Stappenplan voor je eerste trektocht

Stap 1: Wees realistisch

‘Je kan niet ineens de Aconcagua beklimmen’, zegt Yanick Bos van Hiking Advisor, een vzw die expertise deelt en opleidingen organiseert rond bergwandelen. Daarom is het cruciaal om jezelf een ambitieniveau op te leggen. ‘Laat dat niet bepalen door anderen - of door spectaculaire foto’s van expedities. Pas op, je mag gerust ambitieus zijn. Maar besef wel dat je daarnaartoe moet werken.’

Stap 2: Zoek wandelmaatjes

Je voelt er weinig voor om alleen op pad te gaan, maar hebt geen compagnons? Vrees niet, er zijn veel manieren om gelijkgezinden te vinden. Snuister rond in groepen op Facebook of neem deel aan een evenement van GR, Hiking Advisor of Natuurpunt. Twee vliegen in één klap: hikers delen graag hun expertise, lenen materiaal uit of verklappen je hun favoriete wandelpaden. Zo leer je automatisch bij.

Stap 3: Kies een geschikte wandelroute

Wil je dagtochten maken, van hut naar hut wandelen of kamperen? En vooral: hoe fit ben je? Eerlijkheid is essentieel; in de bergen bedot je met zelfoverschatting enkel jezelf. Er zijn routes op ieders maat, ook zonder de conditie van een extreme ultraloper als Karel Sabbe kan je van het buitenleven genieten. Verkijk je bij het uitstippelen van een tocht niet op de afstand, maar check ook de hoogtemeters. Een typische beginnersfout is om op basis van een beperkte afstand te concluderen dat het wel zal meevallen...

• Voor beginners

  Een hikingcarrière begin je best lokaal. De treinstappers van GR - waarbij je van station naar station wandelt - zijn opstapjes naar ambitieuzere dagtochten. ‘Of stippel een route van twee of drie dagen uit via knooppunten. Zo ontdek je wat je onderweg nodig hebt’, suggereert Bos.
   

• Voor gevorderden

  Vogezen en Jura blinken uit in veelzijdigheid. ‘Je kan over de kammen wandelen, maar evengoed op en af van vallei naar top.’ Bovendien is er veel accommodatie - hotels, B&B’s, campings - en in de Vogezen mag je in het wild bivakkeren. Ook Duitsland - Eifel en Zwarte Woud - en het VK zijn toppers. Bos stipt de Norths Downs Way aan, een glooiend langeafstandspad bezuiden Londen. ‘Het Engelse Lake District of Welshe Snowdonia zijn ook geschikt - wat ruwere gebergtes zonder al te extreme hoogtes.’
   

• Voor experts

  In Alpen, Pyreneeën, Scandinavië en Schotland is het weer extremer, het terrein uitdagender. Toch hoef je geen alpinist te zijn om er op pad te gaan. ‘In de Alpen kan je op basis van kleurcodes het niveau van een route inschatten. En dankzij kabelliften kom je op mooie plekken die je als beginnende hiker te voet niet snel zou bereiken.’ Hij noemt het Zwitserse Appenzellerland als voorbeeld van een wandelgebied waar je zo “zelfs met kinderen een avontuurlijke bergtocht kan maken zonder dat het al te technisch wordt.’

Stap 4: Bereid je fysiek voor

Lange fietstochten en wandelingen leggen de basis. Zoek niet onvoorbereid het hooggebergte op. Ook in België kan je je klaarstomen voor hoogtemeters. ‘Start in het Heuvelland, de Voerstreek of de Vlaamse Ardennen - heuvelachtige regio’s dichtbij huis. Daar wen je fysiek aan het klimmen - zonder meteen duizend hoogtemeters te moeten overwinnen.’

Met de juiste voorbereiding ben je fysieke ongemakken te snel af. ‘Kniepijn vermijd je door squads te doen, door pakweg bij het tandenpoetsen door je knieën te zakken - zo train je je bovenbenen.’ En blaren voorkom je door je voeten zo droog mogelijk te houden. ‘Vochtigheid zorgt voor wrijving, wat leidt tot blaren.’ Draag sokken die zweet afdrijven en droog die bij langere pauzes in de zon.”

Stap 5: Investeer in het juiste materiaal

Voor je debuut moet je niet meteen met geld zwaaien in een buitensportwinkel. Een basisproduct volstaat vaak, zegt Bos. Dat hoeft niet duur te zijn. ‘Met eender welke comfortabele rugzak of simpele regenjas kan je op pad. Veel hangt af van je ambitie. Als die hoger ligt, dan moet je materiaal volgen. En ga je wellicht wel investeren.’ Je denkt dus best enkele stappen vooruit. Als je op termijn wil bivakkeren, koop dan meteen een tent die daarvoor geschikt is.

Er hangen overigens beslist al bruikbare kleren in je kast. Een dure wandelbroek of een afgeprijsde jogging, het maakt weinig verschil. ‘Sommige mensen volgen stage bij Hiking Advisor in een voetbalshort,’ grijnst Bos. Hij vindt het allemaal prima. Uitzondering: jeansbroeken. Net als katoenen T-shirts drogen die te traag. ‘Je opteert best voor sneldrogende shirts – van merino, bamboe of synthetisch materiaal. Maar of je die nu koopt bij Decathlon of in een dure winkel, dat speelt niet zo’n rol.’

Wil je toch investeren, begin dan met schoenen. ‘Daar sta je tenslotte de hele dag op. Ga je een week per jaar stappen, hou het dan bij de klassieke A-wandelschoen die je ook in de Ardennen zou aandoen. Wil je vaker technisch terrein opzoeken, dan geeft een stevigere schoen meer comfort. Schoenen moeten vooral goed zitten - je moet nog piano kunnen spelen met je tenen.’

Meer info over kledij, kampeermateriaal en ander hikinggerief?  www.hikingadvisor.be/hiking-tips/materiaal

Stap 6: Maak je huiswerk

Wacht niet tot het laatste moment om je wandelkaart open te slaan. ‘De legende bevat een schat aan informatie. Zo geven veel wandelkaarten gradaties aan: naargelang de kleur of de vorm kan een lijn een bergpad, een alpiene route of een via ferrata betekenen. Bekijk ook de hoogtelijnen: liggen die dichtbij mekaar of ver uiteen? Het eerste duidt op een steile helling, het tweede op een glooiend parcours.’

Door op Google Earth de route te overlopen, detecteer je op voorhand moeilijke passages. ‘Voorzie altijd alternatieve routes. Stel dat iemand z’n voet omslaat of onwel wordt, dan moet je een plan hebben.’ Een telefoontje naar de huttenwaard levert info over de lokale omstandigheden op.

Stap 7: Pak je rugzak in

Een dagtocht vereist een rugzak van 25 liter, een huttentocht een van 35 à 45 liter en een bivaktocht - afhankelijk van je materiaal - een van 65 liter. ‘Hetgeen je laatst nodig hebt, steek je eerst in je rugzak. Met uitzondering van een EHBO-kit: die zit best binnen handbereik.’ Ook regenjas, fleece, zonnebril en zonnebrandcrème steek je idealiter niet al te ver. Het zware gerief pak je tussen je bekken en schouderbladen, zo dicht mogelijk tegen je rug - zo sta je stabieler met een zwaar geladen rugzak.

Stap 8: Wandel niet te snel

Bos ziet ze geregeld, de grootdoeners die als een speer vertrekken, halverwege de man met de hamer tegen het lijf lopen en vervolgens zonder puf zitten. ‘Je ziet hen denken: die groep gaat extreem traag. Maar wij zijn wel eerder boven, omdat we minder vaak moeten stoppen.’ Nergens gaat de allegorie van de haas en de schildpad meer op dan in de bergen. ‘Je moet tijdens het wandelen kunnen babbelen en eten - dan stap je aan een tempo dat je de hele dag volhoudt.’

Stap 9: Eet en drink

• Tussendoortjes

  Bos’ algemene regel: eet in functie van wat komt, niet van wat geweest is. ‘Een kwartier voor de klim eet je een tussendoortje - liefst een combinatie van snelle suikers en vezels. Zo krijg je een energiestoot, maar kan je tegelijk lang voort.’ Mueslirepen, (gedroogd) fruit en soldatenkoeken met chocolade zijn goede opties. Vermijd om enkel op snelle suikers te wandelen - cola, druivensuiker. ‘Die zorgen voor een snelle piek, maar ook een bruusk dal. Waardoor je soms onstabiel stapt - potentieel levensgevaarlijk op technisch terrein.’
   

• Lunch

  Bos roemt wraps als perfecte balans tussen kilocalorieën, volume en gewicht. ‘Eet er een stukje kaas of worst bij, maar overdrijf niet: eet je te vet, dan moet je maag te zwaar aan de slag. Pauzeer sowieso na het eten om de vertering een kans te geven.’
   

• Avondeten

  Tijdens het sporten breek je spieren af. Eiwitten zorgen voor de heropbouw. ‘Daarom voorzie je ‘s avonds best voldoende eiwitten: een stukje vlees, een pudding of een plak cake. Zo vermijd je de volgende dag stramme spieren.’
   

• Water

  Onontbeerlijk tijdens een afmattende tocht! Op een dag in de bergen drink je minstens 2 à 2,5 liter, méér bij warm weer. ‘Voor dagtochten kan je je hele watervoorraad meenemen. Trek je langer op pad, dan moet je op voorhand bekijken waar je kan bevoorraden. Dat kan meestal bij berghutten, soms bij riviertjes onderweg. In Scandinavië kan je rechtstreeks van een rivier of een meer drinken, in de Alpen vaak niet. Werk dan met een filter of druppeltjes om water te zuiveren.’

Stap 10: Weet waar je wandelt

Ook op een bewegwijzerd pad moet je onderweg weleens navigeren met apps op je gsm, een gps, kaart en kompas, of een combinatie van allen. ‘Voor een eenvoudige dagtocht kan je eventueel een telefoon gebruiken,’ zegt Bos. Zorg wel dat je vooraf kaarten download - reken niet op bereik - en zet je gsm in vliegtuigmodus voor een duurzamere batterij. Toch pleit Bos ervoor om altijd een kaart mee te nemen. Je gsm of gps kan plat of stuk gaan, een kaart heeft die beperkingen niet. ‘En moet je teruggrijpen naar een alternatief plan, dan zie je de oplossing op een kaart vaak in een oogopslag.’

Verkeerd wandelen overkomt de beste. ‘Blijf kalm, ga vooral niet lopen. Paniek brengt je in groter gevaar.’ Door op je stappen terug te keren, tot op een plek waarvan je zeker bent dat je juist zat, los je het gros van de navigatieproblemen op.’Kijk rond, wat zie je? Vergelijk daarna met de kaart. Niet andersom, dan beeld je je misschien dingen in.’ Beland je onverhoeds in een mistbank of een sneeuwstorm, trek dan extra kleren aan. En alweer: een alternatief plan is essentieel. Hang de held niet uit; tijdig terugkeren getuigt van meer kunde dan koppig doorzetten.

Stap 11: Wees hoffelijk

Ook in de natuur bestaat er een etiquette die je in acht dient te nemen. Hikers zweren bij de principes van Leave no trace. ‘Blijf op de paden, maak geen vuur, respecteer de dieren en laat geen afval achter - ook geen wc-papier. Als iedereen zich gedraagt in de natuur, kunnen we er nog lang van genieten.’