelheid van de auto’s is sinds kort tot 30 km/u beperkt.’

Ook het fietstoerisme in deze streek gaat er volgens Valérie sterk op vooruit: ‘Het gaat hard. Sommige mensen huren een fiets voor veertien dagen. Ik stel vast dat het aantal fietsers langs La Vélomaritime spectaculair stijgt, vooral dan vanuit jullie regio’s en het noorden van Frankrijk. Vaak zijn het koppels of vriendengroepen. Maar er zijn ook gezinnen met kleine kinderen die voor een fietsvakantie naar deze streek komen gereisd. Ze huren dan fietsen met een aanhangwagentje, waarna ze gedurende enkele dagen onderweg zijn en in tenten logeren. Je kan routes te combineren. Van hier naar Dieppe volg je dan bijvoorbeeld de Véloroute du Lin en je komt langs La Vélomaritime terug.’

Finale op de promenade

Aan het eind van onze tweede fietsdag bereiken we net voor zonsondergang Étretat. Na een goede nacht trekken we goed uitgerust een hele voormiddag op verkenning. Net als bij ons vertrek in Dieppe op dag één is ook de zon weer van de partij. Dat maakt een immens verschil voor het fascinerende licht- en kleurenspel aan de Côte d’Albâtre. Hier is veel te zien. Op het keienstrand van Étretat laten we onze drone uitvliegen tot vlakbij de Falaise d’Aval,  met haar spectaculaire krijtboog en de 50 meter hoge rots in de vorm van een naald. Dit natuurwonder vormt het traditionele plaatje van Normandië. Elk jaar komen één miljoen toeristen het strand en omliggende kliffen bewonderen.

Weer op de fiets beklimmen we in Étretat de Falaise d’Amont met de prachtige Jardins d’Étretat. De gigantische pijl op deze klif blijkt een eerbetoonte zijn  aan vliegpioniers Nungesser en Coli, die bijna een eeuw geleden als eersten over de Atlantische Oceaan probeerden te vliegen. Eens voorbij de kustlijn van Étretat werden ze helaas nooit meer teruggezien… Ons vergaat het gelukkig beter. Na ons bezoek aan deze iconische badplaats vatten we de finale van onze fietstrip aan. Het zonnige weer op weg naar eindpunt Le Havre inspireert de locals, want voor het eerst in drie dagen zijn we niet meer alleen onderweg op de fiets. Bij aankomst in Le Havre lijkt het wel alsof de hele stad met de fiets, te voet of op een skateboard naar de promenade aan het strand is afgezakt. Dat is meteen een bijzonder gezellig einde van drie dagen fietsen langs La Vélomaritime. Die route zal de komende jaren waarschijnlijk tot een van de populairste langeafstandsroutes in Frankrijk zal uitgroeien. Vive La Vélomaritime!

Wil je liever gaan stappen dan fietsen aan de Côte d’Albâtre? Bekijk dan zeker GR 21. Deze route loopt tussen Le Havre en Le Tréport en kan  je - net als andere GR-wandelpaden -  in beide richtingen wandelen. Sinds de inhuldiging ervan in de jaren zeventig van de vorige eeuw is deze langeafstandsroute uitgegroeid tot een klassieker. Franse wandelaars hebben de GR 21 nog niet zo lang geleden tot beste langeafstandspad verkozen.

Nog meer dan de nieuwe La Vélomartitime voor fietsers zoekt de GR 21 de wandelpaden op in de buurt van de kliffen, die over een groot deel van het traject je uitzicht bepalen. Waar de paden te gevaarlijk zijn door erosie, zoekt deze route het binnenland op. Als je wandelt langs de GR 21 trek  je dan ook door weiden en akkers, zoals tussen Le Havre en Étretat.

Op dit traject vol afwisseling laat een volgend dorp of gezellige badplaats nooit lang op zich wachten. In de lente en in de zomer vind je onderweg voldoende campings en betaalbare slaapplaatsen.

De hele GR 21 is 190 km lang. Hou rekening met de korte hellingen onderweg, waardoor het aantal hoogtemeters over het volledige traject boven de 3000 meter uitkomt. Die kruipen na enkele dagen stappen toch wel in de benen.