Roadtrippen op z’n Zweeds

Ons rijdende huis is niet groot. We zijn met vijf: onze twee nog net geen echte tieners, wij en onze jonge labrador Maurice. Die neemt best wat kofferruimte in, dus moet er iets soberder ingepakt worden. Gelukkig hebben we al wat ervaring en weten we dat de helft van de ingepakte spullen toch ongebruikt blijft. Laten we dus hopen dat we deze keer de juiste helft meenamen…

De reis begint zoals gewoonlijk en op het Zweedse ritme: wat langzamer. De eerste nacht logeren we op een van onze lievelingsplekken in de buurt. Het helpt ons om al even uit te checken uit de drukte van de laatste dagen… en stiekem ook om zeker te zijn dat we niks hebben vergeten. Na de eerste ochtendkoffie met zicht op het meer kan de tocht echt beginnen. We zouden naar het noorden rijden, maar dat plan hebben we na het bestuderen van het weerbericht toch maar lichtjes omgebogen. We zijn diep in de lente, maar dat weten ze in het noorden nog niet goed. We buigen ons met z’n vieren over de kaart en besluiten eerst richting de westkust te rijden.  Dat is een voordeel in Zweden: je hoeft op voorhand geen camping te boeken, want je kan ook ‘van het paadje af’.  Hou je daarbij wel aan de regels van het allemansrätt!

De twee wat minder enthousiaste en licht puberende jongens op de achterbank doen vermoeden dat we alle registers zullen moeten opentrekken. Maar we vertrouwen op Zweden, hier is altijd wat te vinden om te doen. We rijden naar de Bohuslän, een prachtige stukje Zweedse westkust. Wij zijn blijkbaar niet de enigen die dat weten, want het is hier behoorlijk druk. We bezoeken Smögen, een vissersdorpje waar je niet alleen prachtige foto’s kan maken, maar ook heerlijk kan eten! De jongens zijn zelfs matig onder de indruk en genieten vooral van de rij restaurantjes waaruit zij mogen kiezen. We genieten tijdens deze late lunch bij Roy’s Delikatesser nog meer van het uitzicht dan van het eten. 
Een plekje vinden om vrij te kamperen lijkt hier een hopeloze zoektocht. We kiezen ervoor om al een camping uit te kiezen wat hogerop. Grebbestad verwelkomt ons met open armen. Gelukkig is het nog vroeg in het seizoen en is het redelijk rustig op de camping. Alleen voor Maurice blijkt het toch een uitdaging. Hij kan zijn geluk niet op bij het zien van al zijn collega viervoeters en laat dat ook duidelijk merken. Zweden en honden of kinderen, het is gelukkig een gouden combinatie. Ondanks het gespring, gehijg en de noodzakelijke blaf hier en daar, wordt het geen gênante vertoning. Twee dagen van krabbetjes vangen (nee hoor, daar zijn onze puberende vrienden nog lang niet te oud voor), natuurdomeinen verkennen en genieten van heerlijk weer later, is het toch tijd om weer in het busje te stappen. 

We kiezen voor een laatste stop in de Bohuslän: Tjärno.  Weer wordt een camping gekozen, want vrije plekjes in de natuur lijken ook hier moeilijk te vinden.  We blazen onze kajaks op en besluiten een stukje van het Kosterhavets Nationalpark te verkennen. Maurice mag even uitrusten van zijn wilde escapades. We nemen elk een blonde kerel mee in de boot en beginnen aan onze tocht op zee. Het geluid van het ruisen van de wind en de golven die tegen onze boot klotsen, wordt overstemd door het gezucht van de twee heren die “hier niet voor gekozen hebben”. Maar zelfs zij worden na een tijdje stil bij het zien van de overweldigende natuurpracht. De vele kleine eilandjes, het uitgestrekte water, de zon die zorgt voor een magische glinstering, het is een feest voor de ogen. Maar niet voor de armen, want kajakken op zee is niet om te lachen… We zagen misschien maar een tipje van het park, maar dat drukt de pret niet. 
Na een deugddoende nacht willen we weer verder, pijnlijke armen inclusief. Fulufjället roept ons, en wij luisteren graag. We rijden langs Glaskogen Natuurreservaat waar we een heerlijke wandeling vinden. We kijken onze ogen uit en logeren een nacht op de camping. We kopen de twee licht ontstemde heren om met de specialiteit van het park (de hapjesplank) en wagen ons weer in de kajak. Na de tocht op zee, glijden we als vanzelf door het water deze keer… Een dikke aanrader!
Hoe noordelijker we rijden, hoe minder mensen we tegenkomen. We stoppen regelmatig en verkennen de buurt. Bos, bos en meer bos. Stilte. Heerlijk! Hier is het niet moeilijk om een fijne plek te vinden om de camper een nachtje te parkeren. 

En dan is het moment eindelijk aangebroken. Fulufjället Nationalpark staat al lang op de verlanglijst en mag eindelijk afgevinkt worden. We gaan erg vroeg het park in, want we weten dat dit ook een populaire plek is. We komen niemand tegen en Maurice wandelt rustig mee. Het zicht op een van de hoogste watervallen van Zweden is magnifiek. De kracht van het water maakt ons stil. De jongens, die in het verleden al wel eens van waterval naar waterval gesleept werden, rollen even met de ogen. Maar als blijkt dat je het water kan aanraken, zijn ze in geen tijd op weg naar natte voeten… 
In hetzelfde park kan je ook Old Tjikko bekijken, de oudste nog levende fijnspar. Of toch een vertakking ervan. Onvoorbereid en zo vroeg dat we ook geen kaartje konden vragen aan de receptie, vertrekken we naar boven. Op sneakers, want het weer is ideaal. Een half uur later glijden we door de sneeuw, glibberen we over de rotsen en voelen we dat de grond hard is. Hier wordt nogmaals wat gezucht, maar niet door de puberende helft van het gezelschap deze keer. Gelukkig is de tocht elke stap meer dan waard. Het boompje moet je misschien gezien hebben, maar het echte cadeau is de omgeving en het uitzicht. We besluiten langs een andere weg terug te gaan. Als we al gehoopt hadden dat die wat vlotter zou stappen, waren we eraan voor de moeite. Een ware klimpartij over de rotsen volgde. En die twee blonde mannen? Die konden natuurlijk hun geluk niet op… 
De hele tocht duurt een stuk langer dan verwacht, maar we hebben geen echte plannen, dus settelen we ons langs de rivier een stukje verder en doen een vuurtje branden. De jongens zien hun kans en staan enkele ogenblikken later al op een steen in het midden van de rivier. Zelfgemaakte vislijnen, dammetjes bouwen of stenen ketsen… Eigenlijk hebben ze niet veel nodig. Hun innerlijke kind wint het gelukkig van de stoere kerel die stilaan zijn opwachting maakt. De bruine vriend is uitgeteld en laat ons doen waar we goed in zijn: gewoon genieten van de natuur, de tijd en de rust. 

Het weer en de tijd sijn ons gunstig gezind, dus rijden we een dag later nog een beetje noordelijker. Hallo rendieren, overweldigende natuur en prachtige wandelingen! Enthousiast gegil van op de achterbank doet ons regelmatig stoppen om foto’s te nemen. Städjan en Nipfjället zijn van een magnifieke schoonheid en de weg er naartoe is zeker geen straf. We weten dat hoe hoger je gaat in Zweden, hoe ruiger en indrukwekkender de natuur wordt. Maar hier krijg je toch al een heerlijk voorsmaakje… We vinden via de app telkens een afgelegen plekje in de natuur en vermijden zo de campings. 
We worden moe, het is tijd om de terugtocht naar het zuiden aan te vangen. De wegen zijn goed, file en verkeerslichten zijn er niet, maar snel reizen doe je niet in Zweden. Het vraagt dus allemaal wat tijd. We kiezen voor een terugweg langs Orsa. We bezochten er twee jaar geleden een prachtig dierenpark en kijken er naar uit om dat nog eens te doen! Hoewel we weten dat je hier in Zweden best op voorhand openingsuren nakijkt, laten we ons toch vangen. Het dierenpark is gesloten, voorgoed helaas. Teleurgesteld zijn we, maar twee blauwe ogen beginnen plots toch te blinken: er is een klätterpark vlakbij. En dat vinden beide jongens nog leuker dan het dierenpark. Gordel aan, de hoogte in dan maar! Dankbaar dat de hond niet mee de bomen in kan slingeren, neem ik hem mee voor een lange wandeling in de buurt. Mijn wederhelft mag hier de honneurs waarnemen en de jongens vergezellen in de hoogte. 

We zakken verderaf naar Falun, maar niet zonder een tussenstop in Nusnäs, waar die beroemde Dalapaardjes gemaakt worden. Je kan hier kijken hoe ze gemaakt worden en hoe ze zorgzaam met de hand beschilderd worden. Uiteraard eindigt de rondleiding in de souvenirwinkel waar je niet buiten stapt zonder schreeuwend duur exemplaar. We nemen ook enkele ruwe, ongeverfde paardjes mee, die we ’s avonds zelf kunnen inkleuren. Dat van Maurice zien we nooit meer terug… We rijden voorbij Rättvik en met hun zesde zintuig voor actie, spotten de jongens reclame voor een rodelbaan. Die kunnen we moeilijk links laten liggen, dus maken we een klein ommetje. De baan zelf stelt weinig voor en de ritjes zijn duur. Omdat het een regenachtige dag is, wordt de baan stilgelegd van zodra er nattigheid valt. En dat gebeurt wel enkele keren voor wij aan de beurt zijn, maar tussen de buitjes door glijdt er iemand naar beneden om de banen te drogen en dat is dan toch weer grappig om te zien. Als het dan eindelijke onze beurt is, blijkt de baan toch sneller dan verwacht en winnen de jongens makkelijk van ons als het op snelheid aankomt. Dat mogen we de rest van de reis nog horen… We rijden langs het prachtige Siljanmeer en dat is absoluut een tussenstop waard. De stoere helft van de familie duikt alweer het water in. De zon laat zich toch nog even zien en wij genieten.
De volgende dag gaat een jongensdroom in vervulling: Leksand Sommarland lokt de blonde jongens naar zich toe. Goedkoop is het niet te noemen, maar de licht puberende blonde heren worden zo enthousiast dat we het hen met heel ons hart gunnen. De drie mannen hebben er de dag van hun leven en zo is iedereen erg tevreden bij het vallen van de avond. Omdat de zon nog lang niet ondergaat na het sluiten van het park, kunnen we rustig een plekje zoeken en een vuurtje aansteken. Stoere verhalen worden gedeeld en de dag is weer een succes. 

Een dag later staat Falun op de agenda. Falun is de grootste stad van de regio Dalarna. Hier staat één grote must do op onze agenda: de kopermijn. We zijn ietwat sceptisch want vermoeden een overroepen tourist-trap. We blijven op onze honger zitten tijdens een rondrit met het treintje, maar moeten onze mening herzien wanneer we de mijn in gaan… Licht claustrofobisch maar voornamelijk onder de indruk, kijken we onze ogen uit. Hoewel eerst wat smalend gedaan wordt over het oranje jasje en bijpassende helm die we moeten dragen, zijn de heren net als wij ferm onder de indruk. En dat mindert niet als ons getoond wordt waar alle Zweedse vorsten hun naam in gouden letters op de rotsen geschreven hebben. De pret kan niet op als wij alleen als laatsten in de diepste schacht achterblijven. We wachten op de gids die de anderen met de lift naar boven brengt. Toch een beetje spannend, zo diep onder de grond! We bekijken in Falun ook nog de skischansen waarvan je al hoogtevrees krijgt door ernaar te kijken… onderaan de schans ligt een camping en daar maken we dankbaar gebruik van het sanitair en brengen we de camper weer op orde. Klaar voor weer enkele dagen in de natuur!  Ver rijden kunnen we het niet, want op de achterbank stijgen de decibels met de kilometer. Tijd om stoom af te laten! In Borlänge halen we de kajaks nog eens van stal en picknicken we op een onbewoond eilandje. Zo zijn er in Zweden ontelbare, maar het heeft toch iets bijzonders. De buitenlucht en de natuur doen zoals altijd hun werk, en het gezucht van de blonde broertjes wordt onhoorbaar. Onze hond springt mee het water in en valt even later met een diepe zucht in slaap. 

We zijn niet meer heel ver van huis, maar hebben geen haast. We laten Zweden haar troeven uitspelen… We hebben de hoogtepunten van de reis misschien gehad, maar genieten van de natuur? Dat kan je hier blijven doen, dus zakken we langzaam af richting Karlstad en vinden plekjes aan het water om heerlijk te zwemmen (dat mag hier in bijna elk meer), een vuurtje te maken en de reis zacht af te sluiten. Marshmallows worden geroosterd, zij het niet altijd even succesvol.  Stenen worden gegooid en kampjes gebouwd. We hebben die nukkige pubers ergens onderweg verloren en krijgen even onze twee vrolijke, avontuurlijke en creatieve kindertjes terug. De tijd zal ons wel weer inhalen, maar tot dan: genieten!

In het staartje van de reis laten we ons toch nog eens vangen. We lazen over het knäckebrödmuseum van het bekende merk Wasa in Filipstad en willen de fabriek bezoeken. In gedachten zagen we ook een groots museum vol oude machines waar misschien toch nog wat knäckebrood van de band rolde. Helaas… het is een niet al te grote winkel waar tussen de rekken knäckebröd door wat panelen met foto’s staan en hier en daar een kastje met wat oude voorwerpen. Maar ze verkopen er wel gekke, belegde knäckebrödjes en we kiezen elk eentje uit. We maken er dan maar een challenge van. Dat klinkt goed in puberoren… Niet onze smaak, maar giechelen is het wel. Al bij al toch een geslaagde tussenstop. En dan rijden we naar dat stukje Zweden waar we het meest van houden. Dat bijzondere plekje dat onze harten stal: thuis. 

In Zweden kan je bijna overal wildkamperen, als je je aan de regels van het Allemansrecht houdt. Wie toch liever een camping bezoekt, heeft ook genoeg keuze. Lies en haar gezin bezochten onder meer het First Camp in Falun en nog drie andere campings.

• Grebbestad: Saltviks Camping
  www.saltvikscamping.se  
  Nette camping waar je een plek kan kiezen met uitzicht over het water. Er wordt in de zomer heel wat georganiseerd en je kan er kajaks en SUP’s huren. Grenst aan Tjurpannans natuurreservaat waar je prachtig kan wandelen. 
• Tjärno: Bofors Camping
  www.boforscamping.se 
  Grote, maar zeer rustige camping. De plekjes aan het water zijn zeer beperkt, maar het is nooit ver lopen. Er is een houten platform boven het water, heerlijk om af te springen. Er worden kajaks en SUP’s verhuurd, waarmee je Kosterhavets Nationalpark kan verkennen. 
• Särna: Särnas Lägerplats
  Voor enkele euro’s (contant te betalen!) mag je hier een nachtje staan. Het is een perfecte tussenstop op weg naar het noorden. Er zijn geen voorzieningen, maar de prachtige plekken aan het water maken dat helemaal goed. Door de kronkelige vorm van de camping, lijkt het wel alsof je allemaal je eigen privéstrandje hebt. Top voor 1 of 2 nachten.