Soldaat in het leger… tégen Napoleon

Je bent al militair en in je vrije tijd ook nog eens, hoe ben je hierin gerold? 

Bruno: ‘Ik had altijd al interesse in de Napoleontische oorlogsvoering en deed een keertje mee met ‘de slag van Waterloo in 1815’. Ik was meteen gebeten door de microbe van het acteren én door de geschiedenis zelf. Napoleon vocht tegen Wellington, maar de geallieerden bestonden uit een mengelmoes van Engelsen, Nederlanders, Belgen, enzovoort in dienst van Nederland. Een linieregiment is deel van de infanterie en vecht in een lange lijn. Daarnaast heb je nog de cavalerie en artillerie, maar de infanterie vind ik het leukst. De uniformen die kloppen tot op de knoop, het rondlopen met een musket met bajonet, het inoefenen van de juiste bewegingen, … Ik vond het fantastisch! Bovendien is het een leuke groep en je voelt je snel erin opgenomen.’

Waaruit bestaan jullie activiteiten? 

Bruno: ‘Dat kan alles en nog wat zijn. Soms repeteren we gewoon: drill, synchroon bewegen, hoe hou je je musket, wat doe je als je te dicht tegenover een zogenaamde tegenstander staat en je die acteur niet wil verwonden (mag ook niet natuurlijk, er zijn hele strenge regels), enzovoort. Ofwel zijn er grote evenementen waarbij we ‘optreden’. Ik ben bij de 7de linie korporaal, ook leuk om dat te mogen doen. Wanneer we de Slag bij Waterloo naspelen, gaat het om een internationaal gebeuren waarbij groepen van heel Europa aansluiten. Daar is een strikte regie en heel wat repeteren aan verbonden natuurlijk. Het gaat er stevig aan toe, met buskruit en ontploffingen, met manoeuvres zoals ze die toen deden, met cavalerie en artillerie. Heel indrukwekkend.’

Het is meer dan oorlogje spelen… 

Bruno: ‘Absoluut. We willen eigenlijk die periode uit de geschiedenis neerzetten én zelf beleven. Wanneer we op vrijdagavond toekomen, gaan de burgerkleren en alles wat daarbij hoort uit en trekken we onze plunje aan. Het publiek mag in het tentenkamp rondlopen, we zijn eigenlijk een levend museum. En dus maken we vuur met vuurstenen, we slapen op strozakken, we vermalen onze koffiebonen door er met een hamer op te slaan, we koken op een open vuur, eten uit houten nappen... Alles moet kloppen en daar gaan we ook prat op. Toeristen komen van over de hele wereld, de Chinezen weten niet waar ze met hun camera eerst moeten schieten (lacht). We brengen de geschiedenis weer tot leven en onze groep staat aangeschreven als historisch correct in zijn activiteiten en uitrusting. Daar steekt heel wat research in en daar zijn we best fier op.’

Bijzonder om op die plek zelf te kunnen spelen, denk ik. 

Bruno: ‘Zeker als we in Waterloo zelf spelen. Dat is geen parking, dat is een geaccidenteerd terrein. Het is soms moeilijk en lastig om met je hele uitrusting van 25 kilogram alles te doen zoals het hoort. Voor ons is het spel, maar ik denk vaak aan de soldaten van toen voor wie het bittere ernst was. Waar ik dan lig te slapen, lag misschien een gewonde soldaat. Je ontmoet ook heel wat andere mensen die dezelfde interesse hebben. Soms leidt dat tot grappige situaties. Twee schotten vroeg ik in het Engels de weg naar het toilet, maar het bleken verklede Duitsers (lacht).’

Zes van je kinderen doen ook graag mee? 

Bruno: ‘Ze zijn al even enthousiast. De oudsten willen net als papa rondlopen in een veldslag, met een musket. De kleintjes zitten in het kampement, net zoals dat vroeger in realiteit ook ging: een leger werd gevolgd door vrouwen en kinderen. Ze amuseren zich rot en hebben er hun vrienden gemaakt. Een heel weekend buiten, zonder gsm of playstation, het is beter dan een 3D-bril! En ze leren ook nog eens veel bij. Mijn kinderen kunnen vuur maken, koken, een knoop herstellen… Wat prioritair is, wordt weer belangrijk. Ze zien daar dat niet alles zo maar vanzelf gaat, zoals in onze comfortmaatschappij van vandaag. De liefjes beginnen nu ook mee te gaan, het werkt aanstekelijk.’

Wat vinden de kinderen ervan? 

Vincent: ‘Het is super cool. We zitten ook veel aan het kampvuur ’s avonds. Het is een fijne groep, we zijn precies familie.’

Ilias: ‘Er wordt veel gelachen, de grapjes vind ik leuk!’

Merel: ‘Ik mag altijd helpen in de keuken en al groenten snijden met een echt mes!’

Matthijs: ‘Later wil ik meedoen op het slagveld. Wij, de jongens, willen vechten.’

Ilias: ‘Maar niet met elkaar!’

Vincent: ‘Ik heb ook al heel veel geleerd over de geschiedenis. Op een toffe manier, leuker dan op school. Ik ga dit zeker nog lang blijven doen.’

Luc Frenken, projectmanager: ‘Het gebied dat nu België is, was eeuwenlang een soort militair kruispunt in Europa en dat heeft veel conflictgerelateerd erfgoed achtergelaten, in diverse vormen. Enkele jaren geleden onstond dan de idee om al dat erfgoed te presenteren op één platform. In november 2021 lanceerden we het netwerk Belgium Battlefield of Europe, mét bijbehorende website. 

Je vindt er een schat aan informatie voor wie graag de geschiedenis induikt: musea, organisaties, historische sites, re-enactment organisaties, events... De initiatiefnemer is het War Heritage Institute, waarvan ik medewerker ben. 

Het gaat om conflictgeschiedenis, maar we zien dit breder. Ook herinneringsorganisaties krijgen bij ons een plek. Re-enactments zijn onderdeel van de bredere waaier ‘living history’, waarbij aspecten van het verleden opnieuw gecreërd worden. Het gaat niet om een uniform aantrekken en soldaatje spelen. De research wordt heel grondig gedaan, elk onderdeel van de levensomstandigheden, van het uniform, van de bewegingen moet kloppen. Er zit ondertussen heel veel documentatie bij ons en we worden vaak geconsulteerd. De veldslagen ogen het spectaculairst natuurlijk en we merken dat zowel de acteurs àls het publiek niet alleen hun hart ophalen, maar er samen voor zorgen dat de geschiedenis heel levendig bewaard blijft. Als je hierover meer wil weten, kan je nu alles op één website terugvinden.’

belgiumbattlefield.be/nl