In het voetspoor van Napoléon door de Franse Alpen

Dag 1 en 2

Bestemming

Schilderachtig parfumstadje Grasse & luxe badstad Golfe-Juan

De route

We rijden de Route Napoléon in dezelfde richting als Napoleon, van zuid naar noord, om zo het best te begrijpen wat hij allemaal heeft beleefd. Omdat dit een korte trip van elf dagen is, kiezen we heen voor de autosnelweg, de Route du Soleil, met één overnachting onderweg. Onze uitvalsbasis voor dé tocht wordt het stadje Grasse.

Bezienswaardigheden

Na alle drukte van de snelweg komen we een dagje bij in Grasse, dat zich daar uitstekend voor leent. Dit rijke middeleeuwse stadje, midden tussen de bergen, was ooit het domein van – stinkende – leerlooierijen, die later plaatsmaakten voor de winstgevendere én geurigere parfumindustrie. Vandaag de dag ademt Grasse écht parfum. De talrijke parfumerieën, ateliers en fabriekjes gebruiken de bloemen die in de vruchtbare velden in de heuvels rondom de stad bloeien: rozen, lavendel, mimosa… Met de camper de stad in is niet te doen, dus pakken we de bus, die vlak bij de camping stopt. We slenteren door schilderachtige straatjes met huizen in gele, oranje en rode tinten.

In het Musée International de la Parfumerie verdiepen we ons in de parfumhistorie van Grasse. We bewonderen er de geweldige collectie oude parfumflesjes, met onder andere de favoriete van Napoleon. In de geurentuin komen we het beeld tegen van Napoleons zus, Pauline. Napoleon zelf meed de stad op zijn tocht, maar zij kwam er in latere tijden regelmatig en was zeer geliefd. Er is in de stad veel naar haar vernoemd. Parfumhuis Galimard eert haar en haar beroemde broer met een eigen parfum. Hier kun je trouwens tijdens een workshop je eigen parfum maken, op basis van honderdzevenentwintig geuren. We sluiten ons bezoek aan Grasse af met een lekkere vislunch op een gezellig en beschut plein in het oude stadshart. Het Zuid-Franse leven is mooi!  

Aan het einde van de middag pikken we de camper op, om in Golfe-Juan met eigen ogen de landingsplek van Napoleon te zien, op een goed halfuur rijden. Op de boulevard van Golfe-Juan proeven we even van de luxueuze mediterrane sfeer van de Côte d’Azur, met zonnende mensen op het strand en een grote jachthaven met een aantal megajachten. Ons doel is het beginbordje te vinden van de Route Napoléon. Het is even zoeken, maar op de zijmuur van een winkeltje recht tegenover de jachthaven ontdekken we het bordje ‘Ici Commence la Route Napoléon’. We zijn nu écht begonnen.   

Halte voor de nacht

Onze camping onderweg naar Grasse heet Le Bontemps, in Vernioz, onder Lyon. Er is een apart Stop&Go-terrein voor passanten met eigen sanitair. Groot veld met ruime plekken. Er zijn een zwembad, bar en winkeltje. Prima stek voor een nacht.

Camping La Paoute in Grasse is mooi gelegen, dicht bij de stad. De kampeerplekken zijn beschut door oude olijfbomen. Het sanitair is wat gedateerd, maar heel netjes. Er is een zwembad en een snackbar. Brood op bestelling. Er is een grote supermarkt en een bushalte voor de camping.

Dag 3

Bestemming

Naar Castellane

De route

Onze eerste etappe is meteen bergachtig: 65 kilometer over de D6085 naar Castellane. Onderweg zijn er drie cols: de Col du Pilon (783 m), de Pas de la Faye (981 m) en de Col de Val Ferrière (1169 m). In Grasse moeten we even afwijken van de ‘echte’ route: die is te steil en te bochtig voor een grote camper. Staat keurig aangegeven. Dus maken we een lus om het stadje heen en komen we op de oorspronkelijke weg uit. En dan is het een kwestie van de borden volgen.

Bezienswaardigheden

Vandaag begint het echte werk. Wat gaan we beleven? De Route Napoléon op haar best, natuurlijk: het gaat bergop en bergaf, met flinke haarspeldbochten. De camper gedraagt zich voorbeeldig. Bochten neemt hij soepel en de automaat schakelt netjes naar de gepaste versnelling, zowel omhoog als omlaag. Het landschap is prachtig: ruig en bergachtig, met in de verte de hoge Alpentoppen. Er zijn genoeg parkeerplaatsen met mooie vergezichten om van de omgeving te kunnen genieten. De rit geeft ons een gevoel van vrijheid, maar tegelijk dringt het besef door wat een enorme inspanning Napoleon en zijn manschappen hebben geleverd op dezelfde cols, maar dan zonder glad asfalt… Vanaf Cannes – waar hij sliep na zijn landing – tot aan zijn tweede overnachtingsplaats in Séranon in één dag: wat een prestatie! Dit laat ons de hele reis niet meer los. Napoleon liep weliswaar niet zelf: hij reed op zijn witte paard Tauris, maar dat zie ik mezelf al helemáál niet doen. Geef mij maar ons gemotoriseerde ‘paard’. Het stadje Castellane is een mooie beloning aan het einde van deze dag. Van ver zien we al de 184 meter hoge kalkrots Le Roc met daarop de kapel Notre-Dame-du-Roc liggen: daar kun je in een goed halfuur vanuit Castellane naartoe stappen. Wij trekken het stadje zelf in. Het is zo’n leuk, klein plaatsje als zovele in Frankrijk: een kerkje, het grote plein Marcel Sauvère, met daaromheen vele kronkelstraatjes, winkeltjes en terrassen. Napoleon lunchte hier ergens, maar hoewel we ernaar vragen bij een paar inwoners worden we niets wijzer.

We laten de Route Napoléon even voor wat ze is, want we zijn nu heel dicht bij de Grand Canyon du Verdon, de op twee na grootste van de wereld. Door de hoogvlakte Grand Plan de Canjuers heeft de rivier een diep spoor in het kalksteengebergte getrokken. Dat natuurwonder willen we met eigen ogen zien!

Halte voor de nacht

Camping Huttopia Gorges du Verdon, ongeveer twaalf kilometer van Castellane langs de D952, ligt in the middle of nowhere. We kiezen een grote, rustige plek vlak langs de rivier. Het water stroomt ruisend langs onze camper, een garantie voor een weldadige nachtrust. De camping oogt verzorgd, met luxueus sanitair, een groot zwembad, klein winkeltje en restaurant. Een mooie uitvalsbasis voor watersport en uitstapjes naar de Gorges.  

Alternatieve overnachting: de camperplaats van Castellane. Een groot, verhard terrein met toiletten. Ligt mooi aan de voet van de hoge rots en de rivier.

Dag 4

Bestemming

Natuurwonder Gorges du Verdon en Lac Sante-Croix

De route

Je kunt de Gorges du Verdon (of de Grand Canyon du Verdon) van verschillende kanten ontdekken. Wij rijden vanaf de camping een stuk door op de D952 en slaan dan af op de D23. Het kleine weggetje Route des Crêtes komt dicht bij de rivier en komt ook weer uit op de D952, op nog geen kilometer van waar we zijn afgeslagen. We gaan niet terug richting Castellane, maar rijden via Riez door naar Sainte-Croix-du-Verdon om daar aan het grote stuwmeer Sainte-Croix te relaxen en overnachten. (Dagafstand: ruim 80 km.) 

Bezienswaardigheden

Dé vraag van vandaag is, hoe zal het ons vergaan op de spectaculairste route langs de Gorges? We gaan licht nerveus op zoek naar het antwoord. Op het eerste stuk vanaf de camping blijven we laag bij de rivier. Maar de steile rotswanden komen steeds dichterbij, hangen zelfs af en toe voor ons gevoel akelig laag over de weg. Een grote truck voor ons geeft ons de broodnodige zekerheid. Dan gaat de weg omhoog en verdwijnt de rivier in de diepte en uit het zicht. Het is zover. We slaan af, de D23 in, en kronkelen via scherpe haarspeldbochten steil omhoog. Gaat prima, maar er is geen enkele andere camper te zien, terwijl we er op de andere weg nog talloze tegenkwamen. Durven zij dit misschien niet aan? Tja, we zien wel. En we worden beloond, want even later is daar het eerste uitzichtpunt. Nog nooit zoiets gezien. In de verre diepte glinstert het smaragdgroene water van de Verdon in de zon te midden van de immense rotswanden. Wat een fenomenale aanblik. En zo volgen er verderop nog veel meer. Fantastisch om dit mee te maken. Maar dan moeten we ook weer naar beneden, slingerend langs de bergwanden. Gelukkig is het nu eenrichtingsverkeer, want met de diepte zonder vangrail naast ons zou een tegenligger wel wat paniek veroorzaken. Nu voelt het alleen maar sensationeel en is het een kwestie van niet te veel naar beneden kijken, maar vooruit. En de taxi die ons aan het einde van dit rondje onverwachts – illegaal? – tegemoet rijdt, kan er nét langs. Het voelt alsof we de Grand Canyon eigenhandig hebben bedwongen.

Halte voor de nacht

Camping Municipal Les Roches ligt bij Sainte-Croix-du-Verdon langs het meer. Er loopt een weg tussen de camping en het meer. De voorzieningen zijn wat gedateerd en eenvoudig, maar wel netjes. Op het recreatiegebied buiten de camping liggen meerdere strandjes en kun je bootjes en waterfietsen huren. Een prima plek om een paar dagen te genieten van het luie leven aan het meer.

Dag 5

Bestemming

Naar Sisteron, met zijn machtige citadelle

De route

We rijden nu rechtstreeks over de D952, door de Gorges terug naar Castellane om daar onze Route Napoléon weer op te pikken (lengte: zo’n 60 km). Van Castellane rijden we naar Sisteron over de N85 en na het plaatsje L’Escale over de kleinere, mooie D4 (lengte: zo’n 85 km).

Bezienswaardigheden

Terug naar Napoleon! De rit terug door de Gorges in het mooie ochtendlicht is zeker geen straf. Na Castellane gaat het direct flink omhoog naar de Col de Lèques. We blijven ons verbazen over hoe mooi ook dit stuk weer is. We kronkelen, stijgen en dalen langs spectaculaire rotsformaties in verbazingwekkende kleuren en door uitgehakte tunnels. Bij het dorpje Senez passeren we een prachtige oude Romaanse brug. Zou Napoleon daarover hebben gelopen? Bij het dorpje Barrême treffen we een teken van leven van hem: in het kleine centrum is in de gevel een herdenkingsteen geplaatst boven de deur van het huis waar hij in de nacht van 3 op 4 maart 1815 sliep, na een dagmars van weer vijftig kilometer. Nog tastbaarder is zijn halte voor een nacht later, zo’n veertig kilometer verderop: toen sliep hij in het kasteel van het plaatsje Malijai. Dat kasteel staat er nog, een beetje verveloos, maar verder in volle glorie, en is nu het gemeentehuis. Aan de voorkant is een prominente plaquette over Napoleon in het torentje gemetseld. Hij sliep in het kasteel en zijn manschappen sloegen hun tenten op in de tuin erachter. Daar zie je ze met enige verbeelding zo weer staan. Er is nu aan de rand heel toepasselijk een kleine camperplaats, met zo’n vijf plekken.

Letterlijk en figuurlijk de Grande Finale vandaag is Sisteron. Hier ligt een brug over de rivier de Durance, destijds de enige waarover Napoleon zijn tocht kon voortzetten op weg naar Grenoble. Bewaakt door de grootste burcht die we ooit zagen. Van op een hoge rots steekt ze machtig uit boven Sisteron en de rivier. Destijds was ze uitgerust met grote kanonnen waartegen Napoleon niets zou kunnen beginnen. Omdat zijn komst inmiddels was opgemerkt, kon dit het einde betekenen van zijn opmars. Hoe hij met hulp vanuit Sisteron zonder slag of stoot met zijn legertje kon doorreizen, wordt in het kasteel verteld via een geluidspaneel, ook in het Nederlands. Grappig zijn de levensgrote uitgezaagde poppen van de hoofdrolspelers in Napoleons passage hier. Zo komt zijn avontuur nog sterker tot leven. Destijds groeiden zijn aanhang en populariteit naarmate hij dichter bij Grenoble kwam, en dat lijkt ook te gelden voor de aandacht vandaag de dag. De citadel is sowieso een bezoek waard. We brengen ruim een paar uur door in het enorme complex met al zijn muren, trappen, vertrekken, kantelen en torens. Het uitzicht is geweldig, ook op Sisteron zelf. Een leuk oud stadje om doorheen te slenteren of op een terras bij te komen van de klim naar de citadel.

Halte voor de nacht

Camping Municipal Les Prés Hauts in Sisteron ligt even buiten het stadje. Deze fijne, rustige camping met verharde plekken voor campers heft modern, schoon sanitair. Er is een zwembad, een klein winkeltje en ontbijtservice. ’s Avonds kijken we vanaf onze plek uit op de fel uitgelichte citadel.

Dag 6

Bestemming

Refuge Napoléon & Lac de Serre-Ponçon

De route

We volgen eerst een stukje van de Route Napoléon over de N85 tot aan Gap en daarna de kleinere D14 naar de Col de Manse. Dan verlaten we de route voor de tweede keer, en maken een uitstapje via de N94 naar het Lac de Serre-Ponçon. (Dagafstand 90 km.)

Bezienswaardigheden

We rijden Sisteron uit via het brede, vlakke dal van de Durance richting het stadje Gap. Niet zo’n interessant landschap, maar de hoge bergtoppen naast ons verraden al dat we straks weer in een andere wereld terechtkomen. We passeren onderweg het mooie stadje Taillard. Grappig is daar de oude telefooncel die nu als boekenruilplek wordt gebruikt. Vlak voor Gap staat een groot beeld van een adelaar langs de weg. Napoleon koos tijdens zijn kroning de adelaar tot zijn wapen, om kracht en macht uit te stralen. We laten Gap links liggen en beginnen weer flink te klimmen en slaan af op de D14, recht de Col de Manse (944 meter) op. Daar staat op de top de Refuge Napoléon: nu een café, maar destijds een simpele berghut waar Napoleon overnachtte. Een grote gevelsteen herinnert hieraan. Het eenzame gebouwtje in de grote vlakte en de bergen erachter vormen een indrukwekkend decor. Vandaag gaan we in alle rust genieten van de omgeving. Dat doen we bij het plaatsje Prunières op camping Le Roustou aan het Lac de Serre-Ponçon, een enorm stuwmeer van 300 hectare. Hier krijgen we een echt Alpengevoel. We hebben vanaf onze kampeerplek onbelemmerd uitzicht op de watervlakte en de bergreuzen eromheen, sommige met sneeuw op de top. Een andere blikvanger vlak voor ons is een eilandje met een kleine kapel erop, ’s avonds sfeervol uitgelicht. En zo zitten we vorstelijk voor de camper aan de kampeertafel, met gegrilde zalm van de barbecue, asperges, pasta en een glaasje witte wijn erbij. Zo is kamperen bedoeld!

Halte voor de nacht

De grote terrassencamping Le Roustou ligt schitterend aan het meer. De mooie grote plekken zijn verhard met steentjes. Er is prima, schoon sanitair, een restaurant en een winkeltje (alleen hoogseizoen). Veel mogelijkheden om te zonnen, zwemmen, surfen, vissen en varen.

Dag 7

Bestemming

Bloedvergieten of gejuich bij het Prairie de la Rencontre?

De route

We keren over de N 94 terug naar Gap en vervolgen de route via de N85 richting Grenoble tot aan het Grand Lac de Laffrey. Zo’n 80 kilometer flink klimmen en dalen in een alpiene wereld.

Bezienswaardigheden

Bij het verlaten van Gap treffen we weer een grote Napoleon-adelaar langs de weg. Pal ernaast het houten uithangbord van Camping Le Napoléon met een grappige tekening van de barbecueënde keizer. Maar nu even alle aandacht op de weg, want we gaan klimmen, de Col Boyard op (1246 meter). De ene haarspeldbocht na de andere, met stijgingspercentages tot twaalf procent: het is weer heerlijk avontuurlijk toeren met de camper. We zien het landschap ruiger worden en de warme mediterrane kleuren van de huizen maken plaats voor grijstinten. Hier stroomt de rivier de Drac, die vlak voor het dorpje Corps uitmondt in een fotogeniek stuwmeer.

Corps steelt onze harten: wat een schattig, compact oud dorpje om in de frisse berglucht doorheen te wandelen. We ontdekken overal tekenen van de doortocht van Napoleon: een adelaar in het plaveisel, op terrasschermen een N met lauwerkrans, en boven de deur van het huis waar hij overnachtte een prominente herdenkingssteen. En… aan de achterkant van dat huis een paneel met schildering van een zwaaiende keizer voor het raam waar hij sliep! Op naar de Prairie de la Rencontre, de open plek in de bergen waar een groot leger van koning Lodewijk XVIII Napoleon definitief wilde verslaan. Maar eerst wacht ons een pittig, spectaculair bergritje, onder andere via het kolenmijnstadje La Mure.

Opeens zien we een groot bord met een beeltenis van Napoleon en rijden we een vlakte op, die wordt gedomineerd door een ferm standbeeld van Napoleon te paard. En ervoor een veld vol masten met vlaggen in de kleuren van de legers die hier écht pal tegenover elkaar stonden. Kleine panelen op de masten vertellen de verhalen van de hoofdrolspelers aan beide zijden. De belangrijkste anekdote willen we u hier niet onthouden. ‘Met zijn tegenstanders op een paar meter voor zich stapt Napoleon naar voren, opent zijn jas en roept: “Soldaten, herkennen jullie mij? Ik ben jullie keizer, maar als iemand mij wil doden, ga je gang.” Een paar keer klinkt het bevel om echt op hem te schieten, maar in plaats daarvan lopen de soldaten juichend naar hem over.’ En zo begint hij als een soort zegetocht aan het laatste stukje van zijn opmars naar Grenoble. Wij zoeken voldaan en onder de indruk van alle verhalen onze camping op. Die ligt vlakbij, aan de overkant van de Prairie. Weer aan een heerlijk meer voor een relaxte namiddag en avond. 

Halte voor de nacht

Camping Ser-Sirant in Saint-Theoffrey is een echte familiecamping, op een mooi terrein met prachtig uitzicht over het Lac de Laffrey. Er is modern, schoon sanitair, en een restaurant-bar met terras aan het water. Veel sportieve activiteiten mogelijk op het meer en in de bergen.   

Dag 8

Bestemming

De overwinning in Grenoble

De route

Het is zo’n 25 kilometer tot aan camping Les Trois Pucelles in een buitenwijk van Grenoble, met aan het begin een lange, steile afdaling naar Grenoble.     

Bezienswaardigheden

We hadden er al over gelezen en ook de campingeigenaar attendeert ons erop: na Laffrey begint een lange, rechte afdaling richting Grenoble: zes kilometer onafgebroken en grotendeels 12 procent. Verboden voor campers van boven de 7500 kilo en hoger dan 2.60 meter. Dat zijn we bijlange na niet. Maar we worden voor het begin van de afdaling wel gecheckt in een speciale sluis, die ons groen licht geeft. Toch is het even spannend. Alle vertrouwen in onze camper, maar aan warmlopende remmen, om maar wat te noemen, moeten we niet denken… Niet nodig ook, want de camper daalt rustig af in derde versnelling, en met af en toe wat bijremmen komen we comfortabel beneden.

Nu willen we onze Napoleonreis in stijl afronden. We hebben nu zoveel plaquettes en herdenkingsborden gezien onderweg, dan willen we deze laatste in Grenoble waar Napoleon als overwinnaar is binnengehaald, ook even bekijken. Dat doen we vanaf de stadscamping Les Trois Pucelles. En zo wandelen we aan het einde van de ochtend de Place Saint-André op, sowieso een mooi plein om even te vertoeven. Op de hoek van de Rue de Bonne en de Rue Blanc Fontaine hangt ons einddoel: de plaquette met zijn uitspraak van ‘de avonturier wordt prins’. Missie voltooid! We brengen nog een leuke middag in de stad door (zie de vijf tips) en keren een dag later met enige weemoed terug naar huis. Het was ontzettend leuk om in Napoleons voetsporen te treden!

Halte voor de nacht

Onze laatste overnachting is op camping Les Trois Pucelles in Seyssins, een voorstad van Grenoble. Het terrein is niet al te groot en heeft wat gedateerd sanitair. Wel ligt het mooi centraal voor een bezoek aan de stad. Laat de camper maar staan, want met de tram, bus of fiets ben je er zo.