Drama in het museum?

Als je door de zalen van het Museum Kunst & Geschiedenis dwaalt, voelt het alsof je door een allesomvattende geschiedenisles loopt. Er is geen vastomlijnd bezoekersparcours en dat hoeft ook niet. Elke poging om de collectie in een vakje te duwen, schiet te kort. De mummies die de bekende Egyptoloog Jean Capart (1877 – 1947) naar België haalde, behoren tot de topstukken. De moai van Paaseiland slaat je met verstomming. De wandtapijtencollectie zet de Zuidelijke Nederlanden in de kijker als hoogkwalitatief ambachtscentrum.

Archeologische campagnes wereldwijd, aankopen en schenkingen van particulieren en diplomaten hebben tot een collectie van meer dan 300.000 objecten geleid. Hier kwam Hergé graag inspiratie opdoen om zijn reporter Kuifje op pad te sturen in albums als Het Gebroken Oor en De 7 Kristallen Bollen. Gelukkig geeft het museum bij bepaalde objecten aan dat het om een ‘Must See’ – stuk gaat, want het is soms moeilijk de bomen door het bos te zien. 

Emotionele band

‘De komende jaren willen we evolueren van een museum van objecten naar een museum van verhalen. Elk object draagt een zekere emotionaliteit mee en dat willen we meer in de verf zetten, maar dat vraagt natuurlijk het nodige onderzoek’, licht Géraldine David toe. Ze is algemeen directeur van de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis, waar ook het Muziekinstrumentenmuseum en de Hallepoort bij horen. 

Géraldine is Brusselse van geboorte en was als kind al gefascineerd door de collectie uit de Oudheid in de linkervleugel van het museum, waar ze tussen de bustes van Romeinse goden liep en op de volgende verdieping in het oude Egypte terechtkwam. ‘Ik zit op deze stoel omdat het mijn droommuseum is, altijd al geweest. Het liefste wat ik doe, is door de gangen dwalen om met de medewerkers te overleggen.’

Ons gesprek speelt zich af aan de vooravond van de opening van twee nieuwe zalencircuits, die van de Sierkunsten uit de 18de eeuw en een opfrissing van de zalen over Amerika. In juni 2025 opent de zaal over art nouveau met een gerestaureerde en weer opgetrokken wintertuin van Victor Horta en een zaal over de sierkunsten van de 19e eeuw. ‘Het is onze rol de materialiteit van de geschiedenis te bewaren, voor nu en de volgende generaties’, verwoordt Géraldine David het kernachtig. ‘Daarom ook dat we hier en daar het verhaal van het museum belichten. We bestaan immers al sinds 1835 en sommige van mijn voorgangers hebben een onuitwisbare stempel gedrukt op hoe we naar de geschiedenis kijken.’ Het museum is zeker in omvang het grootste van het land.

Kleine en grote speurders

Is er al roofkunst opgedoken, werp ik Géraldine voor de voeten terwijl ik in de zaal over de Meso-Amerikaanse culturen de vele godenbeelden bewonder? ‘We kregen in het verleden al vragen om stukken terug te geven. Herkomstonderzoek is een van de kerntaken van onze onderzoekers. Gelukkig kunnen ze beroep doen op ons uitgebreide archief en de bibliotheek die bij het museum horen.’

De doorsnee bezoeker is tussen 35 en 56 jaar oud. Dat wil Géraldine uitbreiden. ‘Met het leuke zoekspel Drama in het museum trekken we ook gezinnen aan. Een andere belangrijke doelgroep zijn de toeristen. De afdeling Europese sierkunsten is een visitekaartje voor de geschiedenis van België.’

Op de eerste verdieping stappen we door de art nouveau juwelierszaak Wolfers Frères, in 1912 ingericht door Victor Horta. ‘De objecten in het museum brengen mensen samen. Zeker sinds covid is dat meer dan nodig. In het Frans spreken we van het syndrome de la cabane, mensen die te vaak binnenblijven en geen contact meer zoeken. Een museum is een laagdrempelige manier om terug buiten te komen, je onder de mensen te begeven. Die maatschappelijke taak is voor mij ook wat het Museum Kunst & Geschiedenis betekent.’

• Jubelpark 10, Brussel.
• Dichtste metrohaltes zijn Schuman en Merode (beide 10 minuten stappen). 
• Per fiets, zie www.visit.brussels/nl/bezoekers/plan-je-trip/fietsknooppuntennetwerk voor het uitstippelen van je route. Het fietsnetwerk in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bestaat op dit moment enkel digitaal. Het Museum Kunst & Geschiedenis bevindt zich tussen de virtuele fietsknooppunten 5 en 27. 
• Een ticket kost 10 euro of is gratis met de museumpas of voor wie jonger is dan 18 jaar. 
• Info: artandhistory.museum