De groene opkikker
Dertig dagen lang dertig minuten bewegen in bos en groen. Daarmee willen het gezondheidsfonds CM, Bos+ en het Agentschap voor Natuur en Bos je over de streep trekken voor een dagelijkse opkikker in de natuur. Na een testcase vorig jaar is het de initiatiefnemers dit keer menens. Nog tot 14 oktober spreken ze met de campagne 30-30 heel Vlaanderen aan.
Tekst Chris Van Minnebruggen – Foto’s Ann De Wulf
Zou het niet fijn zijn wat meer te bewegen? Bij voorkeur in bos en groen, want dat geeft ons een goed gevoel. We denken er wel aan, maar doen het vaak niet. Een nieuwe Netflix-reeks wil bekeken worden, de luie zetel lonkt aan het eind van een drukke dag en tiener Emma wil liever met vriendinnen chatten op de smartphone dan naar de jeugdbeweging. Bij de campagne 30-30 kennen ze de hindernissen op het pad van de goede voornemens. Dus gingen ze experimenteren met een laagdrempelige insteek: dertig dagen achter elkaar dertig minuten lang naar buiten. Het bos in, even langs de velden fietsen of naar het park om de hoek. En nee, het gaat niet om sporten en presteren. Gewoon de tijd nemen voor een halfuurtje natuur en een frisse neus halen dicht bij huis. Daar kikker je van op.
Dagelijks aangemoedigd
Over de middag gaan picknicken met collega’s onder de bomen van het buurtplein is ook gezellig. Wat je doet, kies je zelf. Dat kan wandelen, lopen of fietsen zijn, maar net zo goed yoga beoefenen, touwtjespringen of geocachen. De campagnewebsite probeert je daarbij te helpen met tips en berichtjes. Als je een account aanmaakt op www.30-30.be hou je contact en krijg je dagelijks een stimulans om enthousiast vol te houden. Zelfs nu de campagne halfweg is. Uiteindelijk hopen de bedenkers dat je na de campagnemaand zoveel deugd had van de natuur dat je uit eigen beweging volhoudt.
Als je je registreert, kan je op jouw beurt de campagne vooruit helpen. Samen met dat account wordt je gevraagd om een bescheiden dagboek van je ervaringen bij te houden. Het moet niet, het is een uitnodiging, want met jouw bevindingen doen ze ook onderzoek naar wat natuurbeleving met je gezondheid doet. Zowel lichamelijk als mentaal. Je krijgt ook een reeks vragen voorgelegd omdat de bedenkers van de campagne een beter onderbouwd inzicht willen krijgen in de effecten van al dat bewegen in het groen. Je bent vrij om deel te nemen, maar hoe meer mensen meedoen, hoe betrouwbaarder de gegevens. Het helpt allemaal om toekomstige acties en campagnes verder te verbeteren en te verfijnen.
Bosbaden, goed voor je gezondheid
Dat de CM zich voor deze campagne engageert, vindt de mutualiteit niet meer dan normaal. De CM maakt de omslag van een ziekenfonds naar een gezondheidsfonds, want gezondheid is meer dan niet-ziek-zijn, luidt de redenering. Gezondheid zit ook in je hoofd en je hart, dus is het een goed idee als je je goed in je vel voelt. Als gezondheidsfonds wil de CM mensen daarbij coachen naar een gezonde levensstijl.
Bert De Somviele, directeur van Bos+, onderstreept het verband tussen natuur en gezondheid: ‘Er bestaat nu al een pak wetenschappelijk bewijs dat de natuur onze gezondheid op alle vlakken ten goede komt. Zelf stond ik een poos geleden versteld van een Duits onderzoek dat aantoont hoe zelfs geurstoffen die in bossen aanwezig zijn een positieve invloed hebben op ons immuunsysteem. En ken je dat fenomeen van het bosbaden? In Japan doen ze dat al tientallen jaren, met steeds meer mensen. Shinrin-yoku heet het daar en het komt hier ook in de belangstelling. Tijd doorbrengen tussen de bomen, de natuur met al je zintuigen bewust waarnemen, werkt therapeutisch. Het vermindert stress, is goed voor je bloeddruk, patiënten hebben minder pijn bij herstel na een operatie en ze genezen sneller. Het is allemaal onderzocht en bewezen. Reken uit je winst als we ziekenhuizen aan de rand van een bos zouden bouwen.’
Voor Bert lag een samenwerking met gezondheidsfonds CM voor de hand. ‘We vroegen ons al een paar jaar af hoe we mensen meer kunnen laten bewegen en genieten in het bos’, weet hij. ‘We probeerden het idee eerst uit samen met CM Midden-Vlaanderen en gingen activiteiten organiseren en aanbieden. Dat werd niet echt een succes. We leerden daaruit dat mensen zich moesten gaan organiseren en hun agenda inplannen. Weer moeten, weer stressen. Pas toen we vorig jaar op een heel andere, laagdrempelige manier gingen werken, werd 30-30 een succes in Oost-Vlaanderen. Onze focus hebben we nu verlegd van organiseren naar communiceren, stimuleren en enthousiasmeren. Het doel is mensen te overhalen om elke dag een beetje tijd door te brengen in de natuur. Wat, waar en hoe kiezen ze zelf. Je hoeft dus geen atleet te zijn en je moet niet in de auto springen om je te verplaatsen naar een van onze schaarse bossen of natuurgebieden. Dichtbij en op je gemak is al een hele stap. Elk moment van de dag is goed. Gewoon met een ommetje door het park van je werk naar huis wandelen is prima. Er is altijd wel een gelegenheid te vinden om van de bomen en het groen te genieten.’
Een bos cadeau
Heeft deelnemen niets met winnen te maken, meedoen met een geregistreerd account wordt na afloop van de campagne 30-30 alsnog beloond. Daarvoor stapt een derde partner in de dans. Het Agentschap voor Natuur en Bos belooft een hoeveelheid bomen aan te planten afhankelijk van het aantal deelnemers dat zich aanmeldt. Dat deden ze vorig jaar ook al. Toen werd het Everslaarbos in Lokeren met 2.500 bomen uitgebreid. ‘Vandaag zijn die nog klein’, lacht Bert De Somviele, ‘maar op termijn hebben we daar allemaal plezier van. Het is net als dat bewegen in het groen: als je er een gewoonte van maakt, haal je daar voor altijd profijt uit voor jezelf.’
De vier voordelen van een bos- of parkbezoek
Je beweegt vanzelf
Bossen en parken doen je als vanzelf bewegen. Bomen beschermen je tegen regen en te felle zon. Kinderen die vaak in het bos spelen, ontwikkelen een betere motoriek.
Je voelt je beter in je vel
Een boswandeling verbetert je zelfvertrouwen en humeur. Je wordt er vitaler en socialer van. Mensen met burn-out of aanleg tot depressie krijgen vaak de raad natuur en bos in te trekken.
Je luchtwegen herademen
Bosbezoekers hebben minder last van astma en aandoeningen van de luchtwegen. Bomen filteren fijn stof uit de lucht en produceren verse zuurstof.
Je ontspant
Zelfs een korte boswandeling neemt stress weg en herstelt het concentratieniveau. Je piekert minder, staat minder stil bij de negatieve kanten van het leven. Daardoor slaap je beter en krijg je minder last van spanningshoofdpijn.
‘Door 30-30 is mijn levensstijl veranderd.’
Tot vorig jaar maakte Steven De Groote uit Sint-Amandsberg het zich zo makkelijk mogelijk. De acht kilometer naar het werk in hartje Gent reed hij steevast met de auto. ‘Ik wist dat ik te weinig bewoog, maar de moed ontbrak me en ik wist niet goed hoe. De auto loslaten, die ingebakken gewoonte van zoveel Vlamingen, dat is lastig’, vertelt Steven.
De campagne 30-30 trok hem over de schreef: ‘Dat was het zetje dat ik nodig had. Een maand met de fiets naar het werk moest lukken, vond ik. Dat is overzichtelijk. En ik heb volgehouden. Zo is door 30-30 mijn levensstijl veranderd. Ik fiets nu naar het werk, vaak door het groen van het Rozebroekenpark. Op die manier koppel ik het nuttige aan het aangename. En ’s avonds ga ik na het eten nog een klein uur wandelen. Als het lukt in gezelschap, met vrienden. Dan zoeken we ook het groen op.’
Steven hield ook een dagboek bij via de website van 30-30. ‘Ik schreef er niet veel in, hoor’, zegt hij. ‘Ik noteerde gewoon wat ik had gedaan, waar en hoe lang. Ik schreef ook op wat ik voelde onderweg. Uiteindelijk bleek dat ik in dertig dagen toch drieduizend minuten had bewogen. Dat gaf moed. En weet je, na een jaar bleek dat ik ook wat gewicht kwijt ben. Hoeveel? Vijftien kilo. Mooi meegenomen.’
‘De natuur laat je ontsnappen van de drukte.’
We treffen André op een fietsweek in de Franse Ardennen. Fietsen, wandelen, kamperen, hij doet het wel vaker. En hij woont ook landelijk: ‘In de stad zou ik niet kunnen aarden. Geef mij maar ontbijt op mijn terras en het zicht op groen. Ik kijk naar de vogels, het groen en ik geniet van het geheel. Zo heb ik elke dag contact met de natuur. Daardoor ben ik me ook gaan verdiepen in planten en vogels. Niet fanatiek, maar ik weet er ondertussen aardig wat van. Zo is dat ook met dat fietsen en wandelen. Ik doe het graag, maar niet elke dag.
Met onze afdeling doen we doorheen het jaar regelmatig activiteiten die ons naar de natuur brengen. Laatst hadden we nog een Pasar Zomertocht waar nu al voor het zevende jaar op rij meer dan honderd deelnemers naartoe kwamen. Door het heuvelende landschap van de Vlaamse Ardennen moet er nogal wat geklommen en weer gedaald worden, maar dat doet deugd. Voor veel mensen is het tegelijk een sociaal gebeuren. Ze ontmoeten bekenden en praten weer eens bij.
Natuurlijk zijn bos en groen goed voor lichaam en geest. Ook al lever je een fysieke inspanning, de natuur laat je ontsnappen van de drukte en brengt je tot rust. Ook in je hoofd. Lichaam en geest, die twee kan je niet loskoppelen.’
‘Een frisse neus halen maakt mijn hoofd leeg.’
Als gangmaakster van Start to run spreekt het voor zich dat Evy Gruyaert parken en bossen opzoekt. Zelfs met yogasessies voor groepen doet ze dat, want ‘het geeft toch een ander gevoel als je de wind in je haren en het gras onder je voeten voelt.’
Dat ze zich mee inzet voor het 30-30-idee lag voor de hand. ‘Ik ben opgegroeid in Meulebeke, tussen het groen. We gingen buiten spelen in de maïsvelden. Niet leuk voor de boeren, wel voor ons. We maakten putten en modder, klommen in de bomen, met mijn broer ging ik picknicken op een geheime plek. En ’s avonds waste mama ons in een grote kuip in de tuin. Die beleving wil ik ook aan mijn kinderen meegeven. Dus trekken we vaak naar buiten.’
Als televisiegezicht heeft Evy vaak veel mensen om zich heen in afgesloten studio’s. ‘Dan is de natuur een fijn tegengewicht. Een frisse neus halen maakt mijn hoofd leeg, stopt het gepieker en zet alles weer in het juiste perspectief.’
Kan bewegen met 30-30 een goede gewoonte worden? ‘Jaja, onderzoekers zeggen dat je minstens drie weken nodig hebt om in je hoofd een nieuw neurologisch paadje aan te leggen. Blijf je volhouden, dan kan dat uitgroeien tot een gewestweg, en hopelijk tot een autostrade. Weet je, probeer het gewoon en kijk wat het met je doet. Je hoeft niet spectaculair te sporten. Gewoon back to basics: jij in de natuur.’
Tip: ga aan de slag met Evy’s apps start 2 run en Yoga met Evy