5 najaarsexpo’s om naar uit te kijken

Brussel: Antoni Tàpies

Wie? De beroemdste Catalaanse kunstenaar na Gaudí en Miró. Tapiès (1913-2012) maakte niet de gemakkelijkste kunst. Hij onderzocht mens en materie en experimenteerde met texturen, van textiel en karton tot latex en teer. Daarop bracht hij dan ook nog eens tekens, symbolen en historische verwijzingen aan. Geduldig kijken wordt dus de boodschap bij Bozar.

Ga turen naar Tàpies, omdat… je ook abstracte, experimentele kunst een kans wil geven. En omdat Antoni het zo vriendelijk vroeg: ‘Ik nodig je uit om te spelen, om goed te kijken… Ik nodig je uit om na te denken.’ Bovendien is dit de eerste grote Tàpies-expo in ons land in veertig jaar tijd, met 120 schilderijen, tekeningen en schilderijen.

Antoni Tàpies. De praktijk van de kunst. 15 september tot 7 januari, Bozar

Oostende: Internationale Fotobiënnale

Wie? Dertig topfotografen zakken af naar zee voor de tweede editie van de Internationale Fotobiënnale. Wat ze gemeen hebben? In plaats van braafjes de werkelijkheid in beeld te brengen, creëren ze hun eigen wereld. Surrealistisch, abstract, gefragmenteerd, samengeplakt. Zoals schilders en beeldhouwers doen. Met een camera mag je even vrij omspringen als met een beitel of borstel.

Op naar Oostende, want… je laat je graag verrassen, en combineert wandelen graag met kunst kijken. De fotobiënnale bestaat uit een binnen- en een buitenparcours, en palmt musea, galeries, kerken en parken in. Fort Napoleon wordt het hoofdkwartier. Hier bewonder je food- en designfoto’s van het Belgische fotografenduo Tony Le Duc en Diane Hendrikx en huiver je bij de macabere beelden van de wereldberoemde Amerikaanse fotograaf Joel-Peter Witkin. Eveneens warm aanbevolen: onnavolgbare Marokkaans-Belgische humor van Mous Lamrabat, droombeelden van Jenny Imker, de vernieuwende kijk van Marie Wynants op het menselijk lichaam.

Internationale Fotobiënnale, 16 september tot 12 november, Fort Napoleon en andere locaties, Oostende

Leuven: Dieric Bouts

Wie? Voormalig stadsschilder van Leuven en wereldberoemde Vlaamse Primitief, vaak in één adem genoemd met Jan Van Eyck of Rogier Van der Weyden. In de Sint-Pieterskerk hangt Het Laatste Avondmaal al 600 jaar in de kapel waarvoor Bouts (1410-1475) het altaarstuk schilderde. Nog tot 11 september kan je het meesterwerk in de kerk door een 3D-bril gaan bekijken, daarna verhuist het naar museum M Leuven voor de grote overzichtsexpo over Dieric Bouts. De expo begint op 20 oktober, maar maakt deel uit van een multidisciplinair stadsfestival. New Horizons viert zijn openingsfeest op 22 september en confronteert de wereld van Bouts met de beeldcultuur van vandaag.

It’s all about Bouts deze herfst, want… nooit eerder kwamen meer werken van Bouts samen in zijn thuisstad. De expo stelt ook je beeld over Bouts als renaissancekunstenaar bij. Nee, hij was geen romantisch genie, en al evenmin een briljante uitvinder. Zijn beroep was beeldenmaker, de klant was koning. U bestelt, wij borstelen. Dat gegeven vormt het raakpunt met het heden, op de expo en op het festival. Sportfotografen, filmmakers en game-ontwikkelaars ontmoeten Bouts bij M Leuven. Tijdens de openingsweek van het stadsfestival (22 tot 27 september) maken de circusacrobaten van Cie XY de straten onveilig. Vanaf 29 september kan je Leuven verkennen met een citygame over Bouts en vanaf 30 september komt de muurschildering in augmented reality van Leon Keer tot leven.

Dieric Bouts. Beeldenmaker. 20 oktober tot 14 januari, M Leuven. Stadsfestival New Horizons vanaf 22 september

Gent: Jan Van Imschoot

Wie? Belgische kunstenaar die zijn klassiekers kent. In zijn bekendste werken samplet Van Imschoot (1963) de grootmeesters van de schilderkunst. Iconische figuren, zoals de naakte vrouw uit Le Déjeuner sur l’herbe van Manet, plaatst hij in een nieuw decor. Louter voor de lol? Nee hoor, Van Imschoot bedient zich bij de klassieke meesters om hedendaagse topics als gender, identiteit of oorlog en vrede aan te kaarten.

Snel naar het S.M.A.K., want… je leert succesvolle Belgische kunstenaars graag beter kennen. En je houdt wel van een leuke kunstquiz. Herken je alle film-, literatuur- en kunstreferenties in Van Imschoots grootschalige tableaus? Bovendien, waar komt een overzichtsexpo van een actuele Belgische kunstenaar beter tot zijn recht dan in de ruime, luchtige zalen van het S.M.A.K.?

Jan Van Imschoot. The end is never near. 7 oktober tot 3 maart, S.M.A.K.

Antwerpen: Chantal Akerman

Wie? De beste film aller tijden is Belgisch, toch volgens de 1639 internationale filmexperts die de laatste editie van de tienjaarlijkse poll van het Britse magazine Sight and Sound invulden. Chantal Akerman (1950-2015) draaide haar avant-gardistisch meesterwerk op 25-jarige leeftijd. De film heet Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles, en duurt 201 minuten. De camera volgt (enfin, erg beweeglijk is hij niet) het dagelijks leven van een jonge weduwe die bijverdient met prostitutie. De film is traag, heel traag. In de meest legendarische scène zie je Jeanne minutenlang kalfslapjes paneren.

Fluks naar het FOMU, want… traag is mooi, en traagheid kan een film ritme geven. Misschien moest je grinniken om de kalflapjesscène en vond je Jeanne Dielman spannend, subversief en radicaal feministisch. Dan zit je op dezelfde golflengte als de toonaangevende fotografen die in het Fotomuseum Antwerpen een eerbetoon brengen aan Chantal Akerman. Haar feministische kritiek en haar vernieuwende cameravoering hebben vijftig jaar na de release van de film niets van hun scherpte verloren.

Chantal Akerman. Her voice. 27 oktober tot 10 maart, FOMU