Highway met stroom

Wat is een omvormer?

Een omvormer of inverter bewerkt 12 volt uit de boordaccu tot 230 volt, van DC (Direct Current = gelijkspanning) naar AC ( Alternating Current = wisselspanning). De omvormer, die wordt aangesloten aan de boordaccu, zorgt ervoor dat stopcontacten voor 230 volt altijd gebruikt kunnen worden, ook als deze niet aan een elektriciteitsnet op de camping of camperplaats is aangesloten.

Heb je zo’n omvormer echt nodig?

Wie onderweg nooit het gebruik van bepaalde apparaten mist en enkel op de camping aan walstroom aansluit, kan best zonder omvormer. De aanschaf van een omvormer is eigenlijk ook meer een dure trend. Lekker om te hebben en te laten zien. Veel apparatuur voor kampeerders is overigens ook in 12 volt-uitvoering verkrijgbaar. Maar bijvoorbeeld een airconditioner op het dak bestaat alleen in 230 volt.

Wanneer is een omvormer wel handig?

• Als je onderweg altijd over 230 volt wilt beschikken: bijvoorbeeld voor de airconditioner op het dak, de koffiemachine of het opladen van telefoon of tablet.
• Vaak is aan de stroompaal op een camperplaats of camping een lager amperage (maximaal 4 A, 1000 Watt) beschikbaar. Is in de camper een 1.500, 2.000 of 3.000 Watt-omvormer ingebouwd, dan kan je toch grote stroomverbruikers als een Senseo, een microgolfoven, stofzuiger of een föhn gebruiken. 

Wat moet een omvormer aankunnen?

Afhankelijk van de apparatuur die je wilt gebruiken moet de omvormer voldoende vermogen bieden, minimaal 1.500 à 1.800 Watt. Wil je meerdere van die apparaten tegelijk gebruiken, kies je beter een hoger vermogen, bijvoorbeeld 2.000 of 3.000 Watt. Een dakairco kan ermee enkele uren van stroom worden voorzien, afhankelijk van de capaciteit van de boordaccu.

Wat voor omvormers zijn er?

In campingshops, bouwmarkten en elektronicazaken liggen volop goedkope omvormers die 12 volt in 230 volt omzetten. Je kan ze makkelijk inpluggen in een 12 volt-aansluiting in de camper. Hun vermogen (80-180 Watt) is echter zeer gering. Autofabrikanten bieden soms optioneel een 230 volt-stopcontact in de cabine. Welke kwaliteit van omvormer je dan koopt, blijft vaak ongewis. Voor campergebruik is een vast ingebouwde omvormer van hoog wattage interessanter.

Wat kost een goede omvormer?

Apparatuur in campers moet bestand zijn tegen trillingen, een vochtige omgeving en temperatuurwisselingen. Een daarop ontworpen bekend Europees merk van 1.500 Watt kost algauw 1.100 euro. Voor meer vermogen betaal je nog veel meer.

Waar moet ik bij aanschaf op letten?

• Zogenaamde ‘zuivere sinus’-omvormers staan garant voor 230 volt met dezelfde eigenschappen als het stroomnet thuis. Deze omvormers zijn duurder, maar veiliger voor apparatuur.
• Omvormers met zogenaamde ‘gemodificeerde sinus’ imiteren die kwaliteit. Daardoor ontstaat in aangesloten apparaten extra warmte. Wordt de frequentie van 50 hertz niet gehaald, dan draaien elektromotortjes langzamer. Bij langdurig gebruik ontstaan dan vaak storingen in gevoelige apparatuur als mobiele telefoons en tablets. De batterijcapaciteit loopt dan terug en aanraakschermen reageren onverwacht.

Waar moet een omvormer aan voldoen?

De omvormer moet lichtnetkwaliteit hebben, wat mogelijk is met de hierboven genoemde ‘zuivere sinus’. Dan heb je een stabiele 230 volt bij 50 hertz. Aangezien de spanning van het 12 volt-boordnet kan variëren tussen 10,5 en 14,5 volt, moet de omvormer bovendien in staat zijn dat te corrigeren.

Waar moet je die omvormer inbouwen?

Op een goed bereikbare geventileerde plaats in de camper, doorgaans zo dicht mogelijk bij de boordaccu. De soms indrukwekkend ontworpen omvormers worden vaak op een duidelijk zichtbare plaats in de campergarage ingebouwd.

Hoe sluit je zoiets aan?

Laat hogestroomapparatuur altijd door een vakman plaatsen. Ook al vanwege de garantie. Vaak wordt de apparatuur zo geschakeld dat bij aansluiting aan walstroom automatisch die stroombron de voorkeur krijgt. Geef je de omvormer de voorkeur, dan levert die altijd maximaal vermogen op de stopcontacten in de camper. Ook als slechts 4 ampère aan de stroompaal beschikbaar is. Die gebruik je dan voor opladen van de boordaccu. Is de 230 volt niet nodig, dan schakel je de omvormer met een schakelaar uit. Een omvormer gebruikt in stand-bystand nog altijd zo’n 0,2 tot 0,4 A.

Niet vergeten: batterij!

Bij een omvormer van 1.500 watt heb je een boordbatterij nodig van minstens 100 ampère-uur. Liever zelfs 200 Ah. Ook met zo’n grote boordaccu kan een dakairco die is aangesloten aan een omvormer slechts enkele uren werken.

Welke accu kies ik erbij?

Lithium Ion (kortweg LiFePO4 of LiPo) is momenteel de beste accutechniek: je kan er gewoon niets meer fout mee doen. Dit type accu is tot 70% lichter dan een loodaccu. Bij stroomafname is de ontlaadcurve vrijwel vlak, zodat een accu met 20% capaciteit nog dezelfde spanning en stroom levert als een geladen accu. De opgegeven capaciteit van deze accu’s kan je helemaal benutten, in tegenstelling tot de capaciteit van een loodaccu, waar dat meestal ongeveer 50% is. Een 200 Ah-accu levert ook 200 Ah.

Ingebouwde elektronica schakelt de accu uit als deze vrijwel leeg is. Beschadigen kan dus niet. En opladen kan wel tot 2.000 keer, tegen maximaal 500 keer voor een traditioneel exemplaar.

Voor de gebruiker is een groot voordeel het gemak dat deze accu kan overwinteren zonder onderhoud. Bovendien is ze licht, in elke positie bruikbaar (liggend, rechtopstaand en op de kop) en op elke plaats. Zelfs ventileren is niet meer nodig.

Is stroom omvormen gevaarlijk?

In principe niet. Afhankelijk van het vermogen kan er wel een zeer hoge stroom lopen tussen de boordaccu en de omvormer. De kabels lopen dan het risico oververhit te raken. Kabels, zekeringen en aansluitingen moeten berekend zijn op die hoge stroomvraag, die tot wel 200 Ampère of meer kan oplopen.