Een actieve en kindvriendelijke boerderijvakantie in Zuid-Tirol

Op een zonnige helling van Bolzano/Bozen ligt het Pfösslerhof. De vakantieboerderij biedt een prachtig uitzicht over de stad, haar luchthaven en de wijn- en fruitgaarden in het dal.  De rollen op het erf worden goed verdeeld: Klaus en zijn zonen ontfermen zich over hun boerderij, terwijl echtgenote Manuela en dochter Léa de logies uitbaten. Zoals je kunt lezen in dit interview, zijn de boerderijen in Zuid-Tirol relatief beperkt in omvang, waardoor een tweede activiteit vaak welkom is. Houtbewerker/interieurarchitect Klaus zag de creatie van zijn gastenkamers als een corona-activiteit, maar besloot ook om meer in te zetten op de teelt van witte druiven en om meer koeien te houden, omdat ze gewoonweg meer opleveren.  Het voordeel van zo’n beperkte boerderij, is dat je je eenvoudig kunt aanpassen aan de markt. 

Het Pfösslerhof is geen werkboerderij, maar de beleving blijft er enorm groot. Je mag de varkens voederen en de konijnen knuffelen, je kunt de handen uit de mouwen steken tijdens een workshop confituur maken of honing slingeren. Sommige boeren laten je kennismaken met oude ambachten of nodigen je uit om samen in de tuin te werken. Zo ontstaat er een unieke wisselwerking tussen gast en gastheer. 

Het resultaat van die arbeid – of je nu beslist om mee te draaien op de boerderij of niet – vind je later op jouw tafel terug. In het Pfösslerhof vertaalde zich dat in een ontbijtmand met verse yoghurt, vruchtensappen, kruiden, brood, spek, eieren, honing fruit en confituur. Het is enorm fijn om te zien hoe zelfbedruipend de familie Steinegger is in het levensonderhoud. Het zijn echte plantrekkers en wat ze zelf niet hebben, ruilen ze vaak met de boerenburen. Ze verzorgen graag een rondleiding, een wijn- en likeurproeverij of workshop broodbakken tijdens je verblijf. Voor de kinderen zijn er dan weer verschillende speelhoeken, een zwembad (dat binnenkort vergroot wordt), buitenamusement zoals trampoline of speeltractors en uiteraard de vele schattige dieren.

De Dolomieten (en bij uitbreiding de Kärntner Alpen op de grens met Oostenrijk) zijn een paradijs voor gezinnen die samen willen wandelen. Sommige routes zijn uitdagend, andere ronduit speels. Het feit dat Italië en Oostenrijk kindvriendelijke bestemmingen zijn met in ieder dorp een speeltuin en kindspecifieke wandelingen, speelt ook mee.

1. Seceda Ridgeline Trail

Zolang het gewicht meevalt, verkiezen we om twee kinderdragers mee te nemen. Die hebben we soms ook daadwerkelijk nodig voor onze kinderen van 4 en 2,5, vooral op de steilste stukken. Aan de prachtige kliffen van Seceda wagen we ons aan de eerste wandeling van de vakantie. In het daldorpje Ortisei / St. Ulrich is het door de drukte even zoeken naar een geschikte parkeerplaats en even slikken wanneer we het tarief voor de kabelbanen te horen krijgen – 52 euro per volwassene. Je bevindt je hier in het skidomein van Dolomiti Superski; de liften zijn goed onderhouden en de rit is best lang via het tussenstation Funes / Villnöß tot Seceda, maar zo weet je op voorhand waarop je intekent. (zie kaderstuk.)

Op een hoogte van 2.500 meter slaat de wind en de koudere temperatuur meteen om de oren. Via de korte maar steile Seceda Ridgeline Hike bereiken we het impressionante panorama van de klif. Als opwarmer kan dit tellen, al is het cardio met het mooiste uitzicht. Als een van de postkaartafbeeldingen van de Dolomieten, sta je hier niet alleen, maar het gebied is zo uitgebreid, dat je talrijke wandelingen kunt ondernemen en verschillende liften kunt nemen. Het is trouwens hier dat je de (illegale) tolpoortjes vindt van de lokale boeren, die door de overdreven bezoekersaantallen een graantje van de populariteit trachten mee te pikken.

Is dit de beste wandeling voor jonge kinderen? Allicht niet, al zijn zij ook onder de indruk van de afgrond en beschikt Restaurant Seceda over een voortreffelijke speeltuin met zicht op de mooiste pieken van de Geislergroep.

Op basis van onze trip hebben we een Google Map aangemaakt met de verschillende stops van deze reportage. De bergstations van de kabelbanen vind je er eveneens terug:

2. Wald-Wild-Wunder-Weg

Heel anders, maar minstens zo charmant, is de Wald-Wild-Wunder-Weg, ook wel het Funimal Forest of Sentiero Selvaggio Delle Meraviglie genoemd. Na een rit met de kabelbaan vanuit het centrum van Bolzano / Bozen naar Soprabolzano / Oberbozen, wandel je in de verkoelende schaduw van lariksen, sparren en beuken op het plateau van Renon / Ritten. De wandeling gaat heel vlak heen en terug langs interactieve stations waar kinderen leren over bosdieren, planten en het ecosysteem. Onderweg wachten speelplekken en picknickplaatsen, al waren wij enorm onder de indruk van de ligging en het aangezicht van het Lobishof, een almhut met speeltuin en heerlijke gevulde pasta, Knödel en Hefeweizen.

3. Latemar Panoramawegen

De Latemar.Natura is een van onze favorieten. Het is een geschiedkundig panorama-wandelpad in het Val d’Ega / Eggental, langs de imposante rotswanden van het Latemar-massief. De route is onderdeel van het grotere Latemarium-project, waarin verschillende routes, uitzichtplatformen en educatieve stations over flora, fauna, geologie en lokale legendes gecombineerd worden. Je kiest eenvoudig een route die past bij de leeftijd en interesses van jouw groep: natuur, panorama, alp, relax, respireren, meteo, 360°, bike, run of bergdieren.

Langs de route van Latemar.Natura vind je een Kugelbahn, uitkijkplatform, fossielen, verrekijkers, openluchtcinema, steenmannetjes, houten sculpturen en geschiedenislesjes in de schaduw van een 235 miljoen jaar oud massief. 

Je stapt hier namelijk over de bodem van de oerzee Tethys. Het Latemar-massief was toen een atolachtig rif, vergelijkbaar met wat je vandaag ziet in de Malediven: een ringvormig rif rond een lagune. De kalkrijke lagen van resten van zeeorganismen zoals schelpen, koralen en algen werden in miljoenen jaren dikker, tot ze honderden meters dik werden en onder de zeespiegel lagen opgebouwd. Toen de Afrikaanse en Euraziatische aardplaten elkaar begonnen te naderen, werd die oude zeebodem langzaam omhooggeduwd en geplooid. Zo ontstonden de Alpen — en met hen de Dolomieten.

Het gesteente waaruit deze bergen bestaan, heet dolomiet: een bijzondere vorm van kalksteen die naast calcium ook magnesium bevat. De naam komt van de Franse geoloog Déodat de Dolomieu. Dolomiet is niet alleen steviger dan gewone kalksteen, maar ook verantwoordelijk voor de karakteristieke bleekgrijze kleur van de Dolomieten. In de rotslagen van het Latemar-massief kun je vandaag nog steeds sporen van dat tropische verleden herkennen: versteende schelpen, oude rifstructuren en duidelijk gelaagde sedimenten. 

4, GEOPARC Bletterbach

Ben jij of zijn jouw koters geïnteresseerd in deze oeroude geschiedenis en dinosaurussen? Dan is GEOPARC Bletterbach ook een aanrader, al kijk je hier niet omhoog, maar net omlaag. Bletterbach is namelijk een kloof waarin je miljoenen jaren terugwandelt in de geologische geschiedenis. Dit indrukwekkende ravijn – ook wel de Grand Canyon van Zuid-Tirol genoemd – snijdt zich over acht kilometer lang en tot vierhonderd meter diep door de flank van de berg Weißhorn. Wat je er ziet, is geen gewoon natuurverschijnsel, maar een geologische tijdlijn van zo’n 40 miljoen jaar. De onderste lagen bestaan uit grof zandsteen, ooit afgezet door oeroude rivieren en delta’s. Daarboven liggen fijnere kalk- en dolomietlagen waarin fossielen van vissen, planten en amfibieën werden gevonden. Bletterbach werd in 2009 erkend als Unesco Werelderfgoed, samen met de rest van de Dolomieten. Langs de route vind je vele informatieborden over de fossielen en de gesteenten, maar ook over de dinosaurussen en zoogdieren die hier vroeger leefden, waaronder de holenbeer en sabeltandkatten.

De kloof ligt aan de rand van het dorp Aldein, niet ver van Latemar. We besloten er na ons bezoek aan Latemar naartoe te rijden. Met twee kinderdragers en nog anderhalf uur te gaan voor het bezoekerscentrum sloot, zou het tijdig afleggen van de route nipt worden. Met onze helmen scheef op het hoofd kwamen we uiteindelijk ruimschoots op tijd binnen. Hebben we ons gehaast en afgezien bij het verlaten van de kloof met beiden ongeveer 20 kg op de rug… Je mag gerust stellen van wel, al vonden we in de kloof wel wat verkoeling onder de watervalletjes.

5. Rondom het Lago di Braies

Het Lago di Braies / de Pragser See heeft waarschijnlijk geen introductie meer nodig. Je kent het beeld wellicht van de sloepjes die liggen te dobberen op het helderblauwe water, omringd door de piek van de Croda del Becco / Seekofel en naaldbossen van het natuurpark Fanes-Senes-Braies / Fanes-Sennes-Prags. 

Er is een wandeling van zo’n 2 km die rond het kraaknette meer leidt. Zeer goed te doen met kinderen – al is er een passage aan de oostelijke oever over houten trappen en langs steilere wanden stapt, dus niet geschikt voor kinderwagens – en heerlijk koel. De sensatie van drukte valt best mee, aangezien het meer best omvangrijk is. Onderweg vind je leuke fotostops, gezellige picknicktafels, koeien die een siësta houden en keien om over het water te ketsen of om steenmannetjes te bouwen. Je kunt een roeibottochtje op het meer maken, maar dan moet je wel bereid zijn om even in rij te wachten.

Een populaire plek dus. Tussen 10 juli en 10 september is het aan te raden om jouw parkeerplaats op voorhand te reserveren. In het tarief van 40 euro zit een maaltijdvoucher van 20 euro inbegrepen. Door te lunchen in een lokale eetgelegenheid, ondersteun je de lokale economie en kom je niet enkel voor je snelle foto, om vervolgens weer te vertrekken. Ik vind het goed gezien. Aan de oever van het Lago di Braies ligt trouwens het gelijknamige hotel. Het gebouw, opgetrokken in klassieke Alpenstijl, straalt nog altijd de ingetogen grandeur van zijn oorsprong in het begin van de twintigste eeuw uit. Met houten balkons, warme kleuren en uitzicht over het turquoise water past het naadloos in het landschap. Op het terras van het restaurant genieten we van antipasti en verse zalmforel met seizoensgroenten. Wat een heerlijke afsluiter van een actieve boerderijvakantie in Zuid-Tirol!

6. Aqua Trail

Je zou denken dat het hier eindigt? Mis! We rijden nog even verder naar het zuidelijke deel van Karinthië voor een verblijf bij ALPS RESORTS, partner van onze Pasar-ledenvoordelen. Chalets & Glamping Nassfeld bevindt zich bij de Karnische Alpen, waar de Millennium Express kabelbaan ons in een mum van tijd naar een hoogte van 1.900 meter en in het kielzog van de Rosskofel brengt. Hier volgen we de Aqua Trail, een speels pad met waterspelen, fonteinen, dammen, speeltuigen, trampolines en glijbanen. Eerst bergafwaarts, vervolgens al stijgend, volgen we een paadje van 1,5 km. Tijdens de route steek je verschillende keren de Italiaans-Oostenrijkse grens over. De kleurrijke vespa’s in groen, wit en rood maken ons duidelijk wanneer we waar we ons bevinden, net zoals enkele ludieke tolpoortjes. Al ziet onze zoon er een huisje in om gelato te verkopen…

Het bergstation en het tussenstation van de Millennium Express zijn niet alleen per kabel verbonden, maar ook met de Pendolino-rodelbaan. Over twee kilometer daal je al snel zo’n 400 meter. 

Zuid-Tirol ligt geografisch in Italië, maar culinair gezien leunt de keuken toch veel sterker aan bij de Duitse en Oostenrijkse tradities. Deze mix ontstond doordat het gebied historisch bij Oostenrijk hoorde, maar sinds 1919 bij Italië ligt. De keuken is robuust en hartig, geïnspireerd op het bergklimaat, de boerentraditie en het gebruik van lokale producten. Vergeet dus de verfijnde antipasti en lichte pasta’s: hier krijg je stevige, hartige gerechten voorgeschoteld: knödels gevuld met spinazie of spek, dampende schotels goulash, roggebrood met gerookt Südtiroler Speck (beschermd met een kwaliteitslabel). Ja, er wordt pasta gegeten, maar toch vaak in de gevulde vorm: Schlutzkrapfen met spinazie en Topfen (een soort verse kaas, vergelijkbaar met ricotta), mezzelune uit het Val Pusteria / Pustertal met een vulling van biet, prei of paddenstoelen, boerenravioli met een Tiroolse boerenvulling van gerookt spek, aardappelen, zuurkool of kruidenkaas. We willen natuurlijk niet te veel veralgemenen. In heel Zuid-Tirol vind je ook die typisch Italiaanse pizza’s, gelato’s en overheerlijke koffiecreaties.

Voor een authentieke ervaring met de Zuid-Tiroolse keuken is het Zmailerhof nabij Merano / Meran een aanrader. Dit adresje maakt ook deel uit van Roter Hahn, al bieden ze geen logies aan. Er zijn enkele agrotoeristische adresjes binnen de groep die zich specifiek op één thema toeleggen, zoals ambacht, lokale kwaliteitsproducten of de zogenaamde boerencafés. Hier proef je gerechten die rechtstreeks uit oma’s kookpotten lijken te komen. De ligging van het Zmailerhof maakt het perfect combineerbaar met een bezoek aan de botanische tuinen van Trautmannsdorf, een wandeling op hoogplateau Merano 2000 en een bezoek aan kuuroord Merano. De Terme Merano zijn een heerlijke afwisseling voor het gezin na dagen vol wandelingen of een troef om achter te hand te houden op een overtrokken dag.

Wie zin heeft in verfijning, schuift aan bij Haller Suites & AO Restaurant in Bressanone / Brixen, waar Belgische chef Levin Grüten aan het fornuis staat. Ik had ooit het genoegen om in België te proeven van Levin’s creaties, die nog stage liep bij Paradiso (St. Moritz) en Noma (Kopenhagen). Wie deze gastronomische toppers kent, weet waar je je aan kunt verwachten. Levin kookt met wat de bergen en de seizoenen hem geven: kruiden en paddenstoelen, groenten uit de eigen tuin en het smaakvolle vlees van het Villnösser Brillenschaf, een zeldzaam schapenras uit de streek. Zijn keuken is creatief, maar vertrouwd en verfijnd. Tegelijk verrast Levin zijn gasten met vernieuwende technieken. Vooral zijn passie voor fermentatie springt in het oog en het menu is geen twee keer hetzelfde!

De wijnen van het AO Restaurant worden gekozen door zijn echtgenote en sommelier Teresa Pichler, die met kennis van zaken zorgvuldig geselecteerde natuurwijnen uit de regio inschenkt, voornamelijk Kerner en Sylvaner. Het restaurant werd bekroond met 2 koksmutsen en 14 punten in de Gault & Millau, een erkenning voor de creatieve topkwaliteit van het team. In korte tijd groeide AO uit tot een van de beste culinaire adressen van Zuid-Tirol. Het maakt dat de wijn- en landbouwers uit de buurt zeer graag met hen samenwerken. 

Levin en Teresa vertaalden het familiedomein naar hun visie. Behalve het restaurant toverden ze de gastenverblijven om tot een hedendaagse topaccommodatie. De suites bevinden zich in een afzonderlijk paviljoen dat als een wijngaard werd opgericht en waar de pergola’s genieten van de zonnige momenten op de heuvelwand. In de kamers krijg je veel lichtinval en vind je een leeshoek die in het raamkozijn ingewerkt is. Op het dak ligt een barrelsauna en je ontleent er eenvoudig fietsen. Je kunt er ook verblijven in de traditionele kamers met ontbijt, al zouden we halfpension aanraden (met diner vanaf 18u30). Op zondag kun je er ook terecht voor een heerlijke lunch. Zowel de gastenkamers als het restaurant staan, ondanks de verfijning, open voor jonge gasten.

Haller Suites & AO Restaurants is een bestemming op zich. Heerlijk in de zomer – als rustpunt tijdens een goede wandel- en fietstocht –, maar ook tijdens de winter is er een shuttle van de bergen naar het restaurant. Of waarom overweeg je het niet als overnachting, vooraleer je de Brennerpas op de terugweg dient te trotseren?