Wandelen als je niet goed ziet: ‘Ik hoor het als iemand glimlacht’

De zomer loopt op zijn laatste benen in het Hageland. In hotel en glamping Pluimpapaver in Rillaar staan de sporen van een uitgebreid ontbijt nog op tafel, maar de gasten hebben zich al buiten verzameld voor een initiatieles tandemrijden. Met twintig zijn ze, van wie de helft een visuele beperking heeft. Voor hen is een weekendje weg geen evidente onderneming. Hier worden drempels overwonnen, want dat is het doel van dit weekend dat Pasar samen met VeBes en Licht en Liefde organiseert, met steun van ‘Iedereen verdient Vakantie’ van Toerisme Vlaanderen.

‘Met Pasar willen we een toegankelijk vrijetijdsaanbod voor iedereen’, zegt Maarten Milloen, netwerkcoach van Pasar én begeleider. ‘Daarom dit weekend met blinden en slechtzienden. Wat zijn de vakantiedrempels die zij ervaren? We zijn niet over één nacht ijs gegaan en hebben een vorming georganiseerd voor onze vrijwilligers, samen met een ervaringsdeskundige. Want wat voor iemand die wél ziet heel evident lijkt, is dat helemaal niet altijd voor iemand met een visuele beperking.’

‘Ik heb alvast geleerd dat er veel verschillende soorten slechtziendheid zijn’, zegt Maarten. ‘Sommige mensen hebben kokerzicht, anderen zien nog slechts vormen of gradaties in licht en donker. Deelnemers die enkele jaren geleden nog zelfstandig konden fietsen of wandelen, lukt dat vandaag niet meer omdat hun zicht verder is achteruitgegaan. Hier op weekend kan iedereen mee op pad of op de fiets, daar zorgen onze vrijwilligers voor.’

Een van die vrijwilligers is Flor Beylemans, actief bij Pasar Bekkevoort. Voor hem is het weekend een – tja – eyeopener. Hij slaapt samen met Michel in een glampingtent. ‘Zijn ogen laten Michel niet meer toe om bijvoorbeeld zelfstandig het toilet te vinden. Dus moet ik hem wegwijs maken, ook al is dat midden in de nacht. Kleine dingen die evident lijken, zijn dat helemaal niet als je niet alles rondom je heen ziet.’

Marc Vanden Berk en Kim Christiaansen delen een tent en zijn allebei slechtziend. 

‘Kim ziet meer dan ik, dus helpt hij me’, zegt Marc, die acht jaar oud was toen duidelijk werd dat er iets schortte aan zijn zicht. ‘In de klas moest ik op de eerste rij zitten en nog kon ik niet lezen wat er op het bord stond. Ik bleek de ziekte van Stargardt te hebben, een aandoening waarbij de kegeltjes en staafjes van het netvlies afsterven. Tot enkele jaren geleden lukte het me nog te sporten, te fietsen, te voetballen, maar nu is de ziekte te ver gevorderd.’

Zijn visuele beperking heeft Marc nooit in de weg gestaan om volop te leven en te werken. Nu hij bijna met pensioen gaat, is er meer tijd voor vakantie. ‘In groep ben je altijd een beetje de vreemde eend in de bijt, waarmee de anderen rekening moeten houden. Maar hier niet. Op dit weekend is iedereen en niemand de vreemde eend’, glimlacht hij.

Intussen is de initiatieles achter de rug en weet iedereen – zowel de ‘stokers’ als de ‘piloten’ – wat van hem of haar wordt verwacht. Nog even oefenen op straat en dan zet de groep zich in beweging, richting Nieuwrode. Begeleider Ben Verbeeren heeft een enthousiaste Myriam Roeland achterop, zelf een fervent tandemfietsster. ‘Ik geniet van de beweging, de geluiden, de geuren, van de beschrijvingen die mijn compagnon geeft’, zegt Myriam. ‘Ik ben blind geworden in mijn tienerjaren, dus ik kan me de dingen rondom mij wel voor de geest halen. Hier in het landelijke Hageland is het heerlijk fietsen, de stad is me veel te druk en te stresserend.’

Na een uurtje trappen komt de groep aan de wijngaarden van domein Kraetenbergh. Tijd voor pauze met Aarschots gebak en een wijnproevertje erbij. De glazen klinken en het uitzicht over het dorp in de vallei is prachtig, maar dat zien de deelnemers niet. Dat hoeft ook niet. ‘Ook al zie ik het niet, mijn hersenen produceren nog altijd beelden bij de omgeving’, legt Myriam uit. ‘Ook als ik met iemand praat, zie ik die persoon niet maar mijn hersenen doen dat wel. Ik weet hoe groot iemand is omdat ik de stem hoor, ik kan de leeftijd schatten, ik hoor het zelfs als iemand glimlacht, en je voelt de uitstraling van iemand aan. We ‘zien’ meer dan je misschien wel denkt.’

De deelnemers wachten nog meer fijne momenten. Zeker rond het kampvuur ’s avonds, want voor gezelligheid, een knetterend vuur en een vleugje muziek hoef je niet alles te kunnen zien om ervan te genieten. ‘Het blijft niet bij dit ene weekend’, zegt netwerkcoach Maarten nog. ‘Er zijn nog zoveel meer regio’s te ontdekken. Liefst organiseren we elk jaar een weekend of vakantie, samen met vrijwilligers en bevriende organisaties als VeBes. Dit weekend verdient een vervolg.’