Vrouwenweekend op de Veluwe

Back to basics de natuur intrekken is helemaal hip. Steeds meer mensen snakken naar een portie frisse lucht en het gevoel van gras en aarde tussen hun tenen, ver weg van computerschermen en Facebookmeldingen. Organisatoren van initiaties ‘bushcraft’, workshops ‘koken op houtvuur’ en survivalweekends in de Ardennen hebben vandaag een volle agenda, want iedereen wil naar buiten om even te ontsnappen aan het drukke digitale leven, dat ons tot thuis achtervolgt. De Nederlandse Jacqueline Raaijmakers (47) surft niet mee op hypes. Al lang voor ‘terug naar de natuur’ een trendy uitspraak werd, liep zij al door de bossen. Meestal gaat ze alleen op pad, met de rugzak, op zoek naar kleine en grote avonturen. Ze trok al rond in de wildernis van Alaska, Noorwegen en Zweden, maar even graag verkent ze de Nederlandse natuur. Een paar jaar geleden richtte ze Woman into the Wild op, waarmee ze andere vrouwen wil inspireren en begeleiden naar een vrijer en natuurlijker leven. Door wandelweekends en -vakanties te organiseren, bijvoorbeeld. ‘In je eentje gaan kamperen, vuur maken, kaart en kompas lezen, ... Het wordt nog al te vaak beschouwd als iets voor mannen’, zegt Jacqueline wanneer we elkaar ontmoeten op een zonnige, zomerse zaterdagmiddag. ‘Ik wil laten zien dat je als vrouw ook avontuurlijk kan zijn.’

Thee in het bos

We zijn in Nederland, op een twintigtal kilometer van Arnhem, in een schaduwrijk bos op De Hoge Veluwe. Op dit natuurkampeerterrein van Landgoed Quadenoord zullen we straks onze tent of tarp opslaan, vuur maken en koken met eetbare wilde planten. Een druk programma, maar de nacht valt laat in deze periode van het jaar, dus de dag is lang. Terwijl iedereen een klein lunchpakketje bovenhaalt en Jacqueline ons een kop thee aanbiedt - ze heeft al een vuurtje gemaakt en water gekookt - maken we kennis met elkaar. We zijn met een klein groepje van zeven vrouwen. Fotografe Ann heeft twee vriendinnen meegebracht die graag buiten zijn, en best nieuwsgierig zijn naar wat ze van een ‘Wild Women Weekend’ mogen verwachten. Kim heeft nog nooit gekampeerd maar wil er graag eens van proeven, Veerle trekt regelmatig de natuur in en wil dat nóg vaker doen. De Nederlandse Esther is sterk geïnteresseerd in eetbare planten, en hoopt daar dit weekend veel over bij te leren. Tot slot is er Iris, ook een Nederlandse, die met haar eigen bedrijf ‘Minds in Nature’ vaak de natuur in trekt voor trainingen en coachings, en al met Jacqueline samengewerkt heeft. Ze voelt zich duidelijk thuis in het bos: op blote voeten loopt ze over de met takjes en twijgjes bezaaide grond. Jacqueline overloopt met ons enkele afspraken voor de komende 24 uren. Dat we onze smartphone op vliegtuigmodus zetten, bijvoorbeeld, zodat we met onze volle aandacht bij elkaar en in de omgeving kunnen zijn. Niemand doet moeilijk over deze kleine digitale detox. Laat de rust maar komen!

Tent met uitzicht

Vannacht slapen we buiten, en ook al is het volop zomer, je wil toch niet zomaar onder de blote hemel liggen. Het eerste dat we van Jacqueline gaan leren, is hoe we voor beschutting kunnen zorgen. Het antwoord is eenvoudig: met een tarp. Een tarp is een dekzeil dat beschutting biedt tegen regen, zon en wind. Meer dan wat musketons, een paar meter touw en een handvol haringen heb je niet nodig om er de perfecte schuilplaats voor de nacht mee te maken. ‘Een tarp weegt een pak minder dan een tent, en biedt meer contact met de natuur omdat je niet helemaal opgesloten zit’, legt Jacqueline uit. Er zijn tientallen manieren om een tarp op te stellen: met of zonder bomen, laag bij de grond of net wat hoger, in een driehoek of stervorm,.... Met wat oefening en ervaring heb je in vijf minuten een dak boven je hoofd. We mogen de aangeleerde knopen en technieken meteen in de praktijk omzetten, en zijn enthousiast als een kind wanneer dat vierkante stuk zeil plots een echte tent is geworden. Laat het straks maar waaien en regenen! In tegenstelling tot een tent kan je een tarp niet dichtritsen, dus je moet er wél op voorbereid zijn dat er spinnetjes of andere kleine bosbeestjes je tijdelijke huis kunnen binnendringen. Je krijgt er wel een ‘room with a view’ voor in de plaats: vanuit onze slaapplek zien we enkel bomen, met daarachter een veld vol wuivend groen.

Stil zitten én zijn

Jacqueline noemt zichzelf veel dingen: fotograaf, schrijver, wildplukker en pedagoog. Wanneer ze niet aan het wandelen is, biedt ze als gastouder kleinschalige, professionele opvang aan voor kinderen van 0 tot 4 jaar, op een groene en duurzame manier. Op haar website schrijft ze dat ze een ‘ongelooflijke drang heeft tot onafhankelijkheid en alles zelf willen doen’. We merken inderdaad snel dat ze graag de touwtjes in handen heeft. Ze heeft een strakke planning in haar hoofd en daar wil ze zich graag aan houden. Wanneer we op pad vertrekken voor een ‘prikkelende wandeling’, waarbij we al onze zintuigen opnieuw ‘aan’ zullen zetten, voel ik me even terug op schooluitstap. Aansluiten en volgen, alsjeblieft! Ik voel een licht protest opkomen, maar begrijp tegelijkertijd ook dat een planning nu eenmaal nodig is wanneer je veel gedaan wil krijgen in één etmaal. Onderweg geeft Jacqueline ons verschillende opdrachten. Zo geeft ze ons allemaal een potje waarin we een geurende cocktail moeten maken met dingen die we in de natuur vinden. We krijgen tien minuten de tijd om ons even af te zonderen, een plekje te zoeken en ons bewust te worden van de omgeving. Ik kruip wat struiken door en ga op een boomstronk zitten, in een klein streepje zon. Even letterlijk stil zitten en om je heen kijken: een mens zou het vaker moeten doen. Wanneer we terug verzamelen en elkaar onze cocktail laten ruiken, zegt ook Kim dat het deugd doet om te vertragen. ‘Ik heb drie kinderen, thuis ben ik altijd bezig. Het is leuk om eens niets te moeten doen, of aan niets te denken.’

Planten plukken

We vervolgen onze tocht, waarbij we op zoek gaan naar wilde, eetbare planten voor het avondeten. Een zoektocht die we dus maar beter goed doen. Jacqueline is lid van de Wildplukkersgilde Nederland, en autodidact op het gebied van eetbare planten. Ze heeft altijd een grote interesse gehad in planten, en wil die graag met anderen delen. ‘Je kan heel culinair koken met wat je in de natuur vindt, maar ik houd het liever eenvoudig’, zegt ze. Het plan is om een wildekruidensalade te maken, en een pesto van brandnetel en zevenblad. Ik ken zelf heel weinig van planten, dus leer veel bij. Over het giftige vingerhoedskruid dat je als wildplukker maar beter goed herkent, en over schapenzuring, een plantje waarmee je je dorst kan lessen. En het belangrijkste advies: als je niet zeker weet wat het is, laat het dan staan. We plukken de jonge topjes van brandnetels - die prikken niet - en vinden zelfs een framboos. Ook weegbree en duizendblad verdwijnen in ons mandje. Terug aan de tarps verzamelen we takken voor het vuur, en gaat Iris - een echte vuurexpert - op haar knieën zitten aan de vuurschaal. Het is fascinerend om te zien hoe ze met een beetje mos, een vuurslag - een ijzeren staafje - en een vuursteen voor vonken en dan al snel een echt vuur kan zorgen. We hebben allemaal honger, en vullen onze wild knorrende magen met toastjes met zelfgemaakte brandnetelpesto en pasta met zelfgeplukte wilde salade.

Strenge juf

We praten nog wat na rond het vuur terwijl de duisternis valt, maar iedereen kruipt al vroeg de slaapzak in. Het was een interessante dag. We - daarmee bedoel ik de Belgen in het gezelschap - zijn niet onverdeeld enthousiast over het verloop. Op één of andere manier voelen we ons niet helemaal op ons gemak. Jacqueline is ongelooflijk ervaren en heeft een bom aan natuur- en kampeerkennis in huis, maar komt - op ons - vooral over als een strenge juf waartoe we moeilijk toegang vinden. Of is het de directe Nederlandse aanpak die we niet gewend zijn? De sfeer voelt, tot onze verrassing, weinig gemoedelijk. De volgende ochtend komt het zelfs even tot spanningen. Niet omdat we slecht geslapen hebben - ook Kim heeft haar eerste kampeernacht vlotjes overleefd - maar omdat we (opnieuw de Belgen) niet op tijd klaarstaan voor de opdracht die deze voormiddag nog op het programma staat. Het strakke schema van Jacqueline botst met onze verwachtingen. Veerle, Kim en ik hadden op een ontspannend weekend in de natuur gehoopt, op een ander, trager ritme. In plaats daarvan voelen we ons opgejaagd, wat geen fijn gevoel is. Gelukkig zijn we allemaal volwassen mensen met gezond verstand, en kan er gepraat worden.

Knutselen met de natuur

We zijn opgelucht dat we onze frustraties uitgesproken hebben, en zetten ons met nieuwe energie aan de laatste opdracht van het weekend: een landart-object maken. Bij landart of landschapskunst maak je door bepaalde ingrepen of toevoegingen een kunstwerk van het bestaande landschap. Dat kan klein zijn of gigantisch groot, zoals Jacqueline ons op enkele foto’s laat zien. We kiezen allemaal een plekje uit op het kampeerterrein en beginnen in stilte aan ons kunstwerk. Takken verzamelen, wroeten in de aarde, tekenen met steentjes: in landart kan véél. Dit ‘knutselen met de natuur’ vinden we allemaal een fijne, rustgevende opdracht. Wanneer we elkaars kunstwerk bewonderd en besproken hebben, zitten de 24 uren erop. Jacqueline neemt nog even de tijd om naar onze feedback - positieve én negatieve - te luisteren, voor we allemaal opnieuw huiswaarts gaan. We hebben geleerd dat een basiskennis over knopen geen overbodige luxe is in het bos, maar ook dat er heel veel soorten ‘wilde vrouwen’ bestaan, met hun eigen verwachtingen, karaktertrekken en gewoontes. Dat kan al eens botsen, en dat is oké. Zolang je goesting voor avontuur maar voor dat vleugje verbinding zorgt, én voor een weekend waar je ondanks de hobbels op het pad aan zal blijven terugdenken.

Rust, ruimte en vrijheid. Veel natuur, maar ook toiletten en een warme douche. Natuurcampings zijn voor kamperende natuurliefhebbers de ideale verblijfplaats.

Wat is een natuurkampeerterrein?

Een camping midden in de natuur, ver van alle drukte: dat is, eenvoudig gezegd, een natuurcamping. Verwacht geen lawaaierige speeltuinen, restaurants of stacaravans, wel rust, ruimte en vrijheid. Het zijn geen stiltecampings - ook kinderen zijn er welkom - maar respect voor de rust en de natuur is een belangrijke waarde. Sommige terreinen zijn enkel toegankelijk voor tenten, niet voor caravans of campers.

Is natuurkamperen primitief?

Niet noodzakelijk. Bijna alle terreinen hebben een sanitair blok met toiletten, douches en warm water. Sommigen hebben ook stroomaansluiting, of een klein winkeltje. Op veel terreinen mag je een vuurtje maken of kan je vuurschalen lenen. Om te mogen kamperen op een natuurkampeerterrein heb je een Natuurkampeerkaart nodig: deze kaart is één kalenderjaar geldig en telt voor je gezin of voor een gezelschap van max. 4 personen. Je kan de kaart bestellen op www.natuurkampeerterreinen.nl

Waar vind ik natuurkampeerterreinen?

Je vindt een overzicht van alle officiële natuurkampeerterreinen in Nederland, België en Frankrijk op www.natuurkampeerterreinen.nl, in het Groene Boekje van Stichting De Groene Koepel (online te bestellen via de website) of via de app ‘Kamperen’ van De Groene Koepel (gratis te downloaden in de App Store en Google Play Store).

Jacqueline Raaijmakers organiseert met ‘Woman into the wild’ workshops, weekends en wandelvakanties  voor vrouwen, zoals ‘foodwalks’ waarbij je eetbare wilde planten verzamelt en workshops ‘landart’, waarbij je zelf met natuurlijke elementen een kunstwerk maakt. De meeste activiteiten vinden plaats in de buurt van Nijmegen, maar ze werkt ook op verplaatsing. In september begeleidt Jacqueline een avontuurlijke wandelreis voor vrouwen in het noorden van Zweden, inclusief wildkamperen.

De volledige agenda vind je op www.womanintothewild.nl