Luxemburg: minicanyons

Langs een smal kasseiweggetje wandelen we naar boven. Door boomgaarden met laagstammige fruitbomen zien we Echternach onder ons steeds kleiner worden. Naast het weggetje staat het gras kniehoog. Alles lijkt hier te kloppen; niets staat waar het niet hoort. We lopen verder naar boven en slaan een holle weg in van opgeschoten hazelaar en haagbeuk. Het Mullerthal Trail staat zo goed aangegeven dat het haast onmogelijk is te verdwalen. Met de sierlijke rode ‘M’ op de naamplaatjes weet je dat je juist zit.

Wanneer de weg met een lange lus voor het eerst de imposante rotsformaties van het dal toont, begrijpen we meteen waarom Nederlandse toeristen de bijnaam ‘Klein Zwitserland’ bedachten. In de negentiende eeuw was het bij rijke Engelsen in de mode om hun vakanties in het chique Zwitserland door te brengen. Net iets te hoog gegrepen voor de Nederlanders, dus doopten ze de rotsen van Luxemburg om tot hun Zwitserland: Klein Zwitserland.

We wandelen verder over het trail, een ros tapijt van verdroogde blaadjes. Hoewel het een wat grijze dag is, priemt de zon toch geregeld door de kruinen van de bomen. Ze maakt de jonge beukenblaadjes bijna doorzichtig. Uit een dode boom schiet een bonte specht weg. Achter het kleine gat horen we het hongerige gepiep van de spechtenkuikens. Overal hangt het gefluit van vogels in de lucht. De natuur maakt zich duidelijk klaar voor de zomer. Naast een ideaal wandelgebied is het Mullerthal ook een klein paradijs voor vogelspotters en plantenliefhebbers. Het vochtige klimaat, veel schaduw en de humusrijke bodem zorgen voor meer dan vijftig varensoorten en door de kalkrijke ondergrond groeien er zelfs enkele soorten orchideeën.

Voorbij Scheidgen overlapt het Mullerthal Trail met het Fred Welter-pad, genoemd naar de naoorlogse pionier van het wandeltoerisme. We wandelen langs de geel geverfde inscripties ‘Mir wölle bleiwe wat mir sin’ of in het Nederlands, ‘We willen blijven wat we zijn’. Fred Welter zelf kerfde die nationale leuze in 1939 in de rots ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van het onafhankelijke groothertogdom.

De Duitse bezetter die niet zoveel later het Mullerthal binnentrok, was niet erg opgezet met de tekst. Enkele inwoners van Scheidgen verborgen daarop met een dunne cementlaag de inscriptie. Wanneer Welter na de oorlog vanuit Duitsland naar zijn geboortedorp terugkeerde, legde hij de tekst opnieuw bloot, inclusief de rode klimmende leeuw met de twee staarten uit het wapenschild van Luxemburg. Daarna legde hij zich verder toe op het uitbouwen van lange en korte wandelpaden doorheen het land.

De weg daalt zachtjes af langs een beekdalletje om dan met een scherpe hoek terug naar boven te klimmen. Hier stopt plots het bos. We lopen door een wuivend korenveld. Een veldleeuwerik hangt biddend en luid fluitend hoog in de lucht. Wat verderop spriet het kerkje van Hersberg slank boven het weiland uit.

Hoewel het ideaal wandelweer is komen we amper andere wandelaars tegen. De mystieke rust die tussen de mossige rotsen hangt is haast tastbaar. Met een beetje fantasie wanen we ons tussen de overgroeide tempels van Cambodja of in het decor van Tolkiens Lord of the Rings, waar er ieder moment een ork vanachter een rots tevoorschijn kan springen.

Via smalle trapjes klimmen we naar de Kohlscheuer. De weg wordt steeds smaller. Zo smal zelfs dat we op sommige stukken ons bovenlichaam moeten draaien om nog vlot verder te kunnen. Zie je dat geklauter niet zo zitten, dan kan je altijd een kleine omweg maken via Consdorf. Nog verder gaan we gebukt een spleet in, de Déwepëtz. Al snel zien we geen hand meer voor ogen. Het advies van de toeristische dienst om een zaklantaarn mee te nemen was niet uit de lucht gegrepen.

Enkele tientallen meters stappen we in het schijnsel van onze koplampen voetje voor voetje verder. Terug in het daglicht staan we op de bodem van een smalle canyon. De steile muren van de Rittergang lopen op het breedste punt zo’n anderhalve meter uit elkaar. Een enorm rotsblok zit boven onze hoofden geklemd in de spleet. Het zandsteen voelt koud en vochtig, het mos zit als een spons volgezogen met regenwater.

Langs rotsen met namen als Goldkaul, Goldfralay en Eileburg wandelen we verder richting het dorpje met dezelfde naam als de regio, Mullerthal. Eerst kruist het wandelpad het asfalt. We volgen de bordjes naar de Schiessentümpel, wellicht het meest gefotografeerde stukje natuur van de hele regio. Hier schuurde de rivier de Zwarte Ernz drie geulen in een zandstenen drempel. Over de waterval is een stenen bruggetje gebouwd. Een koppel probeert onhandig met de zelfontspanner een foto te maken met de waterval als kitscherige achtergrond. Om het geheel compleet te maken zoeft een gele kwikstaart vrolijk door de rivierbedding richting Mullerthal.

Berdorf ligt in het hart van het Mullerthal. Al sinds de steentijd wonen hier mensen. De naam van het dorp komt van de vestiging Beronis Villa die hier tijdens de Romeinse periode gebouwd werd. Ingemetseld in het altaar van het kerkje kan je ook een viergodensteen terugvinden, een Romeins kunstwerk.

Vlak naast het kerkje ontmoeten we Monique Schmalen in het kleine kaaswinkeltje Berdorfer. Als dochter van een kaasboer houdt ze nu mee het familiebedrijf draaiende. ‘Alle melk die we verwerken is van eigen productie’, lacht ze trots een kuiltje in haar wang. Enkele kilometers verderop bij Hammhaff heeft de familie een boerderij. ‘We hebben vijftig koeien en een heleboel schapen. De melk komt naar hier en achterin verwerken we alles tot kaas en yoghurt. Sinds tien jaar maken we ook geitenkaas en nu verkopen we ook twee soorten ijsjes van geitenmelk’, vertelt Monique.

Als we vragen of een klein familiebedrijf vandaag nog kan overleven op het Luxemburgse platteland, hoeft ze niet lang na te denken. ‘Mensen gaan meer en meer op zoek naar regionale producten. We krijgen steeds nieuwe klanten. We verkopen onze kaas aan alle supermarkten in Luxemburg. Ik ben echt tevreden’, straalt ze.

Door de velden rond Berdorf wandelen we terug het beukenbos in voor de laatste etappe van route twee van het Mullerthal Trail. In de Hohllaygrot zien we grote uitgehouwen cirkels in het plafond en de wanden. De grot werd vroeger gebruikt om molenstenen uit te ‘snijden’ – sommigen dateren die praktijk zelfs terug tot de Kelten.

Hoewel dit stuk terug richting Echternach jammer genoeg parallel met de autobaan loopt, laat het trail zich nog een laatste keer van zijn mooiste kant zien. Als oude mannen staan de zandstenen rotsen voorover gebogen naar hun tenen te staren. We zigzaggen door het Labyrinth. Overhangende rotsen als waterspuwers lijken een verborgen stad prijs te geven. En dan stappen we pardoes de Wolfsschlucht binnen, ofwel de Gorge du Loup, het keelgat van de wolf. Tussen deze metershoge verticale rotswanden zouden roedels wolven zich hebben teruggetrokken om zich tegen jagers te beschermen. Alles zit onder een laag fluorescerend groen mos. Klimop kruipt tussen de afgebrokkelde rotsen. Langs uitgehouwen treden wandelen we voorzichtig naar beneden.

Tegen de zandstenen formaties houden beuken zich wanhopig met hun wortels vast om het onvermijdelijke nog even uit te stellen en niet naar beneden te donderen. We volgen de geverfde pijlen die ons een belle vue beloven. Na een steile klim uit de gorge langs spleten waar je zo tientallen meters de dieperik inkijkt, zien we ver onder ons de Sûre met een zachte buiging Echternach tegemoet stromen. We zijn terug aangekomen bij het begin van onze wandeling. Nog steeds verbaasd dat we zo dicht bij huis zo’n mooie en spectaculaire tocht konden maken, dalen we terug af over het kleine kasseiweggetje naar de oude stad.

Tekst Teun De Voeght – Foto’s Dieter Telemans

Dit artikel is verschenen in mei 2017.