De automaat als ideale versnellingsbak

Waarom wordt steeds vaker een automatische versnellingsbak aangeboden?

Brandstofverbruik en uitstoot van schadelijke stoffen worden steeds belangrijker, en die zijn grotendeels afhankelijk van de gebruiker. Daarom houden fabrikanten de schakelmomenten en toerentallen liever zelf in de hand, en dat is precies wat de automatische versnellingsbak doet.

Verder zijn er steeds meer versnellingen nodig om de uitstoot te beperken, zodat de bestuurder het steeds drukker zou krijgen. Bijvoorbeeld als er geen zes, maar zeven of zelfs negen (Mercedes-Benz Sprinter) versnellingen ingezet worden.

Kost een automaat extra brandstof?

Elke automatische versnellingsbak kiest de schakelmomenten aan de hand van de gevraagde kracht. Die informatie breng je over via het gaspedaal.

- De halfautomaat regelt ook alles zelf, maar is feitelijk een versnellingsbak met koppelingsplaten, waarbij je de koppeling niet zelf hoeft te bedienen: dit type automaat kiest het juiste schakelmoment naar de juiste versnelling door continu de gevraagde snelheid en kracht te analyseren. Is er geschakeld, dan is een vaste overbrenging tot stand gekomen. Brandstofverbruik heb je hier dus zelf in de hand.

- Een conventionele automaat heeft geen koppelingsplaten, maar een koppelomvormer. Hydraulische olie brengt daarin krachten over. In zo’n koppelomvormer vinden verliezen plaats die tot een wat hoger brandstofverbruik kunnen leiden ten opzichte van een handgeschakelde versie.

- Combinatievormen van systemen bestaan ook.

Wat heb ik in mijn camper aan een halfautomaat?

Om 3,5 ton of meer in beweging te houden bij de juiste toerentallen moet je vaak heel frequent schakelen. Bovendien moet je het toerental in de gaten houden om de motor niet te beschadigen. Dat neemt de halfautomaat je uit handen.

De Comfort-Matic-transmissie in de nieuwste Fiat Ducato is ongeveer 30% lichter dan een conventionele automaat. Met een speciale ‘UP-knop’ kun je de schakelmomenten optimaliseren voor bijzondere omstandigheden (zware belading, hellingen en optrekken met een trailer aan de trekhaak). Elektronica zoals Uphill-Downhill Modus kiest afhankelijk van de helling de beste versnelling. Warm Up Modus zorgt voor emissiereductie tijdens een koude start. Brake Assistance Modus ondersteunt met een motorrem, die ook inschakelt (Fast Off Detection) als je in een noodsituatie plotseling van het gas gaat. Er zit dus veel regelende techniek achter.

Hoef ik met een automaat op niets meer te letten?

De halfautomaat van Fiat werkt met een ‘normale’ koppeling met koppelingsplaat. Gebruik het gaspedaal dus niet om wegrollen te voorkomen, bijvoorbeeld als de auto stilstaat op een helling: door oververhitting kan de koppeling beschadigd raken, net als bij een handgeschakelde auto. Gebruik de rem om niet weg te rollen. Ook bij file op een helling moet je, net als bij een handbak, je hoofd erbij houden. Door afstand te bewaren en de auto te laten ‘doorrollen’ spaar je de koppeling. Trek niet te vaak op.

Voordeel van een automaat met koppelomvormer is dat stilstaan op een helling tot op zekere hoogte wel kan. Een voertuig met zo’n automaat ‘kruipt’ langzaam naar voren – bij ingeschakelde versnelling – als je de rem loslaat.

Rijden in de bergen, hoe gaat dat?

Raadpleeg altijd even de gebruiksaanwijzing van de automaat. Rijden in de bergen gaat probleemloos. De elektronica regelt alles naar omstandigheden. Bij wegrijden kun je soms een bergversnelling of de Fiat UP-knop gebruiken.  Bij een bepaalde snelheid op een helling kan een automaat soms wat gaan ‘zoeken’. Hij schakelt bijvoorbeeld drie, vier, drie... In dat geval pas je de snelheid wat aan, of zet de pook even in een ‘vaste’ versnelling, in dit voorbeeld de derde. Dat is heel simpel en kan tijdens het rijden. Bij afdalingen schakel je indien gewenst handmatig terug voor sterker remmen op de motor. 

Hoe zit het met onderhoud?

Een automaat is aan alle kanten beveiligd met elektronica. Is er iets mis, dan krijg je een waarschuwing, óók als bijvoorbeeld de koppelingsplaten aan vervanging toe zijn. Regulier onderhoud vindt bij Fiat plaats bij 90.000 en 180.000 kilometer. Tweejaarlijks de olie van de hydraulische koppeling verversen wordt aangeraden. Daardoor blijven bewegende delen schoon en soepel.