Nederland, here we come: 5 schitterende cultuurtips

Glow with the flow

In Eindhoven kan je je vanaf dit weekend verwarmen aan het jaarlijkse lichtfestival GLOW. Installaties en projecties van 35 lichtkunstenaars doen de sfeer en gezelligheid hoog oplaaien in de binnenstad. Iedere avond tussen 18.30 tot 23 uur kan je de gratis lichtroute wandelen. Ze heeft vijf startpunten, waaronder het station, maar wie ze graag op volgorde bezichtigt, start op De Markt, in hartje Eindhoven.

Vorig jaar volgden de kunstenaars het ritme van The Beat, dit jaar laten ze zich meeslepen door The Stream en in 2025 viert het festival zijn twintigste verjaardag met The Light. En vooral, ieder lichtkunstwerk vertelt een eigen verhaal. De geschiedenis van de bevrijding van Eindhoven, een invasie van slijmerige aliens of een man die tegen de wind in loopt: lichtkunst kan uiteenlopende emoties opwekken. Even opwarmen met wafels of glühwein? Pauzeer dan onderweg bij de GLOW-hosts.

GLOW Eindhoven – The Stream, 9 tot 16 november, centrum Eindhoven

Diva’s van Maria tot Billie

Bij Kunsthal Rotterdam duik je dit najaar in de wereld van de Diva, met hoofdletter. De expo DIVA viert – dit is te mooi om niet te citeren – ‘de ongeëvenaarde kracht en de grenzeloze, feminiene creativiteit van iconische artiesten die met hun bravoure en ambitie de status quo hebben uitgedaagd.’ Nou moe, dat schept hoge verwachtingen.

Zestig looks en kostuumontwerpen stelen de show. Wereldberoemde designers ontwierpen ze voor supersterren met een bijna goddelijke status. De eerste diva’s kwamen uit de opera of het theater: Maria Callas, Sarah Bernhardt, Josephine Baker. Filmsterren als Marilyn Monroe en Liz Taylor kruisen je pad, rebelse artiesten als Billie Holiday en Nina Simone, extravagante popfenomenen als Björk en Lady Gaga. Je krijgt de op de paus geïnspireerde jurk te zien, die Maison Margiela ontwierp voor Rihanna, en de street-style-outfit van Stella McCartney voor Billie Eilish. Elton John, Lil Nas X en Prince doorbreken de genderpatronen: de diva mag een man zijn.

DIVA, tot 2 maart, Kunsthal Rotterdam

Jheronimus Bosch anders bekeken

Het Noordbrabants Museum in Den Bosch viert Jheronimus Bosch, de renaissanceschilder die de meest wonderlijke monsters en duivels uit zijn penseel toverde. Componist Micha Hamel en beeldend kunstenaar Jonas Staal zetten je aan het denken met Earth Workers Requiem/Jubilate. In de kunstinstallatie speelt het zes uur durende Bosch Requiem 2024. De boodschap: aardwerkers aller landen, verenigt u. Mensen, insecten, planten, wormen… iedereen die de aarde bewerkt, moet strijden voor een biosfeer waarin iedereen mag overleven. De Franse kunstenaar Abdelkader Benchamma maakt een nieuwe, grote installatie op maat van het museum. Hij hangt zijn schilderijen niet zomaar in de zalen, maar verbindt ze met tekeningen, die hij rechtstreeks op de muren aanbrengt met inkt. In zijn web van kunstwerken integreert hij zwart-wit-gravures van Bruegel en de door Bosch geïnspireerde Verzoeking van de Heilige Antonius. Zijn expo is één grote installatie, die de grenzen van tijd en ruimte doorbreekt.

Abdelkader Benchamma en Earth Workers Requiem/Jubilate, 16 november tot 9 maart, Het Noordbrabants Museum, Den Bosch

Britse working class

Onmogelijk om op de retrospectieve van Chris Killip in het Fotomuseum Den Haag niet aan de film Trainspotting te denken. Of aan de sociale drama’s van Ken Loach. Chris Killip (1946-2020) heeft zijn stempel gedrukt op de naoorlogse Britse fotografie, en zijn specialiteit was de sociale documentaire. In de jaren 1970 en 1980 trok hij met zijn camera rond in Noord-Engeland, waar zich een economische aardverschuiving afspeelde. De fabrieken sloten, de working class bleef ontredderd achter. Killip verstond de kunst om mensen eerlijk in beeld te brengen zonder de harde werkelijkheid te verbloemen, maar ging met veel empathie en respect te werk. Hij focuste niet alleen op de arbeiders, die door de fabriekssluitingen getroffen werden, maar integreerde zich ook in de vissersgemeenschap van het eiland Man, waar hij geboren was. Zijn fotoboek Flagrante is misschien wel het belangrijkste beeldverslag over het Groot-Brittannië van de jaren 1980.

Wandtapijten voor de Roma

Voor de fascinerende expo van Malgorzata Mirga-Tas hoef je maar even de grens over te wippen naar Maastricht. De Poolse kunstenares bestrijdt de eeuwenoude stereotypen over de Roma met wandtapijten. Daarvoor grijpt ze terug naar een kleurrijke traditionele beeldtaal. De zalen van het Bonnefanten zijn bekleed met levendige vertellingen over geschiedenis, cultuur en dagelijks leven van een of volk zonder land, dat nog altijd zwaar gediscrimineerd wordt. De cyclus Re-enchanting the World is het magnum opus van Mirga-Tas: de wereld van de Roma gevat in twaalf betoverende wandtapijten. Ze waren in 2022 te zien in het Poolse paviljoen op de Biënnale van Venetië en zijn nu herenigd in Maastricht.

Malgorzata Mirga-Tas. This is not the end of the road, tot 16 februari, Bonnefanten, Maastricht.