E-biken in de Provence

Het leukste aan de e-trottinette is dat je ze op gang moet trappen. De elektrische aandrijving werkt pas als je in beweging bent. Er bestaan vast fail-filmpjes van klunzen die de schakelaar op het stuur te ver induwen en een zwieper maken, maar niet van mij. Amper twee minuten na mijn vertrek suis ik al met dertig kilometer per uur over het gladde asfalt van een brede laan. En dat op een plankje met kleine wieltjes waaraan een opklapbare stuurstang vastzit. Mijn coolfactor scheert hoge toppen. In Sex and the City stepte stijlicoon Carrie over de brede New Yorkse trottoirs op een gelijkaardig model. Dit is Sexe et la Ville d’Aix!

Bij Cycloplanet, de winkel waar ik mijn e-trottinette heb gehuurd, is ze geen onverdeeld succes. De geleide stadstoer op twee wieltjes is on hold gezet. Ik heb de route meegekregen. Ze gebruikt vijftien fonteinen, waarvan de meeste uit de zeventiende eeuw, als leidraad door de oude stad. Naar verluidt houden ook studenten een Tour des Fontaines. Bij elk waterkraantje vullen ze een glas pastis. Ik vraag me af wat het effect is. Dat de Mariabeelden en pestheiligen die de straten beschermen, uit hun nissen stappen? Dat de atlanten die de balkons van de stadspaleizen stutten, over je heen buitelen? Dat de goede koning René van zijn sokkel stapt en je kletsen geeft met zijn scepter? De oude stad is een barokke beeldenboel die soms beklemmend overkomt. Ik rijd door een smalle straat waar overburen vanuit hun venster een praatje kunnen slaan en kom uit bij de Fontaine du Roi René op de Cours Mirabeau. Aan het uiteinde van de beroemde praalboulevard spuit de Fontaine de la Rotonde water in alle richtingen. Je kan onder de platanen een te dure pastis drinken. Of met de e-trottinette rondjes draaien rond de middenberm met de fonteinen. Precies zoals de rijke burgers in de zeventiende eeuw. Stel je een Romeins circus voor en vervang de wagenrennen door gezapige parades van deftige burgers in dure rijtuigjes. De Cours Mirabeau was vroeger een carrousel der ijdelheden.

Blijven rijden

Ik moet nu kiezen, want mijn batterij zingt het slechts tien kilometer uit. Duik ik het middeleeuwse centrum in? Of opteer ik voor de rechte straten van het Quartier Mazarin, de stadsuitbreiding uit 1650? Dat kan ik je aanraden. De stadspaleizen stralen er nog meer grandeur uit dan in de oude stad. Paul Cézanne vergaapte zich als kind al aan de gevel van het Hôtel de Gallifet. Hoe het zonlicht over de okerzandsteen wandelde! In de tuin, onder de wilde kastanjes, staan hedendaagse sculpturen en binnen in het barokke herenhuis zie je streetart of fotografie – het contrast werkt. Bij Hôtel de Caumont Centre d’Art versterken prestigieuze expo’s over grote schilders het gevoel van luxe waarmee dit gigantische stadspaleis je overweldigt. De gereconstrueerde slaap- en muziekkamer roepen de leefwereld van Madame de Caumont op: een gouden kooi die je niemand toewenst.

Het nadeel van de e-trottinette is dat je ze niet onbewaakt kan achterlaten. Ze past ook niet in de lockers van een museum. Blijven rijden is dus de boodschap. Ga hedendaagse architectuurparels bewonderen op het Forum Culturel, de nieuwe wijk voorbij de Fontaine de la Rotonde. Het Muziekconservatorium Darius Milhaud is bekleed met kunstig geplooide aluminiumpanelen. Net origami! De bibliotheek van Cité du Livre huist in de oude luciferfabriek.

Op de fonteinenroute in de oude stad stoot ik op hindernissen. Ik kan vaak halt houden bij bezienswaardigheden. De harmonieuze barokpaleizen rond de Place d’Albertas, de Provençaalse markt bij het stadhuis of het Pavillon Vendôme, het lustpaleisje met Franse tuinen dat een hertog bouwde voor zijn minnares… De step stuitert over kasseien en glijdt weg in grind. Op hellingen komt hij pittig voor de dag, maar schrokt hij energie. Cycloplanet zoekt een opvolger voor mijn e-trottinette, een schokbestendiger maar even compact model. De grootste kwaliteit van dit kwikzilveren tweewielertje is dat de besturing heel beheersbaar is en dat je door drukke straten glipt zonder te hinderen. Dat kan je van een Segway niet zeggen.

Het rapport

Batterij: 3/10 (10 km)

Snelheid: 30 km/u

Leuk? 8/10

Praktisch? 4/10

Dag twee, en je treft me in volle inspanning op de vijf kilometer lange klim naar Puyloubier. In de laatste kilometer raap ik de wielertoeristen op die me eerder voorbijstaken. Toegegeven, ik krijg een duwtje in de rug. Maar mijn e-bike weegt toch meer? Bovendien staat hij in de laagste stand. ‘Zo heb je steun én voel je de helling’, adviseerde fietsgids Arthur. De bergprijs is voor mij! Terwijl ik uitpuf, kijk ik op tegen de granieten zuidwand van de Montagne Sainte-Victoire. Hij is alweer van kleur veranderd.

Een e-bike is geen motorfiets. De bedoeling is dat je zelf trapt en de ondersteuning inschakelt wanneer nodig. Maar is dat doenbaar in de omgeving van Aix? Dat testen we vandaag. Arthur wacht ons op bij Cycloplanet. Hij heeft een route van vijftig kilometer uitgestippeld tegen de zuidflank van de Montagne Sainte-Victoire, met Puyloubier als keerpunt. Cézanne, die de berg 87 keer schilderde of tekende, is onze inspiratiebron. Begrijp ik tegen vanavond waarom de berg hem fascineerde? En wordt het een ontspannen ritje of peddel ik me het pleuris op fietsonvriendelijke wegen?

Na een paar kilometer ruilen we de drukke banlieue voor naaldbossen en heuvels. We fietsen over slingerende, autoluwe wegen en dalen af naar het Château de Tholonet, een Versailles-achtig paleisje in een parkdomein. Volgens oude dorpsroddels hield de markiezin er in de achttiende eeuw libertijnse feestjes. Even verderop, naast de oude windmolen, had Cézanne zijn favoriete schilderstek. ‘Hij kwam het liefst in de voormiddag’, vertelt Arthur. ‘Zo was hij op tijd op post. De lijnen en patronen in de rotswand boeiden hem. Straks zal de zon alle details in de verf zetten.’

Arthur heeft gelijk. Het daaropvolgende uur klaart het wazige beeld langzaam uit. Na de vijf kilometer lange klim tekent de berg zich haarscherp af. De granieten muur waar we langs fietsen, beschut dorpen en wijngaarden tegen de mistral. Boven een bres in de bergrug staat het Croix de Provence. Arthur: ‘Het oorspronkelijke exemplaar stamt uit de zestiende eeuw. Een visser die een schipbreuk overleefde, zwoer een kruis te planten op de eerste berg die hij tegenkwam. Cézanne liet het kruis altijd weg. Hij was geen kerkganger, maar dat is niet de reden. Het zou zijn composities verstoren.’

Mont Ventoux light

Van lekker tafelen hield Cézanne wel. ‘Beaucoup de pinceaux, beaucoup de fourchettes’, sprak hij graag, ‘haal na het borstelen het bestek maar boven.’ Hij huldigde zijn nobele principes bij het huidige Relais Cézanne in Le Tholonet; wij lunchen onder de kastanjes bij Le Relais de Saint-Ser in Puyloubier. Ik denk dat hij zijn canard aux olives graag geruild had voor mijn heek met boontjes, citroenstroop en venkelbloemetjes. Intussen vertelt Arthur nog wat verhalen over de berg. In de bres schuilt een kluizenaarskapel. Je kan ernaartoe wandelen, zoals pelgrims vroeger deden. Het kruis staat op een windroos die de vier Provençaalse winden aangeeft. ‘Victoire is een verbastering van Munt Venturii, winderige berg,’ zegt Arthur. ‘Napoleon, die de streektalen bestreed, heeft het slordig laten vertalen.’

Doe mij maar deze Mont Ventoux. Slechts duizend meter hoog, de helft van het beroemde wielermonument, maar een baken van kunst en gastronomie. En mechanische doping is er gewoon toegestaan. De terugweg gaat door de vlakte. Op een kort maar vervelend stuk Route Nationale na volgen we opnieuw rustige wegen. De venkelbloemetjes die op mijn bord lagen, groeien in de wegberm. Er hangt onweer in de lucht, maar de bergwand weerkaatst de felle namiddagzon. De hemel is gitzwart en er vloeit witheet gesteente uit. Het spektakel is als een meesterwerk van Cézanne: onbetaalbaar.

Het rapport

Batterij: 7/10 (65 km)

Snelheid: 28 km/u

Leuk? 8/10

Praktisch? 7/10

Voor onze laatste testrit nemen we de bus naar het dorp Vauvenargues. Reserveer online en je e-mountainbike staat klaar bij het verhuurstation van Bee’s, het netwerk voor elektrisch fietsen waarvan Cycloplanet het hoofdkwartier vormt. Onze 32 km lange route staat met foto’s en tekst beschreven op samengeniete A5-vellen. Aan de noordkant van de Sainte-Victoire heerst nog ouderwets analoge rust. De krekels zingen hier akoestisch.

Het dorp is in de lengte van de vallei gebouwd. Ik rij er helemaal door via de hoofdstraat. Het chateau over de brug is eigendom van de familie Picasso. De schilder ligt begraven in de tuin en is ook postuum op zijn privacy gesteld. Je afzonderen kan hier uitstekend. Na een steile klim bereiken we een verstild plateau. Bossen, kreupelhout, hier en daar een lavendelveld. ‘Cézanne zocht het blauw van de hemel, het groen van de vegetatie en het oker van de aarde’, zei Arthur gisteren. Niets zou hem verbazen als hij hier vandaag voorbijkwam, op stap met zijn schildersezel op zijn rug gebonden. Hier is niets veranderd.

De e-mountainbike is geschikt voor luie fietsers. De sterke motor duwt me de steilste hellingen op. Bij het afdalen beheers ik me. De grind- en zandwegen zijn bezaaid met losse kiezels en verraderlijke geulen. Mijn e-mountainbike is verrassend licht en rijdt uitstekend, maar voor de derde dag op rij zal de batterij tekortschieten. Fotograaf Michaël kwam gisteren vijf kilometer te kort; ik sneuvel vandaag met de eindstreep in zicht. De beperkte autonomie is de grote handicap, want in dit landschap wil je blijven fietsen. In alle windrichtingen heb je uitkijkpunten, bossen, zandwegen, stenen muren, eenzame hoeves, ruïnes, de geur van stof en verdorde kruiden. De telefoonontvangst valt weg en het lijkt alsof je niet alleen de kaart, maar ook de kalender bent afgereden.

Het rapport

Batterij: 5/10 (45 km)

Snelheid: begrensd op 28 km/u

Leuk? 10/10

Praktisch? 8/10