Ervaring: Dominicaanse Republiek

In het oosten van de Dominicaanse Republiek, in de provincie La Altagracia, ligt voor vele buitenlandse toeristen het aards paradijs. Aan de kust vind je de resorts van internationale ketens. Elk hotel heeft een stukje privéstrand waar je letterlijk melk kan drinken uit een kokosnoot. Wat artificieel maar toch, het is er altijd zonnig, het zand is zacht, het zeewater aangenaam, goed voor een plons op elk moment van de dag. Maar als je dan op een publiek strand belandt zoals Macao Beach, maakt de sfeer het ‘postkaartplaatje’ pas echt compleet. Er hangt een soort van warme mist bij zonsondergang. Enkele locals baden er nog in alle rust. Een paar jongeren genieten van de muziek die weerklinkt uit de radio van hun auto – die er tot bijna op het strand rijdt. Een verliefd koppeltje springt romantisch tegen de golven aan.

De Dominicaanse Republiek heeft prachtige stranden, dat klopt. Alleen hebben de meeste Dominicanen amper tijd en geld om vrij te nemen en van hun paradijselijke kust te genieten. Dat wordt plots heel concreet bij de ontmoeting met de jonge barvrouw Jina, die net als heel wat Dominicanen in de toeristische sector werkt.

Boca de Yuma is een vergeten oord van rust en duidelijk nog niet ontdekt door de grote hotelketens uit de omgeving. Het is een charmant vissersdorpje, naar verluidt een van de weinige in de Dominicaanse Republiek waar men nog echt van de visvangst leeft. De Rio Yuma mondt er uit in de Caribische Zee. Je kan er met vissersbootjes een tochtje maken en wilde orchideeën spotten aan de oever van de rivier. De vissers brengen je ook met veel plezier naar het kleinste strand van de wereld - zo beweren ze toch - aan de andere kant van de baai. De golven kletsen er met schwung tegen de rotsen aan en dat is zowat het enige geluid dat je hoort. Niet verwonderlijk dat de lokale middenklasse hier graag op uitstap komt in het weekend om er een vers visje te eten. Net als de pelikanen uit de omgeving, die zijn duidelijk ook verzot op het lekkers uit de zee.

Op een halfuurtje rijden van Punta Cana, in de stad Higüey, krijgen we al snel opnieuw een krop in de keel. We ontmoeten er Rosa die ons in haar armoedige huisje verwelkomt. Ze is mama van Berdi en Darling en werkt als huismeid. Ze is alleenstaand, combineert verschillende jobs en toch verdient ze amper genoeg om te voorzien in de dagelijkse behoeften. De doktersrekeningen van Berdi, die autisme heeft en aangepaste zorgen vraagt, stapelen zich op. Berdi zou volgend jaar ook een technische opleiding kunnen gaan volgen, maar dat kan Rosa niet betalen. Ze maakt zich duidelijk veel zorgen over de toekomst.

Enkel grote all-ins aan een privéstrand? Gelukkig niet, er zijn mooie alternatieven. Bijvoorbeeld de verblijven die Turissol wil promoten bij buitenlandse toeristen. Ze zijn door Dominicanen uitgebaat en herbergen buitenlandse toeristen én de plaatselijke bevolking. Een schoolvoorbeeld is de Banana Ranch in Higüey, waar ook programma’s zijn voor probleemjongeren en kortingen voor minder gegoede Dominicanen. Het ontbreekt er evenmin aan luxe en schoonheid maar je krijgt er de echte, warme Dominicaanse charme bovenop. Je kan er ook excursies maken die je het echte leven van de Dominicanen laten zien. Zo kan je te voet, met de fiets, te paard of met de buggy een tocht maken naar de rivier Sanate. Onderweg ontdek je het landelijke binnenland waar koeien grazen tussen de palmbomen. Kan het nog mooier worden? Ja hoor, als tussenstop kan je je verfrissen in dit lieflijke riviertje.

Uitdrukkingsloos. Op. Uitgeput. Zo kan ik de blik van Antoine het best omschrijven. Hij lijkt leeg en moe gestreden. Antoine is een jonge Haïtiaan die we ontmoeten bij het bezoek aan een bananenplantage in de buurt van Mao. De Dominicaanse Republiek is de grootste uitvoerder van biobananen naar Europa en Noord-Amerika. Er werken heel wat Haïtianen in de bananenteelt, vaak niet ingeschreven door hun werkgever. Ze zijn erg kwetsbaar en hun situatie wordt misbruikt. Ze durven zich vaak niet aan te sluiten bij de vakbond uit angst voor ontslag. Het loon is te laag om een gezin mee te onderhouden. Antoine voelt zich slecht behandeld en niet gerespecteerd. Hij kijkt angstig terwijl hij zijn verhaal doet. Hij is 26 en heeft 2 jonge kindjes. Zijn werkdag begint om 5 uur en hij werkt 12 uur per dag, 7 op 7. En dat voor 6 dollar per dag. Over vrije tijd gaan we hier niet eens beginnen…

De dorpjes die rond de suikerrietvelden gesticht werden en waar deze Haïtianen wonen, noemt men bateyes. In een van deze bateyes ontmoeten we Antonio Jean, vrijwilliger bij Mosctha. Hij leidt ons door het dorpje waar we met erg veel armoede geconfronteerd worden, maar waar de bevolking ook heel gastvrij is. Antonio toont ons zijn zeer bescheiden ‘huisje’, waar hij met heel z’n gezin woont. Hij heeft het er moeilijk mee, maar vindt het duidelijk belangrijk ons te tonen en uit te leggen hoe men leeft in de bateyes. Hij is zelf een Haïtiaan die met de steun van Mosctha zijn papieren bemachtigde. Het is aangrijpend om te zien hoe fier hij is als hij zijn identiteitspapieren toont. Niet verwonderlijk als je weet hoe moeilijk het daar is om die te pakken te krijgen. Antonio Jean: ‘Mijn grootste droom is de huisjes herop te bouwen die hier door een cycloon verwoest zijn. Want de overheid laat ons in de steek.’

Het is ongelofelijk maar de Dominicanen slagen erin, in wat voor armoedige omstandigheden ze soms ook
leven, om er steeds piekfijn uit te zien. Zo ook Antonio die ons in kreukloos hemd en zondagse schoenen ontvangt. De meisjes dragen ook in de bateyes allemaal mooie, keurige vlechtjes en de jongens hebben een net, kortgeschoren kapsel. Ook daar waar je het minst verwacht, word je overstelpt met warmte en plezier. De mensen die in de batey wonen, ziek of met een ziek familielid wachtend op de dokter, willen een praatje maken. Ze poseren voor de foto, knikken vriendelijk of lachen breeduit bij wijze van verwelkoming. De kinderen spelen spelletjes om de tijd te doden. Hartverwarmend zijn de Dominicanen, fier en vrolijk boven alles.

In het noordelijke gebergte van de provincie Puerto Plata kan je 27 watervallen eerst beklimmen en dan afglijden. Deze natuurlijke watervallen en zwemparadijsjes kwamen er dankzij de Damajaguarivier. De vinnige stroom holde de kalksteen op zo’n manier uit dat ons achterwerk er perfect in past en de steen is net glad genoeg om er vlotjes af te glijden. Hoe geweldig is dat! Het beklimmen klinkt stoer en dat is het ook een beetje, maar toegegeven: je wordt begeleid door enkele Dominicaanse krachtpatsers die je indien nodig de waterval op hijsen. Als je houdt van natuur, bergen, water en snelheid: zeker doen!