In de hoofdrol: de fietshelm!
Fietsen? Wie slim is, doet dat altijd met een fietshelm. Onderzoek toont aan dat een helm de kans op ernstig letsel met 60% vermindert en de kans op dodelijk hoofd- of hersenletsel met wel 70%. Welke helm past bij jou? Thomas test er drie.
- Fietsen
Twee nieren, twee handen, twee benen, twee oren, twee ogen, twee longen, zelfs twee sleutelbeentjes. We zijn duidelijk gebouwd met reserveonderdelen. Maar er zijn ook dingen waarvan je er maar één hebt. Eén hart, dat snel geraakt is en moeilijk te beschermen valt. En één stel hersenen. Daarvoor bestaat gelukkig iets: de fietshelm. En omdat we niet alleen graag de benen strekken, maar ook het hoofd gebruiken, vonden we het eens tijd om dat hoofd wat beter te beschermen. Letterlijk. Tijd dus om te kijken wat er tegenwoordig allemaal te koop is om dat brein bijeen te houden als het misgaat.
Een korte historie
De eerste helmen verschenen in de jaren zeventig, toen koersrijders zich begonnen af te vragen of hun schedel sterker was dan beton. In die tijd waren dat geen helmen zoals nu, maar leren riempjes met wat vulling, vooral bedoeld om schaafwonden te verzachten. Bescherming was relatief, maar het zag er stoer uit, en dat was ook wat waard. Later kwamen de harde helmen, zwaar, log en met een design dat vooral afschrikte. Maar goed, je kwam er meestal levend mee thuis, en dat was al winst. Intussen is de helm geëvolueerd van noodzakelijk kwaad tot accessoire dat mag gezien worden. Lichter, beter geventileerd en bij momenten zelfs modieus. Al blijft het iets dat we vreemd genoeg niet vanzelfsprekend vinden... We zetten ze braaf op in het bos of op gravel, maar niet voor het ritje naar de bakker of het dorp. Alsof hersenschade zich alleen aandient als er modder aan je schoen zit of als er een GoPro op je stuur staat. Vandaag bestaan fietshelmen in alle soorten en maten. Van raceklare lichtgewichten tot stedelijke modellen met lampjes, vizier en moreel kompas. De keuze is eindeloos, dus kozen we er drie die er echt bovenuit steken: één om zijn prijs-kwaliteit, één om zijn briljante vizier, en één om zijn vernieuwende technologie.
Best basic
Laten we beginnen met Decathlon. Je weet op voorhand dat het prijskaartje geen hersenbloeding veroorzaakt en dat je voor dat bedrag iets krijgt dat verrassend degelijk blijkt. Deze helm heet officieel een stadshelm, maar dat is een grove onderschatting. Dit is evengoed een helm voor onderweg, voor op vakantie, voor wie graag beweegt maar geen zin heeft om eruit te zien alsof hij net uit een peloton is losgerukt. De B’Twin 900 met vizier en achterverlichting is zo’n allround stuk dat zich niets aantrekt van etiketten. Hij past even goed bij een rit naar de bakker als bij een tocht door de Provence. Helmen zijn nu eenmaal geëvolueerd van noodzakelijk kwaad tot handige reisgezel, en deze doet dat met flair. Het opvallendste is het achterlicht: een groot en helder ledpaneel dat je 180 graden zichtbaar maakt. In de schemer of regen val je plots écht op en dat is zeldzaam. Je laadt het op via USB, zonder batterijen of ander gepruts. Handig, betrouwbaar en zichtbaar – drie dingen die je van verkeerslichten niet altijd kunt zeggen. Ook het draagcomfort zit goed. De pasvorm regel je met een draaiknop, de binnenpads sluiten netjes aan en houden alles op zijn plaats, zonder dat je het gevoel hebt dat je schedel vacuüm gezogen wordt. De ventilatie bovenaan kan open of dicht, een detail dat je snel waardeert als de zon plots doorbreekt of als je op reis een helling oprijdt die steiler blijkt dan gedacht. Er zitten twee afneembare oorstukken bij, bedoeld voor koude dagen. Ik gebruik ze niet. Met een helm zie je er soms al idioot genoeg uit, daar hoef je geen pluchen oorwarmers aan toe te voegen. Het vizier is een troef: intrekbaar, transparant en breed genoeg om wind, regen en insecten buiten te houden. In de stad voorkomt het dat je een vlieg in je oog krijgt aan het rode licht, en op reis scheelt het je een zonnebril. De helm voldoet aan de Europese norm EN1078, getest op schokabsorptie en riembevestiging, en voelt stevig aan. De constructie is betrouwbaar, en dankzij het licht word je gezien nog voor iemand je hoort. Dat laatste redt vaker levens dan je denkt. Wat hem sterk maakt, is dat hij nergens overdrijft. Niet te zwaar, niet te ingewikkeld, niet te duur. Gewoon een helm die doet wat hij moet doen. Voor iets meer dan honderd euro krijg je een stuk dat je veilig, comfortabel en zichtbaar houdt, of je nu door de stad rijdt, op vakantie bent of een ochtendrit naar de bakker maakt. En dus ja, we beginnen met Decathlon. Omdat ze nog altijd bewijzen dat gezond verstand niet per se veel geld hoeft te kosten.
Prachtig (uit)zicht
De tweede is de Julbo Itineraire EVO, en dat is een ander beest. Je voelt het meteen: dit is geen helm die je draagt omdat het moet, maar omdat het mag. Iets sportiever, iets stijlvoller, en vooral: die bril! Julbo maakt al sinds de negentiende eeuw brillen voor berggeiten, en dat merk je zodra je vertrekt. Het vizier is geen gewoon plastic raampje, maar een slimme polycarbonaat lens die zich vanzelf aanpast aan het licht. Reactiv, noemen ze dat, en het werkt beter dan je zou durven vermoeden. Zon, schaduw, regen, mist: het maakt niets uit. Je ogen blijven op vakantie. Je hoeft geen extra fietsbril meer mee te sleuren, één voorwerp minder dat aan het stuur bengelt of in de fietstas rammelt tussen de boterhammen. Rij je de zon in, dan wordt het vizier vanzelf wat donkerder. Duik je een tunnel in of een bosweg op, dan klaart het weer op – alsof een onzichtbare assistent met een dimmer meefietst. Je vergeet dat het er is, tot je weer met een gewone helm rijdt en denkt: verdorie, ik mis mijn Julbo. De helm zelf zit uitstekend. Licht, strak, zonder te knellen. De pasvorm voelt wat sportiever aan dan bij de Decathlon. De verstelbare kunststof binnenschaal sluit goed aan zonder te knellen, de draaiknop doet wat hij moet doen, en na vijf minuten ben je vergeten dat je iets op je hoofd hebt. Tot iemand het zegt, en dan denk je: ja, eigenlijk, het ziet er nog goed uit ook. Achteraan zit een klein rood lampje dat discreet oplicht. Geen discobal, maar genoeg om op te vallen in de schemer. In combinatie met dat vizier voel je je tegelijk beschermd én zichtbaar, een zeldzame combinatie in het verkeer. De ventilatie is uitstekend, de afwerking solide, alles voelt doordacht aan. Geen gerammel, geen klikjes, geen twijfel. De bescherming voldoet aan de Europese norm, en Julbo weet intussen beter dan wie ook wat een botsing met een berg betekent, dus daar maak ik me geen zorgen over. Wat deze helm vooral doet, is rust brengen. Je ziet beter, je hoort beter, je voelt je veiliger. Hij doet zijn werk zonder aandacht te vragen. Een helm die zich gedraagt als een goed reisgezel: aanwezig wanneer het nodig is, en de rest van de tijd vergeet je dat hij er is. Hij kost wat meer dan de Decathlon, maar daar krijg je iets voor terug: minder gepruts, meer gemoedsrust. En dat is misschien wel de beste bescherming die er bestaat.
Minder franjes, meer focus
De derde in de rij is de Trek Circuit WaveCel, een helm die zichzelf niet opdringt, maar waarvan je na een paar kilometer doorhebt dat er meer in zit dan gewoon wat schuim en plastic. De reden heet WaveCel: een slimme, golvende celstructuur die klappen opvangt, mee vervormt en de kracht verdeelt over een groter oppervlak. In mensentaal: als je onderuitgaat, is de kans kleiner dat je hersenen een frontale botsing krijgen met je schedel. In de praktijk merk je daar niets van, tenzij het misloopt, en dat is precies de bedoeling. Wat je wél voelt, is hoe comfortabel hij zit. De binnenkant sluit goed aan zonder te drukken, de draaiknop werkt precies zoals het hoort, en de bandjes blijven waar ze horen. Hij voelt stevig, solide, zonder zwaar te zijn. De ventilatie is uitstekend. Geen windtunnelgevoel, maar voldoende luchtcirculatie om je hoofd fris te houden, ook tijdens lange ritten in warm weer. Je merkt dat Trek ervaring heeft met mensen die liever zweten van het fietsen dan van hun helm. Er zit geen vizier op, maar dat is niet erg. Je zet gewoon je eigen zonnebril op en dat past perfect bij het karakter van deze helm: minder franjes, meer focus. Op de fiets geeft hij vertrouwen. Je voelt dat hij goed omsluit, zonder dat je het idee hebt dat je in een klem zit. Niet overdreven aerodynamisch, niet opzichtig, gewoon degelijk en doordacht. Wat deze helm vooral bijzonder maakt, is dat hij rust uitstraalt. Geen flitsende lampjes ingebouwd, geen spiegelvizier dat je eerder aan een aftermovie doet denken. Maar als je wil, kan je er wél degelijk accessoires op monteren, zo is hij compatibel met een Blendr-mount systeem voor bijvoorbeeld een GoPro of extra licht. Dit is gewoon een helm die z’n werk doet, keer op keer, en dat zelfs met stijl.Hij kost iets meer, maar dat is een eerlijke prijs voor het soort bescherming dat je nooit écht wil testen. Als alle helmen zo zouden aanvoelen, zou ik er niet meer over hoeven schrijven, en dat zou jammer zijn, want deze verdient het om genoemd te worden.
Conclusie?
Drie helmen, drie persoonlijkheden. De Decathlon B’Twin 900 bewijst dat gezond verstand geen fortuin hoeft te kosten. De Julbo Itineraire EVO toont dat techniek ook elegant kan zijn. En de Trek Circuit WaveCel laat zien dat innovatie geen gimmick hoeft te zijn om zinvol te zijn. Natuurlijk zijn er nog tientallen merken die uitstekende fietshelmen maken, van minimalistische racehelmen tot stedelijke modellen met ingebouwd licht, vizier of zelfs bluetooth. De fietshelm is intussen geëvolueerd van verplicht veiligheidsding tot modeaccessoire, met iets voor elk hoofd en elk ego: met of zonder vizier, opvallend of discreet, mooi, lelijk of iets ertussenin. Toch blijft één ding overeind: besparen op een helm is geen goed idee. Je kunt op veel besparen in het leven, een lichtere fiets, een extra koffiestop, een nieuwe regenjas, maar niet op het enige deel van je lichaam dat de rest aanstuurt. Een helm koop je niet om er stoer uit te zien, maar om wakker te blijven om daarover te kunnen lachen. Deze drie springen eruit omdat ze tonen hoever de helm gekomen is: van noodzakelijk kwaad tot iets dat je met plezier opzet. En als ze daarbij ook nog je hersenen intact houden, dan is dat mooi meegenomen.