Overal naar alles kijken

Hoe werkt satelliettelevisie?

Van zender naar satelliet

Een licentiehouder (de aanbieder van satelliettelevisie in je regio of land) stuurt vanaf de aarde een signaal naar een satelliet in de ruimte. Met de eigenaar van die satelliet (bijvoorbeeld de Luxemburgse satellietexploitant SES Astra) heeft hij een doorgeefcontract. De satelliet stuurt het signaal retour naar een ontvangstgebied op aarde, de zogenaamde footprint. Binnen dat gebied kan je dan zenders ontvangen van die bepaalde licentiehouder van satelliettelevisie. Hij rekent zijn kosten (ook voor de uitzendrechten) door aan zijn klanten via abonnementen op zenderpakketten met populaire televisie- en radiozenders.

Van satelliet naar ontvanger

Voor de ontvangst van het satellietsignaal is een schotelantenne nodig. Televisiesatellieten  sturen het signaal onder een scherpe hoek naar Europa. Doorgaans volstaat daarvoor een schoteldiameter van 55 cm, maar in Zuid-Spanje en Scandinavië is minimaal 60 cm doorsnede beter. Afhankelijk van de bestemming is een schotel tussen 55 en 85 cm dus prima. In dit geval is groter altijd beter, zeker bij slecht weer. Een grotere schotel vangt meer signaal dan nodig om het beeld te vormen – wat sommige leveranciers ‘regenreserve’ noemen.

De schotel onderschept het digitale signaal van de satelliet en kaatst dat gebundeld naar de eigenlijke antenne, de Low Noise Block downconverter (LNB), die vooraan op de schotel uitsteekt. De LNB stuurt het signaal via een antennekabel naar de ontvanger, waarin het signaal voorbereid wordt om doorgestuurd te worden naar de televisie.

Wanneer je een abonnement afsluit, krijg je van de aanbieder een smartcard om het bestelde zenderpakket te kunnen bekijken. Die smartcard, een soort creditcard, steek je in de ontvanger of bij moderne digitale televisietoestellen in een CI-module. In het laatste geval heb je geen losse ontvanger bij je tv meer nodig. De smartcard bevat de code waarmee de ontvanger digitale signalen kan ontcijferen in beeld en geluid.

De satellieten:

Televisiesatellieten hebben een vaste positie ten opzichte van het ontvangstgebied. Ze draaien ten zuiden van Europa met de aarde mee, om op Europa gericht te blijven. Bekende satellieten zijn de Astra-satellieten. Zo staat Astra 2 op 28,2 graden oost en biedt onder meer zonder abonnement te ontvangen Engelse zenders. Astra 3 (op 23,5 graden oost) biedt de VRT-zenders, Nederlandse publieke en commerciële zenders. Hotbird (op 13 graden oost) levert BVN en honderden gratis wereldzenders tot China aan toe. Joyne maakt straks gebruik van de Eutelsat-satelliet (op 9 graden oost). Heb je de smaak te pakken? Er staan nog honderden satellieten aan de hemel.

De aanbieders van satelliettelevisie:

Er is nauwelijks concurrentie in satellietland, want vanwege auteursrechten moeten klanten meestal een domicilie hebben in het land waarop de aanbieder is gericht. Nederlandstalige zenderpakketten in Vlaanderen worden aangeboden door TV-Vlaanderen (www.tv-vlaanderen.be). Een nieuwe speler die de Vlaamse markt wil betreden, is het Nederlandse Joyne (www.joyne.nl/vlaanderen). Je kan daar nu al voorinschrijven voor meer informatie. Voor Wallonië biedt TéléSAT (www.telesat.be) satelliettelevisie aan. De prijzen zijn overal dezelfde: vanaf € 14,90 per maand, een vakantieabonnement kost € 29,95.

Waar moet ik op letten?

Bij aankoop is vertrouwen in de apparatuur doorslaggevend:

• Als je een satellietschotel koopt, ga dan voor een bekend merk. Heb je er nog nooit gehoord, google dan naar reviews. Van een Chinese schotel kan je bij problemen weinig service verwachten.
• Automatisch richtende satellietschotels krijgen soms nieuwe software. Bij de gerenommeerde merken is de installatie daarvan gemakkelijk en snel gebeurd.
• Voor de keuze voor een ontvanger of CI-module vraag je advies bij de licentiehouder.
• Koop de apparatuur voor geprogrammeerde satellietposities en zenders altijd in eigen land.

Wat kost satelliet-tv?

Een starterset voor de camping is al te koop vanaf € 49. Een complete set met statief, schotel, LNB, satfinder en ontvanger kost je rond de € 150. Laat je goed voorlichten over de mogelijkheden. Een duurdere set met schotel/statief of een automaat kan veel frustraties bij het afstellen instellen voorkomen.

Wat verbruikt mijn satellietinstallatie?

• Een campertelevisie verbruikt tussen de 20 en 30 watt.
•  Een ontvanger verbruikt 10 tot 15 watt.
• De schotelantenneautomaat verbruikt na het richten geen stroom meer.
• Bij een spanning van 12 volt is het stroomverbruik voor televisiekijken – afhankelijk van de gebruikte apparatuur – tussen 3 en 4 ampère/uur.

Kan ik dan gratis tv kijken?

Veel zenders zijn gratis te ontvangen. De meeste populaire landelijke zenders kan je alleen met een abonnement bekijken omdat ze zijn gecodeerd. Het aanbod gratis zenders bestaat onder meer uit BVN (het Beste van Vlaanderen en Nederland, die een selectie VRT- en NOS-programma’s uitzendt, waaronder veel nieuws en actualiteit). Ook enkele regionale zenders zitten in dat pakket, naast nog eens minstens 400 gratis internationale zenders, zoals BBC World, CNN, Arte en nog veel meer.

Thuis- of vakantieabonnement?

• Het thuisabonnement is het hele jaar geldig. Je kijkt thuis satelliettelevisie en neemt de ontvanger tijdens je vakanties mee in de camper.
• Bij een vakantieabonnement ben je flexibel in het kiezen van de periode waarin je wilt kijken. Bijvoorbeeld per maand of alleen tijdens de zomer. Dat laatste scheelt dan in de kosten. 

De kunst van het richten

We kennen allemaal de taferelen op de camping: de gefrustreerde buurman slaagt er maar niet in om ontvangst te krijgen. Meestal omdat hij de opstelinstructies niet strak opvolgt. Richten van een satellietantenne steekt nauw. Houd de gebruiksaanwijzing bij de hand dus.

• Een eerste voorwaarde is vrij zicht op het zuiden via een ononderbroken denkbeeldige lijn tussen de schotel en de satelliet. Ze moeten elkaar ‘kunnen zien’. De goedkoopste systemen, met een schotelantenne op een statiefje, zijn vaak lastig op één graad nauwkeurig te richten op de satelliet 36.000 kilometer hoger.
• Om een andere satelliet te ontvangen moet je de schotel ook weer steeds verstellen. Een handig hulpmiddel is dan een zogenaamde satfinder, een apparaatje dat aangeeft of je goed mikt.
• Soms is ook nog handmatige correctie van de LNB nodig. Dit wordt de skew- of polarisatiehoek genoemd. Lees daarvoor de gebruiksaanwijzing. Laat je over een met de hand in te stellen satellietantennesysteem goed voorlichten door een specialist.
• Gelukkig zijn antennesystemen ook als volautomaat leverbaar. Dat scheelt veel ergernis. Je hoeft dan alleen nog maar het juiste knopje in te drukken, de schotel doet de rest. Door gebruik te maken van technologie als gps, een kompas en hellingshoekmeting kent zo’n antenne zijn positie ten opzichte van de satelliet en is de schotel snel en nauwkeurig gericht. En kies je een programma dat doorgegeven wordt door een andere satelliet, dan stelt de schotel zich automatisch op die andere satelliet in. Alles is voorgeprogrammeerd in de software van de automatische satellietschotel.

Mogelijke problemen met satelliet-tv

Ik ontvang bepaalde zenders niet meer!

De laatste jaren zijn veel zenders wegens plaatsgebrek verhuisd naar andere satellieten. Veel automatische schotelantennes en ontvangers moesten daarom worden aangepast. Informeer bij je leverancier of dat op jouw apparatuur van toepassing is.

Steeds meer zenders zijn enkel nog met een HDTV-ontvanger te bekijken. Oudere apparatuur is eigenlijk gewoon aan vervanging toe. HDTV-ontvangers die door een provider zijn goedgekeurd, kunnen in de toekomst gemakkelijker programmawijzigingen verwerken.

Mijn programmapakket wordt niet gedecodeerd!

Als een smartcard langere tijd niet is gebruikt, kan de codering gewijzigd of verlopen zijn. Zet dan voor vertrek naar het buitenland de apparatuur een uurtje op het door de provider aangegeven installatiekanaal. Na een uur is de nieuwe rechtencode meegezonden met het satellietsignaal en doet alles het weer. Ben je al in het buitenland of werkt het nog niet? Neem dan contact op met de provider. Opnieuw activeren in het buitenland kan vaak via de telefoon of het internet.

Mijn satellietschotel blijft zoekend ronddraaien!

Als het voertuig waarop de schotel is gemonteerd niet horizontaal staat, kost het meer tijd voor de satelliet is gevonden. Als na lang zoeken nog geen beeld verschijnt, dan blokt een hindernis in de ontvangstrichting de installatie. Best verander je van locatie.