Pak je tijd in Italië

• Een geldig paspoort of een geldige identiteitskaart, geen visum.
• Minderjarige kinderen hebben een eigen reisdocument (Kids-ID) nodig.
• Minderjarigen reizend zonder hun ouders of voogd hebben in feite geen toestemmingsformulier nodig om Italië binnen te komen, maar het is wel aanbevolen, omwille van de heenreis door Duitsland bijvoorbeeld.
• Belgisch rijbewijs bestuurder(s).
• Een B-sticker op het voertuig is niet vereist indien de landcode op de kentekenplaat is ingewerkt. Heeft de kentekenplaat echter geen landcode (bvb aanhangwagen, fietsendrager, of oude nummerplaat), dan moet wel een B-sticker aangebracht worden.
• Indien het voertuig niet op eigen naam staat, bijvoorbeeld een leaseauto, laat dan door de eigenaar een machtiging opstellen en ondertekenen, bij voorkeur in meerdere talen.
• Verzekering en groene kaart: zowel voertuig als caravan/aanhangwagen + 750 kg MTM moeten desgevallend verzekerd zijn, de groene kaart telt als bewijs.

• Het maximaal toegestane alcoholgehalte in het bloed is net als bij ons 0,5 promille, maar er is een nultolerantie voor jonge bestuurders (-3 jaar rijbewijs).
• Ook voor buitenlanders hanteert men virtueel een rijtoelating met strafpunten. Na verlies van 20 punten volgt een 2-jarig rijverbod op Italiaans grondgebied.
• Dagrijlichten zijn altijd verplicht op de snelweg en buiten de bebouwde kom. In tunnels: altijd dimlichten aan.
• Op bergwegen heeft stijgend verkeer voorrang op dalend verkeer, tenzij het stijgend voertuig zich dicht bij een uitwijkplaats bevindt. Zware voertuigen hebben altijd voorrang, ongeacht of ze klimmen of dalen, en ook een postauto heeft altijd voorrang.
• Sommige bergpassen zijn alleen toegankelijk op bepaalde tijdstippen, wat aan het begin en het einde met een bord wordt weergegeven.
• Op smalle wegen waar voertuigen elkaar niet kunnen passeren, heeft een zwaarder voertuig steeds voorrang op een lichter.
  Bij gelijkwaardige voertuigen moet het voertuig dat zich het dichtst bij een uitwijkplaats bevindt, uitwijken en indien nodig achteruitrijden.
• Je moet alarmlichten gebruiken bij opstopping, gevaar of plotse stilstand van het verkeer.
• Op de snelweg mag je bij files de pechstrook gebruiken om een verderop liggende afrit te nemen, maar alleen als die minder dan 500 meter verwijderd is.
• Op snelwegen met 3 of meer rijstroken in de rijrichting mogen campers +3.5 t HTM de meest linkse rijstrook niet  gebruiken.
• Aan tolpoorten mag je niet achteruit rijden, bij vergissing of problemen moet je een operator oproepen via de intercom of noodknop.
• Claxonneren is verplicht om tegenliggers te waarschuwen bij onoverzichtelijke bochten. ’s Nachts is dat knipperen met je grootlicht.
• In een tunnel rijd je zonder zonnebril, respecteer je een veiligheidsafstand (soms aangegeven bij het binnenrijden van de tunnel), keer je nooit om en rij je nooit achteruit. Als een probleem opduikt waardoor je het voertuig moet verlaten, moet je de motor uitschakelen maar de sleutel in het contact laten, of in het interieur achterlaten bij een keyless systeem.
• Roken is verboden in de auto of camper in het bijzijn van een passagier onder de 18 jaar of een zwangere vrouw. De boete voor overtreding van deze regel is zeer hoog.

• Italië heeft een groot en verscheiden campingaanbod, met veelal grote terreinen, compleet met zwembaden, restaurants en winkels.
  Italiaanse campings zijn ingedeeld in vijf klassen, door sterren aangegeven. Het gaat daarbij vooral om het aantal aanwezige voorzieningen op het terrein, en minder om de kwaliteit.
  Speciale kampeerterreinen:
  Agricamping/agricampeggio: kamperen bij de boer. Vaak wordt een agricampeggio aangeduid onder de ruimere term agriturismo.
  Campeggio naturista: naturistencamping.
• De kwaliteit van de Italiaanse campings varieert.
  De best verzorgde en meest luxueus ingerichte kampeerterreinen zijn doorgaans te vinden in de toeristische gebieden. De voorzieningen zijn meestal goed, alleen in het zuiden ontbreekt warm water wel eens. De staanplaatsen zijn vaak eerder klein.
• De voorzieningen van de bergcampings zijn beperkt en gericht op de sportieve (tent)kampeerder.
• De Italiaanse campingtarieven behoren tot de hoogste van Europa. Vooral op de luxueuze campings in het merengebied en aan de kust worden (in het hoogseizoen) pittige tarieven gerekend. (bron: ANWB)

Elektriciteit op de camping: 230 V. Het is aan te raden een geschikte adapter mee te nemen.

Wildkamperen/vrij kamperen is alleen toegestaan met toestemming van de lokale autoriteiten, de politie of de landeigenaar. In sommige natuurparken is wildkamperen toegelaten.
Overnachten mag op reguliere parkeerplaatsen, ook langs snelwegen.

Speciaal voor campers zijn er diverse voorzieningen:

• Presidio ecologico: kleine parkeerplaatsen meestal langs drukke (snel)wegen, voor een tussenstop met een camper, met vaak watervoorzieningen aanwezig, maar overnachten is er niet toegestaan. Het gebruik van de plekken is gratis.
• Aree di sosta: Parkeerplekken waar met een camper overnacht kan worden langs de openbare weg in een vaak rustige omgeving, zonder veel geluidshinder. Het gebruik ervan is doorgaans gratis. Sommige aree di sosta hebben voorzieningen als water, elektriciteit of afvoer, en eventueel kleine speelplekken voor kinderen. Hier wordt vaak een vergoeding van enkele euro's gevraagd.
• Aree di sosta attrezzate: Parkeerplaatsen langs doorreisroutes of in de stad. Het verblijf met een camper is zowel overdag als ’s nachts toegestaan. Er zijn op zijn minst voorzieningen voor water aanwezig. De aree di sosta attrezzate behoren vaak bij een organisatie als agriturismo of agricampeggio. Er wordt een vergoeding gevraagd.
• Aree interne al camping: Parkeerplaatsen voor campers die zich bevinden op een camping. Doorgaans mag gebruik worden gemaakt van de faciliteiten van de camping. Soms liggen die bij de camperplaatsen, of anders op het kampeerterrein zelf.
• Aree esterne al camping: Parkeerplaatsen voor campers net buiten een camping. Ook hier mag doorgaans gebruik worden gemaakt van de voorzieningen op de camping zelf.

​Camperaars en caravanners houden er best rekening mee dat manoeuvreren en parkeren in de oude Italiaanse stadjes en dorpen lastig kan zijn.
 

A. Op autosnelwegen (Autostrade) moet je tol betalen, behalve op de A2 van Salerno naar Reggio di Calabria. Op Autostrade per l'Italia kan je de tarieven berekenen. Er zijn 5 categoriën, volgens hoogte van je voertuig en aantal assen. (De Autostrada Pedemontana Lombarda APL (A36, A59, A60) -zie verder- heeft een ander classificatiesysteem; zij hanteren 4 categoriën).
Borden aan de tolpoorten geven met pictogrammen aan hoe je kan betalen: cash, met bankkaart Visa, Mastercard of soms ook bancontact (Maestro).
Er komen steeds meer tolpoorten waar je niet contant of met een pas kunt betalen. In dat geval moet je de tol achteraf betalen. Die poorten worden met een bord aangekondigd. 
Blauwe borden met ‘carte’: kredietkaarten, soms ook bancontact.
Witte borden met daarop een hand en contant geld: alleen contant betalen bij deze bemande kassa. Dezelfde witte borden met alleen contant geld zonder de hand: zelfbediening met betaalautomaat.
Soms staat er bij de witte borden met cash geld zonder hand ook het logo met enkele kaarten: het is zelfbediening waar je zowel contant als met kredietkaart of bankkaart betaalt.

Wanneer je bij een tolpoort niet betaalt of kunt betalen, gaan de slagbomen na korte tijd toch open. Soms gebeurt dit ook om veiligheidsredenen, zonder dat de betaling met de bankkaart effectief gelukt is.
Je krijgt dan in al deze gevallen een ticket waarop staat ‘mancato pagamento’ en ‘toll unpaid’. Je kunt daarna alsnog binnen 15 dagen de tol betalen, onder meer bij een bemande tolpoort of een Punto Blu, of na 24 uur online via autostrade.it/en/rmpp.

Let op: Wie de tol niet binnen 15 dagen betaalt, kan thuis een naheffing verwachten, meestal verstuurd door een incassobureau, bijvoorbeeld Nivi S.p.A. of het European Municipality Outsourcing (EMO). Soms komt die naheffing pas maanden of zelfs jaren later. Je kunt bezwaar indienen als je vindt dat de naheffing onterecht is opgelegd. Contact- en betalingsgegevens staan in de brief. Betaal je de naheffing niet binnen de gegeven betalingstermijn, dan kan er een boete worden opgelegd.

Er bestaat voor voertuigen met HTM -3.5 t een Europese tolbadge (geldig in Frankrijk, Spanje, Portugal en Italië - ter plaatse 'Telepass' genoemd waarmee je eveneens alle tolwegen kunt betalen. Ze is verkrijgbaar bij Touring: de Fulli Nomade+ badge (vroegerTopEurop-tolbadge) van Fulli: www.touring.be/nl/producten/elektronische-badge-topeurop-area; of in de webshop van VAB. Hiermee betaal je automatisch de verschuldigde tol.

Tot slot is er in Noord-Italië een beperkt systeem van elektronische tolheffing Pedemontana, aangegeven met borden, ic op de Autostrada Pedemontana Lombarda (APL), de ringwegen A36 ten noorden van Milaan, de A60 ten zuiden van Varese en de A59 bij Como. 
Dit is een ‘free flow’-systeem zonder tolpoorten, met automatische cameradetectie van je nummerplaat. Na registratie van je nummerplaat kan je de verschuldigde tol betalen, tot max. 15 dagen na gebruik van de tolweg, via https://apl.pedemontana.com/. Voer je kenteken in (zonder de streepjes), betalen kan met creditcard.
Het komt wel eens voor dat de betaling of registratie niet lukt, neem dan contact op met de tolwegmaatschappij via mail: pedaggi@pedemontana.com
Bezitters van een tolbadge Frankrijk/Spanje/Portugal/Italië (zie hoger) hoeven zich niet te registreren, zij betalen automatisch met de tolbadge.
Betaling met contant geld of met een creditcard is ook mogelijk bij een aantal servicepunten, zie voor locaties en openingstijden apl.pedemontana.com/le-modalita-di-pagamento.
Het te betalen bedrag is te vinden op apl.pedemontana.com/calcola-il-pedaggio. Hier kan je het tarief berekenen door start- en eindpunt van de rit op te geven.
Voor mobiele telefoons (Android en iOS) is een app beschikbaar onder de naam APL Free Flow. Hiermee kan je je registreren en vervolgens betalen. De app is in het Italiaans. (bron: ANWB en ECC)

Voor vragen over de tolwegen, mislukte betalingen en aankoop van Via-kaarten zijn servicecentra beschikbaar langs de autostrada met aanduiding Punto Blu (blauwe stip).

Zoals reeds aangestipt kan je bij onbetaalde tol achteraf ook in België nog een rekening, aangevuld met een boete en administratiekost, thuisgestuurd krijgen. Soms maanden maar vaak ook jaren (!) later. Veelal wordt deze geïnd door een incassobureau ingeschakeld door de Italiaanse overheid. Op de website van het Europees Centrum voor Consumenten is meer uitleg hoe je deze navorderingen kunt aanpakken: ECC, Europees Centrum voor Consumenten. 
Let altijd goed op aan de tolpoorten en check steeds je tolticket om te zien of de betaling gelukt is. 
Wanneer een betaling niet gelukt zou zijn, kun je ter plekke ook hulp inschakelen door op de serviceknop te drukken.

B.In de steden Bologna, Milaan en Palermo bestaat ook een stadstol, zie hierboven onder 'verkeersregels: Zone traffico Limitato met betaling'.

Er kunnen winter-rijbeperkingen/milieumaatregelen zijn in talloze steden en gemeenten van de regios Emilia Romagna, Lombardije, Piemonte en Veneto. Voertuigen met bepaalde emissieklassen zijn er tijdelijk of permanent verboden, echter niet op snelwegen en soms alleen maar bij smogalarm.
Zie bij Adac voor een overzicht. 

• Lombardije: 
  Er zijn rijverboden voor bepaalde vervuilende voertuigen (emissienormen!) op weekdagen tussen 7.30 u en 19.30 u in 570 gemeenten, ongeveer een derde van alle steden/gemeenten in Lombardije. De gebieden zijn meestal bewegwijzerd. Autosnelwegen en bepaalde regionale wegen zijn vrijgesteld van de beperkingen, zie ADAC of gebruik de zoekfunctie op deze website. Het gaat om rijverboden voor benzinevoertuigen met Euronorm 1 of 0 en diesels met Euronorm 3 of minder.
• Emilia Romagna, Venezia en Piemonte: beperkingen in de winter.
  In deze regio’s is er in de winter (van 1 okt – 31 maart) in de gemeenten met meer dan 30.000 inwoners een rijverbod tussen 8u30 en 19u30 op alle werkdagen, voor diesels met Euronorm 0 tot en met 4 en voor benzinevoertuigen met Euronorm 0 tem 2.

Bovenop de voorgenoemde maatregelen, kan iedere gemeente extra beperkeningen opleggen als de vervuilingsgrens achtereenvolgens 4 tot 10 dagen wordt overschreden. (bron: VAB)

2. De talloze zogenaamde Zone a Traffico Limitato of ZTL in veel historische steden zijn eveneens opgevat als milieuzones, met de bedoeling de luchtvervuiling in te perken door (vervuilend) verkeer te bannen; zie hierboven bij verkeersregels. Enkel bewoners en andere vergunninghouders mogen er ongehinderd rijden, en de zones zijn aangegeven met borden.
Bemerk dat deze toegangsregels zeer complex zijn en verschillen per stad, van moment tot moment, soms zijn brommers en moto's vrijgesteld, soms niet, soms zijn gehandicapten vrijgesteld, soms niet…. De informatie op de websites van de gemeenten is dikwijls ook enkel in het Italiaans, informeer je goed ter plaatse. 

Overtredingen worden vastgesteld met camera’s, dikwijls verborgen achter het bord, en de boetes zijn hoog. Zij kunnen naar je thuisadres worden nagestuurd door incassobureaus, soms maanden/jaren na datum.
Moet je niet per se in de zone zijn, blijf er dan uit en ga te voet of met het openbaar vervoer.
Eigenaars van hotels of toeristenverhuur kunnen een tijdelijke toegangs-vergunning verstrekken en geven informatie. Neem tijdig contact op met de eigenaar, geef de voertuiggegevens (kenteken, merk, model) door en vraag of het voertuig mag blijven staan op een privéparkeerplaats die bij de accommodatie hoort.
Leg de tijdelijke vergunning duidelijk zichtbaar achter de voorruit en hou die bij terugkeer naar België ook best minstens een jaartje bij.

In de steden Bolzano en Bressona (Brixen), Bologna, Pisa, Firenze, Verona, Rome, Palermo en Milano kun je, mits je aan bepaalde emissienormen voldoet, binnenrijden, soms mits betaling.
Op deze website Accessibilità centri storici (accessibilitacentristorici.it) met zoekfunctie kun je terecht.

• Neem speciale geneesmiddelen in ruim voldoende mate mee, in de originele verpakking, en maak zelf een reisapotheek met je reguliere geneesmiddelen.
• Heb voor jezelf bij voorkeur ook een medisch paspoort bij, verkrijgbaar bij de huisarts.
• Reizigers die geneesmiddelen gebruiken die onder de Opiumwet vallen (zoals bepaalde slaapmiddelen, ADHD-middelen en sterke pijnstillers), moeten voor deze geneesmiddelen een zogenaamde Schengenverklaring bij zich hebben. Reizen met deze geneesmiddelen zonder verklaring is strafbaar.
• Op http://www.travellikeapro.be/mag-mijn-medicatie-zomaar-mee-op-reis/ is te lezen welke geneesmiddelen onder de Opiumwet vallen en hoe de verklaring kan worden aangevraagd. Deze verklaring is 30 dagen geldig na de opgegeven ingangsdatum. Vraag de verklaring minimaal 4 weken voor vertrek aan.

Let in de periode van april tot november op voor teken/tekenbeten bij het wandelen of kamperen in de natuur, want deze kunnen de ziekte van Lyme overbrengen en ook tekenencefalitis komt voor. Encefalitis is een hersenontsteking die ook door teken kan worden overgedragen. Tekenbeten vermijden is dus van groot belang.
Je kunt je tegen die encefalitis laten vaccineren, wat kan worden overwogen bij langer verblijf in de natuur.
Omdat encefalitis ook kan worden overgedragen via rauwe melk van koeien, schapen of geiten, wordt geadviseerd geen producten te gebruiken die zijn gemaakt van rauwe melk, denk aan sommige kazen bvb.
Het Westnijlvirus dat door muggebeten wordt doorgegeven veroorzaakt westnijlkoorts, een ziekte die voornamelijk in Noord-Italië aan een opmars bezig is. Er is nog geen vaccin. Preventie bestaat vooral uit het verminderen van blootstelling aan muggenbeten. Het is raadzaam jezelf te beschermen tegen beten en te voorkomen dat muggen zich gemakkelijk voortplanten (bron: Diplomatie Belgium)

• Italië is een hondvriendelijk land (bron: ANWB). Op de meeste campings en in pretparken is een hond welkom, vaak op voorwaarde dat hij aangelijnd blijft.
• In het noorden van Italië is je hond op stranden en rond de grote meren niet altijd welkom. Wel worden er steeds meer stranden voor honden gecreëerd. Deze stranden zijn duidelijk aangegeven.
• In de bossen staat aangegeven wanneer honden daar los mogen lopen, maar houdt hier wel rekening met jagers. In Italië is het jachtseizoen het hele jaar geopend. Een fluorescerende halsband kan een oplossing zijn.
• In restaurants worden honden meestal niet toegelaten, op het terras is meestal geen probleem.

Reizen met je hond:

• In de trein mogen kleine honden in een mand of tas gratis mee, grote honden reizen tegen gereduceerd tarief. Grote honden mogen alleen in treinen met compartimenten en moeten aangelijnd en gemuilkorfd blijven.
• In de bus, tram of metro worden honden meestal niet toegelaten.
• Als je meer dan 1 hond in de auto vervoert, moeten de dieren op de achterbank in een speciale honden-autogordel, in een reiskennel of achter een rek in de kofferruimte zitten.

Identificatie: een hond of kat heeft een EU-dierenpaspoort nodig, verkrijgbaar bij de dierenarts. Dit paspoort bevat naast de beschrijving van het dier ook de naam en het adres van de eigenaar, het registratienummer van de chip en het bewijs van inenting tegen rabiës. Er is ook ruimte in het paspoort voor een gezondheidsverklaring en andere behandelingen of inentingen.

Er zijn geen verboden hondenrassen.

Dierengezondheid: honden en katten moeten ten minste 21 dagen voor de reis ingeënt zijn tegen hondsdolheid/rabiës. De geldigheidsduur is afhankelijk van de richtlijnen van de fabrikant van het vaccin (1-3 jaar). Let op: de chip moet vóór de inenting tegen rabiës zijn ingebracht, ten laatste op dezelfde dag.
Italië is een risicogebied voor ziekten overgedragen door teken- en andere insectenbeten. Preventieve maatregelen zijn wenselijk, neem vooraf tijdig contact met je dierenarts.

Jonge dieren: alle pups en kittens die Italië binnenkomen moeten ingeënt zijn tegen rabiës.
Vaccinatie kan pas vanaf 12 weken, en de wettelijke wachttijd na vaccinatie is 21 dagen, waardoor dieren jonger dan 15 weken niet ingevoerd mogen worden.