Museum van de herinnering

Al je zintuigen worden aangesproken in Huis van Alijn. Die multisensoriële aanpak zou je misschien niet meteen verwachten in dit als erfgoed beschermde gebouw… De collectie bestaat uit ongeveer 90.000 objecten en daar komen er nog elke week bij. Dit museum is ontstaan in 1926 als een Vlaams volkskundemuseum en onderging het doorheen de jaren een aantal gedaantewisselingen. Sinds 2000 kennen we Huis van Alijn als museum dat onderzoek voert naar het dagelijkse leven. Dat onderzoek wordt ontsloten door middel van koestererfgoed.

Emoties rond eten

Sam De Schutter zet als conservator de krijtlijnen uit. Na een academische carrière kon hij in het museum aan de slag. Sam heeft met zijn twee diploma’s geschiedenis en antropologie de perfecte werkplek gevonden. ‘Hier komen die twee werelden samen. In deze job vallen alle puzzelstukjes in elkaar.’
Huis van Alijn zet sterk in op participatie. “Zowel in de hoofdtentoonstelling als in de voorlopige, jaarlijks wisselende tentoonstellingen gaan we met het publiek in interactie. Ook online doen we dat. Nu loopt bijvoorbeeld een bevraging over wat jou doet denken aan de nineties, het thema van onze volgende tentoonstelling die in juni van start gaat en zal lopen tot maart 2024.’
Je kan niet zomaar alles verzamelen. ‘Wij werken met wat we noemen ‘participatieve verzameltrajecten’. Dit voorjaar bijvoorbeeld brengen we een groep mensen samen die nadenken over eten en eetrituelen. Samen met hen bepalen we wat het erfgoed is dat we rond dit thema zouden kunnen verzamelen. We gaan ook na welke emoties daarbij horen.’

Erfgoed wordt welzijn

Met het outreachlab trekt het museum naar woonzorgcentra. ‘We hebben zes sessies opgezet waarbij we ons erfgoed inzetten voor het welzijn van mensen. Zo hebben we een traject voor mensen met dementie en hun mantelzorgers en ook een traject ‘levenskunst’, waarbij kleine gelukjes uit het dagelijkse leven herkenbaarheid oproepen.’

De Studio is het kenniscentrum. Hier kan je op aanvraag boeken raadplegen over het dagelijks leven in de 20e eeuw en digitaal in de gigantische collectie duiken. ‘Wij hebben een schat aan amateurfilmpjes in onze database. Vaak komen programmamakers langs. Het VRT-programma De jaren 80 voor tieners met Steven Van Herreweghe is bijvoorbeeld in onze beeldcollectie komen graven.”

Pacman & co

Een gigantisch kalenderbriefje toont 1 januari. ‘De hoofdtentoonstelling is zo ingericht dat je zowel een dag, een jaar als een heel leven doorloopt.’ De figuurtjes van striptekenaar Pieter De Poortere, Hendrik en Poes, wijzen de weg.

Op welke kamer hij het meest trots is? ‘We richtten zopas de tienerkamer opnieuw in. Net als in onze andere kamers werken we ook hier meerlagig. Iedereen vindt er wel een kapstok om zijn herinneringen te toetsen. Je kan er ook een old school Pacman spelen en aan de muren hangen tieneridolen van vroeger tot nu.’ De condoomautomaat in een hoekje van de kamer werkt en spuwt Huis van Alijn – condooms uit.

Elke kamer is tot in de puntjes uitgewerkt en houdt mooi het evenwicht tussen ernst en humor. ‘We stoppen veel tijd in het zoeken naar de juiste toon en hoe we iets aanpakken. Als museum hebben we een maatschappelijke rol. Als je het hebt over het dagelijks leven in Vlaanderen, zijn er veel ervaringen en stemmen. Wij brengen dat allemaal samen in één opstelling en proberen tegelijk een dialoog op gang te trekken met de bezoeker.’

Poppenspel met Pierke

‘Onze voorstellingen met Pierke van Alijn op zaterdag in de museumzolder zijn elke keer weer uitverkocht’, vertelt Sam terwijl we door de kamers wandelen. Ook zijn kinderen van 4 en 1 jaar zijn er regelmatige gasten. ‘Er komen mensen met hun kinderen die hier zelf nog als kind naar het poppentheater zijn komen kijken. Pierke wortelt in een Gentse traditie. In zijn witte pak met rode bollen haalt hij de meest gekke fratsen uit. Er spelen nog zeven Pierkes in Gent. De meeste mensen kennen bijvoorbeeld Pierke Pierlala wel.’

Perzisch nieuwjaar

Huis van Alijn wekt nostalgie op, maar ook verwondering. Zo brachten ze recent een beeldverhaal uit rond het nieuwjaarsfeest. ‘Het was fijn om in dat gebruik te duiken. We hebben ons nieuwjaarsfeest vergeleken met dat van andere landen, zoals het Perzische nieuwjaarsfeest Nowruz dat aan het begin van de lente wordt gevierd. Door die aan elkaar te koppelen, zie je veel dezelfde gebruiken terugkeren.’

Wie na het bezoek een droge keel heeft, moet beslist even binnen stappen in het authentieke museumcafé dat door de waarden, vrijwilligers van de Vrienden van Alijn, wordt uitgebaat. Tijdens de Gentse Feesten vinden in de sfeervolle binnentuin van het museum optredens plaats.

Wandelen in een lus

Bijna langs de voordeur van Huis van Alijn passeert de GR 128, de lange afstandswandeling dwars door Vlaanderen die van Wissant in Frankrijk naar Aken in Duitsland loopt. Als je de hoofdroute combineert met de stadsvariant Gent – Destelbergen maak je een mooie stadswandeling van zo’n 24 kilometer. Aanrader!

groteroudepaden.be

Praktisch

• Kraanlei 65, Gent
• Enkel gesloten op woensdag
• Toegang kost 8 euro. Gratis met de museumpas
• huisvanalijn.be