Ostende Royale

Deze wandeling begint aan het station van Oostende, da’s handig als je met trein, bus of tram komt. ‘Oostende is de terminus. Dat vertaalt zich in het feit dat de stad inwoners van allerlei pluimage heeft. Veel mensen spoelen hier aan...’, legt Luc uit. Aan de bouw van het station werd begonnen onder Leopold II en het werd in 1913 geopend door Albert I. Luc wijst naar Alberts initialen aan de hoofdingang. Het station deed vroeger dienst als Zeestation. ‘Dat was in de gloriedagen van het mondaine Oostende. Veel reizigers uit het Verenigd Koninkrijk namen de maalboot van Dover tot Oostende om verder te sporen met de Wagons-Lits tot Wenen, Constantinopel of Sint-Petersburg.’ Voor het station ligt de Amandine, het schip was de laatste IJslandvaarder. Je kijkt er ook uit op de Sint-Petrus- en Sint-Pauluskerk, een prestigeproject van Leopold II. ‘In deze kerk vind je het praalgraf van Louise-Marie van Orléans, de moeder van Leopold II. Ook verwijzen glasramen naar de koninklijke familie. Deze kerk is geïnspireerd op de Dom van Keulen en de Votivkirche van Wenen. Oostendenaars noemen haar ‘Pier en Pol’.’ 

Station, Natiënkaai 1. 

Via de Mandelabrug kom je bij een groene parel in de stad: het Maria Hendrikapark. Het groot recreatiegebied kwam er op vraag van Leopold II en zou ‘Bois De Boulogne' gaan heten. Het werd echter gedoopt tot ‘Maria Hendrikapark’, naar Leopolds echtgenote. ‘Oostendenaars noemen dit hier ’t Bosje. Deze prachtige plek met drie vijvers is amper gekend door toeristen. Eén van de pronkstukken was het Laiterietje. Nu is het een cafetaria, maar vroeger het trefpunt van de elite’, legt Luc uit. ‘Pure jeugdnostalgie voor mij: dit was het speelterrein van de jeugdbeweging’, mijmert hij. In één van de vijvers, het Spiegelmeer, zie ik een opvallend beeld. ‘Van de kunstenaar Johan Tahon. Het verwijst naar de planetenwandeling die je hier kan doen. Kijk eens naar de zon, een onderdeel van het beeld: daar zit áltijd een aalscholver op’, lacht mijn gids. Even verder zie ik ‘Three Graces’, een kunstwerk van Michael Ray Charles, het is een aanklacht tegen racisme en geweld. 

Maria Hendrikapark, verschillende ingangen.

Parkeren kan gratis aan de Iependreef. Hier kan je ook gratis fietsen lenen. 

De Koninklijke Stallen liggen even verder en zijn ook gebouwd in opdracht van Leopold II, maar nooit gebruikt voor zijn paarden. Aan het Clementinaplein stond een borstbeeld van Leopold II. Stónd, want het is wellicht weggenomen door de anonieme actiegroep 'De Stoete Ostendenaore', die al sinds jaar en dag strijdt tegen de aanwezigheid van Leopold II in het Oostendse straatbeeld. Op het Filip van Maestrichtplein houden we even halt bij de Synagoge voor we de Sint-Jozefskerk bezoeken, de parochiekerk van Leopold II met koninklijke loges. ’Hier begint ook de Belle Epoquewijk, het stadsuitbreidingsproject van Leopold II. Hij liet de vesten afbreken om Oostende op de kaart te zetten als mondaine badstad.’ Als ik om me heen kijk op het plein, is er weinig overgebleven van dat mondaine. Integendeel… Luc wijst naar één van de platanen op het plein. Als ik goed kijk, zie ik oortjes in de boom verwerkt. ‘Dit is ‘Whispering Trees’, een werk van Yves Velter. 150 verchroomde oortjes als stille getuigen van wat er in de buurt leeft. Symbool voor de diverse stad’, legt hij uit. 

Whispering Trees, Filip van Maestrichtplein. 

Gouden tip: kijk naar boven als je door de Belle Epoquewijk wandelt Al die architecturale pareltjes hebben stuk voor stuk prachtige gevels, vaak in pastelkleuren of betegeld. De geur van zilte zee wordt steeds sterker. We houden halt aan het Thermae Palace, een art-decogebouw vlakbij de zeedijk. ‘Deze droom van Leopold II werd ook ingehuldigd door Albert I’, legt Luc uit. ‘Vroeger zat er aan de kant van de zeedijk ook een bron. Met helend water. Ik heb er ooit eens van geproefd, maar voor een tweede keer heb ik snel bedankt’, lacht hij. Links ligt de Wellingtonrenbaan. ‘Het was een droom van Leopold II om een renbaan in Oostende te hebben. Daarvoor stond hier een fort van Napoleon. Aan de voorkant zie je er nog een klein restant van’, gaat Luc verder. We wandelen verder langs de koninklijke gaanderijen, die er kwamen om ongehinderd van de koninklijke chalet naar de renbaan te gaan. ‘Alle koningen hebben hier geresideerd, uitgezonderd Filip. Na Boudewijn werd de koninklijke chalet even als hotel uitgebaat. Nu doet het dienst als zorghotel’, voegt de Luc eraan toe. En hij trakteert me nog op een pikant weetje: ‘Onder de Parijsstraat liet Leopold II een tunnel aanleggen om zijn minnares te bezoeken.’

Thermae Palace & Wellingtonrenbaan, Koningin Astridlaan. 

Koninklijke gaanderijen & koninklijke chalet, Zeedijk. 

We eindigen in het groen van het Leopoldpark. Het park, deels op oude vesten gelegen, kreeg zijn eerste vorm in 1861. ‘Nu mogen we hier gratis binnen, maar vroeger moesten de Oostendenaars betalen. Toeristen kwamen er wel gratis in’, vertelt Luc. Hier waren er ook twee bronnen. ‘Voor Leopold II ideaal om zijn fantasie van Oostende als spa-stad de vrije loop te laten’, lacht hij. Het park, ‘Den Hof’ in de Oostendse volksmond, telt heel wat beelden. Het hondje Jack wordt hoog op zijn sokkel aanbeden door soortgenoten, het eert de Eerste Wereldoorlog. ‘Nu is dit park één van de hotspots van het culturele en sociale leven, bijvoorbeeld bij Theater aan Zee of de bruisende kerstmarkt. Wanneer er geen evenementen zijn, is het vooral een rustplek in de drukke stad. Luc wijst me ook nog op de het bijzondere bloemenuurwerk, het beeld van Dikke Mathilde en het oude postgebouw. Iets verder ligt het Marie-Joséplein, genoemd naar de dochter van koning Albert I; zij werd in Oostende geboren. Daar kreeg het borstbeeld van August Beernaert een perkje. ‘Hij was eerste minister ten tijde van Leopold II, maar hun relatie verzuurde. Bijzonder is wel dat hij de Nobelprijs voor de vrede heeft gekregen.’

Leopoldpark, Leopold II-laan en andere ingangen.