Stadspaleis wordt thuis
Elke dag van het jaar bloeien de kleurige bloemen weer in de binnentuin van het Museum Hof van Busleyden in Mechelen. Tijdens de Bourgondische renaissance passeerde hier het kruim van de Europese intelligentsia. Nu kom je er als bezoeker letterlijk ‘thuis’.
In het bureau van directeur Kristl Strubbe klinken polyfone gezangen. ‘We zitten hier net onder de kamer met het koorboek van Margaretha van Oostenrijk. Het grote, dikke boek is prachtig geïllustreerd. In de verder zwart aangeklede kamer word je omringd door de gezangen uit het boek. Hier in mijn bureau word ik er helemaal in ondergedompeld en ik vind het heerlijk’, vertelt ze.
Uit het verdomhoekje
Het Museum Hof van Busleyden is een voormalig stadspaleis uit de hoogdagen van de Bourgondische renaissance, begin 16de eeuw. In de hoek is nu een koffiebar. Binnenkort vinden in de pas gerestaureerde beiaardtoren weer concerten plaats. Midden in de binnentuin vind je de toegang tot het museum.
Verwacht in dit museum geen standaardverhaal over blanke mannen met grote ambities. Hier kijken ze ook naar de mannen en vrouwen die in de plooien van de geschiedenis haast vergeten werden. ‘We tonen hoe het was om 500 jaar geleden in deze bruisende stad te leven. We gaan daarvoor letterlijk naar de rand van schilderijen kijken en focussen daar ons onderzoek op’, vertelt Kristl. ‘Het majestueuze schilderij met de Grote Raad van Mechelen is een mooi voorbeeld. Je ziet er allemaal blanke mannen in een rode toga zetelen. Vrouwen waren niet toegelaten, tenzij met een voogd of hun man. En toch is op de voorgrond één dame in het zwart te zien, vermoedelijk een weduwe. Wij focussen op haar verhaal.’
Kristl wijst op een schilderij over de Slag om Neuss. Elke stad van betekenis uit de Bourgondische Nederlanden heeft er een eigen tent, getooid met de stadskleuren. ‘Op het werk zie je, hoewel heel klein, ook vrouwen in het kampement. Het blijkt dat ze vooral werden ingezet als spionnen, omdat ze gemakkelijker ongemerkt een legerkamp konden binnenkomen.’
Van toen en nu
De prachtige werken en ijzersterke verhalen maken dit museum al bijzonder boeiend. In Museum Hof van Busleyden weten ze daar nog een laag aan toe te voegen. Bijna elke zaal heeft ook moderne kunst die op een interessante manier in dialoog gaat met de geschiedenis. Eén van die confrontaties is de zaal vol schilderijen met de martelingen van de heilige Victor, de patroonheilige van de molenaars. Centraal in de zaal toont videokunstenaar Leonard Pongo beelden van religieuze waanzin in Congo. Beklijvend…
Museum Hof van Busleyden werkt rond het centraal thema ‘Thuis in Bourgondisch Mechelen’. Op het gelijkvloers vind je ‘Thuis bij Hiëronymus’, de bouwheer van deze stadsparel. ‘Zijn woonkamer was een salon waar bekende Europeanen als Erasmus en Thomas More mee aanschoven om te discussiëren.’ Op de eerste verdieping vind je ‘Thuis bij Margaretha van Oostenrijk’, de landvoogdes van de Nederlanden. De jonge weduwe regeerde in naam van haar mannelijke familieleden. ‘Wie was ze? Hoe leefden de bewoners van deze stad?... Het personage van Margaretha is een kapstok om een heel verhaal over de gouden jaren van Mechelen te vertellen.’
Netwerkende vrouwen
We staan in een portrettenkamer en Kristl wijst Margaretha aan. ‘Ik kom hier wel vaker om haar gezicht te bestuderen. Het portret zit vol details. Het ontroert mij om Margaretha, een vrouw van amper 30 jaar, als mens van vlees en bloed te zien. Ze had een groot informeel netwerk van machtige vrouwen in Europa. Eén van die vrouwen was bijvoorbeeld Anna Boleyn, de koningin van Engeland, die in Mechelen nog hofdame geweest is bij Margaretha. Ze onderhielden hun contacten door elkaar prachtige kunstschatten te schenken. Daar plannen we in 2030 een tentoonstelling over.’ Museumplanners kijken ver vooruit…
Op de tweede verdieping vind je ‘Thuis bij de Gasthuiszusters’. De pronkstukken hier zijn de Besloten Hofjes, weelderige ‘tuinen’ in rijkelijk vormgegeven kastjes. ‘De Gasthuiszusters spendeerden uren in hun kloostercel. In hun gedachten reisden ze de wereld rond. Al hun creativiteit zit besloten in deze topstukken die door de eeuwen heen zijn bewaard door de zusters.’
Praktisch
- Frederik de Merodestraat 65, Mechelen
- Op wandelafstand van het station Mechelen Nekkerspoel en gratis parking Douaneplein.
- Open van woensdag tot en met zondag, telkens van 10 tot 17 uur.
- Een bezoek kost 15 euro voor een volwassene (vanaf 26 j.) of is gratis met de museumpas.
- Zoektochten voor kinderen van verschillende leeftijden.
deel Artikel
