Thomas bouwt een bus (1): hoe het begon

Jarenlang heb ik gereisd in kleine busjes. Tot die grote droom eindelijk werkelijkheid werd: een echte camper! Het werd een kanjer van 7,5 meter lang, ware luxe op wielen. Halleluja! En toch; Gods wegen zijn ondoorgrondelijk en dit pad bleek niet het einde van mijn campertraject.

Andere tijden

Je voelt me al aankomen: ondanks alle luxe misten we toch de grotere vrijheid die ons kleine busje ons gaf. Dus we maakten nieuwe camperplannen: formaatje maxi verkopen en op zoek gaan naar een camperbus. Dat was toch het plan. Alleen loopt het in de realiteit nog wel eens anders dan met al die wilde plannen. Sinds de ombouw van mijn eerste busje, ruim 30 jaar geleden, is er wel het een en het ander veranderd. Toen was het leven nog eenvoudig, bus werd gekeurd als lichte vracht en niemand stelde je ook maar één vraag. Dit ging toen gewoon zo. Dat de tijden en de regels sinds de late jaren ‘80 heel wat veranderd zijn, hoef ik niemand uit te leggen. En nog een dingetje: mijn vrouw en ik zijn ondertussen ook dertig jaar verder en bij ons allebei is de vraag naar toch iets meer comfort in die tijd stevig toegenomen.

Kant en klaar? Geen optie

In de zoektocht voor de verwezenlijking van ons nieuwe plan werden vervolgens de grote camperbouwers een voor een bezocht. Zo heeft iedere camperbouwer tegenwoordig wel een camperbus in zijn aanbieding. De van of camperbus is op dit moment belangrijk voor alle grote spelers op de markt. Als je weet dat een derde van alle verkochte campers in dit segment zitten, begrijp je meteen waarom.

De prijs wat drukken door een ouder model te kopen, is geen optie. Het zal een recent model moeten worden. Alleen al het feit dat we in het centrum van Gent wonen en een aantal jaren vooruitkijken… Je wil toch weer thuis kunnen raken met je camper, met alle strenge regels en emissienormen? Dus kom ik met betrekking tot de motorsituatie al vlug uit bij een diesel 6. De LEZ - Low Emission Zone - is een beestje dat best voor enige discussie zorgt. Maar: regels zijn regels. En die zullen we in de zoektocht naar onze nieuwe campervan helaas veel tegenkomen. Concreet betekent het dus dat we op zoek moeten gaan naar een nieuwe camperbus. Wat moet dat kosten? De prijzen starten vanaf 55.000 euro en dat kan oplopen 140.000€. Da’s veel geld. Maar de hoofdreden waarom het geen kant en klare camperbus is geworden van een de bekende merken, is vooral de look en feel van de meeste bussen. Om gewicht te besparen is de afwerking vrij fragiel. En: ik ben een grote man; daardoor voelen de meeste vans voor mij vanbinnen behoorlijk claustrofobisch aan.

We doen het zelf!

Na al die omzwervingen staat ons besluit vast: back to basics, het wordt een zelfbouwbus.

Een beetje surfen op het internet maakt vrij snel duidelijk dat zelfbouw booming business is. Ook de ondernemingen die voor jou een zelfbouwbus bouwen schieten als paddenstoelen uit de grond. Een aantal van die bedrijfjes maken heel mooie projecten. Je vindt er bijvoorbeeld op campingbouwer Zeeland (https://camperbouwzeeland.nl ) of ook via hobus.be. Hier was de prijs een rem op de plannen. Binnen deze formule koop je een camper en als je de ombouw degelijk laat doen zit je al vlug aan 30.000€ kosten.

Hoe moet dat dan? Het internet helpt je ook hier alweer een grote stap vooruit. Er bestaan verschillende websites waar je degelijke info vindt. Een beetje zoeken en je vindt echt vanalles: van betalende websites waarbij de basis uitgelegd wordt tot mensen die je kosteloos helpen bij het realiseren van je project.

Een mooie site om te starten bij je zelfbouwproject is https://camperbouwer.be. Deze site legt je om te beginnen uit hoe je je wagen best kiest. Vragen die je jezelf best aan het begin van je project stelt: wil je vaak op campings staan of wil je vooral wildkamperen? Met hoeveel personen wil je kunnen reizen? Wat is je budget? Daarnaast vind je op deze site ook nog eens zeer handige tips. Zo kwam ik er te weten dat je wel degelijk zelf een dakraam mag plaatsen in je camper, mits je het laat keuren door de bevoegde keuringsdiensten.

Mag het of mag het niet?

De wetgeving is vrij duidelijk. Je mag niets zelf doen zonder het nodige papierwerk en de nodige keuringen. Ben je een beetje handig én beschik je over de nodige papieren en keuringen, dan kan je wel een heel aantal dingen zelf doen. Wat precies wel en wat helemaal niet? Dat hangt af van de constructeur van je voertuig. In mijn geval, met een nieuwe Fiat Ducato, kreeg ik geen toestemming om de ruiten en de dakvensters en enkele basiswerken te doen, dat gebeurde bij een erkende COP-fabrikant. Ik geef toe: bij het snij- en plakwerk aan de carrosserie geeft dat een veiliger gevoel. Ik werd dus verplicht door Stellantis, de eigenaar van Fiat, om samen te werken met een erkende COP-fabrikant. Dit geldt overigens voor alle merken binnen deze groep, waaronder Peugeot, Citroën en Opel. De samenwerking met andere merken zoals VW en Mercedes verloopt over het algemeen soepeler.

Thomas surft

Uren heb ik gesleten achter mijn computer, surfend om toch maar goed voorbereid te zijn op mijn DIY-project. Camperbouwer.be is natuurlijk niet de enige in zijn soort. Zo heb je ook nog Huisopwielen.com, bynomads.nl of www.routegoesting.be om interessante informatie op te pikken. Op die laatste site werd mijn nieuwsgierigheid geprikkeld. Routegoesting doet totaalprojecten, ze begeleiden je met een project én ze hebben een zelfbouwpakket. Het bedrijf verdeelt de opties die ze leveren in vijf verschillende diensten, afhankelijk van hoeveel je zelf wil doen.

Net als bij Ikea

Het was hun laatste formule die mijn aandacht trok, met name het zelfbouwpakket interieur. Op hun website staat het zo vermeld: ‘Je gaat je busje zelf ombouwen, maar je hebt geen idee hoe je het schrijnwerk moet aanpakken? Wij hebben dé oplossing voor jou! Een prachtig design, op maat gemaakt voor jouw type bus, in de vorm van een IKEA-style bouwpakket. Enkele weken na je bestelling kan je jouw pakket komen ophalen en alles eenvoudig zelf in elkaar steken.’

IKEA-style? Dat kan ik. Helaas: de mededeling op hun site ‘binnenkort beschikbaar’ deed me behoorlijk balen. Want net deze optie leek me de absolute oplossing voor wat ik en vermoedelijk nog heel wat anderen zoeken… Dus ging ik maar weer surfen, naar andere bedrijven die deze formule al wel aanboden. De zoektocht op het internet gaf me echter niet veel hoop. Er waren niet zo veel mogelijkheden te vinden.

De eerste die me aansprak was, https://camperombouwshop.nl. Deze firma maakt ombouwpakketten voor de Fiat Ducato, de Peugeot Boxer, de Mercedes Sprinter en de Volkswagen Crafter. De website is nogal karig met informatie, maar op zich lijkt het aanbod een degelijke set voor een basisprijs. Alleen… beviel de look and feel van hun meubelen me niet. Over smaak valt niet te twisten: het is een persoonlijk gegeven en iemand anders is misschien juist heel tevreden met deze set.

Dus moest ik verder zoeken. En dan bots je op allerlei modules. In de regel zijn die gemaakt voor kleinere bussen, met als absolute topper in dit segment de VW Transporter. Ik wil echter een iets grotere wagen. Ik hoef geen douche, maar wil wel een toilet, een groot bed, een praktische keuken en best wel wat opbergruimte. En kijk, al die opties vond ik terug op www.campermeubilair.nl. Ik kreeg er meteen een goed gevoel bij. De voorgestelde pakketten zagen er alvast mooi uit. De site is duidelijk opgesteld en de keuze is ruimer dan bij andere bedrijven. De eigenaars van dit bedrijf hebben ervaring in het bouwen van campers. Via hun andere bedrijf, lavidacampers.nl, bouwen ze campers op allerlei soorten busjes. Bovendien helpen ze, net als routegoesting, mensen verder met hun zelfbouw.

Hup Holland, hup!

Het valt me op dat de zelfbouwmarkt in Nederland veel groter is dan in België. Op de Belgische markt vond ik niemand. Ook de derde leverancier waar ik op botste, www.devantast.nl, ligt in Nederland. Bij een eerste blik op hun website wist ik meteen: dit wordt het! De pakketten zien er leuk en praktisch uit en je moet/kan zelf het pakket afwerken.De aanpak op de website is zoals bij de meeste zelfbouwsites: je kiest eerst je bus, dan je aangepaste zelfbouwpakket.

Bij de Vantast heb je keuze uit vier pakketten. Er is 1 pakket voor de Mercedes Sprinter of de Volkswagen Crafter en er zijn drie pakketten voor de Fiat Ducato, de Peugeot Boxer of de Citroën Jumper. Die drie worden allemaal door Fiat gebouwd, maar elk merk plaatst er zijn eigen motor in.

Mijn eerste keuze ging naar een Sprinter. De Crafter viel meteen af, omdat het zelfbouwpakket alleen kan geplaatst worden in Crafters gebouwd tot en met 2017. Die hebben geen Euronorm 6: niet handig als je in een LEZ-zone woont. Een blik op de tweedehandsmarkt deed me van idee veranderen. De prijzen van tweedehandse Sprinters zijn oververhit. Voor de prijs van een occassie Sprinter met 100.000 km heb je een nieuwe Fiat Ducato... De levertermijn was wel een probleem. Ik had geen zin om een jaar te wachten, zowel bij Fiat als bij Mercedes. Maar kijk: een paar garages aflopen en ik vond wat ik zocht: een Fiat Ducato, leverbaar binnen de drie maanden én betaalbaar. De kogel was door de kerk.

Hallo, Sytze!

Het werd tijd om contact op te nemen met de Vantast, in het echte leven Sytze Boonstra uit het mooie Friesland. ‘Ik heb twaalf jaar als architect gewerkt,’ vertelt Sytze. ‘Mijn vrouw Elske, onze hond en ikzelf wilden voor een langere tijd gaan reizen, maar wat er op de markt was van campers viel ons dik tegen. Zo vonden we een douche zelf geen toegevoegde waarde. En zo waren er nog wel details aan de fabriekscampers die we niet logisch vonden” gaat hij verder. ‘We kochten dan maar zelf een bus, een Sprinter, om die om te bouwen. Ik heb mezelf dan aan de tekentafel gezet en heb een praktische inrichting ontworpen. Zo is trouwens ons idee ontstaan voor de Vantast. Na een paar maanden puzzelen en tekenen had ik een 3D model. Met dat model onder de arm ben ik met verschillende meubelbouwers en schrijnwerkerijen gaan praten. Uiteindelijk is de keuze gevallen op een samenwerking met Samosa, een schrijnwerkerij uit Nijmegen die gespecialiseerd is in interieurbouw. Zij konden voor mij de zelfbouwkit en alle onderdelen frezen. Zo is de bal aan het rollen gegaan.’

Wat zegt de wet?

Er wordt vaak beweerd dat er in België een grijze zone bestaat als het gaat om het ombouwen van een lichte vracht naar een camper. Dat is echter niet het geval. De wetgeving is duidelijk, maar zoals het geheel kan nogal kafkaiaans aanvoelen. Ter illustratie van de absurditeit: de wetgeving rond ombouwen is federaal vastgesteld, terwijl de controle op Vlaams niveau plaatsvindt.

Wat mag je zelf doen en wat niet?

Voor een nieuw aangeschafte bestelbus die vanaf 29 april 2013 in gebruik wordt genomen, is toestemming van de constructeur van het voertuig vereist. Dit geldt altijd, of je nu zelf aanpassingen doet of deze door een derde laat uitvoeren. Deze toestemming is essentieel om ervoor te zorgen dat de ombouw geen negatieve invloed heeft op de veiligheid en technische aspecten van het voertuig.

Je hebt niet voor alle alle aanpassingen toestemming nodig van de constructeur. Zelf mag je bijvoorbeeld bagagerekken, dakdragers, zoeklichten, zonnepanelen op het dak, kasten en vast meubilair, isolatie in de laadruimte, een ladder, treeplanken en een stang aan de achterzijde of intrekbare treeplanken aan de zijkant plaatsen.

Voor andere aanpassingen die je doet, heb je echter wel toestemming van de basisfabrikant nodig, net als een certificaat en vaak een tweede fase keuring. Zo’n homologatie als camper kost ongeveer €1200-€1500 extra. Je kan er ook voor kiezen om het voertuig als lichte vracht te behouden, maar ook daarvoor is voor sommige aanpassingen de toestemming van de constructeur nodig. De regels voor een ombouw en homologatie naar camper zijn strenger. Ze hebben betrekking op de afmetingen van het voertuig, het gewicht, de inrichting, enzovoort.