Zo gelukkig in de eerste sneeuw

Eind wintersportseizoen 2024. Om het einde van de winter te vieren, staat een trip naar Les Trois Vallées op de planning, om te wandelen en te skiën We bekijken gespannen de weerkaarten. Het ziet er niet goed uit (een tip: als je de mogelijkheid hebt om je vertrek te plannen, check dan zeker de weerkaarten, vooral als je richting de bergen gaat). Ik bel een vriend ter plaatse, Quinten, een gids die het gebied als zijn broekzak kent. 

‘Je moet niet komen! Het weer is verschrikkelijk: regen, onweer en nog meer regen’, klinkt het aan de andere kant van de lijn. ‘Niet goed voor wandelen, skiën, of wat dan ook.’ Ik zucht en vraag naar alternatieven, bijvoorbeeld wandelingen dieper in het dal bij Brides-les-Bains. ‘Ook daar voorspellen de kaarten storm. Thuisblijven is de boodschap’, verzekert Quinten me. ‘Dat zijn de bergen, onvoorspelbaar.’ We besluiten alles te verplaatsen naar het begin van het volgende seizoen. ‘Kom naar de opening van het preseizoen als je zo ongeduldig bent. Dat is altijd eind november. Zolang kunnen je wandelschoenen wel in winterslaap blijven’, stelt Quinten voor.

En hier staan we dan. Eind november. Bij het eerste skigebied dat in Europa opent: Val Thorens. Met zijn 2300 meter is het meteen het hoogste skidorp van Europa. We parkeren onze camper op een van de parkeerplaatsen aan de rand van het dorp. 

Het is vrijdag, vroeg in de ochtend, de dag voor de pre-opening, die dit jaar op zaterdag 23 november valt. Op deze eerste dag is er nog niet veel te doen. Iedereen is druk bezig met de voorbereidingen voor het nieuwe seizoen. Sneeuw wordt geruimd, pistes worden geprepareerd, dozen worden naar winkels gesjouwd en chefs tonen de souschefs de werking van hun keuken. Ik besluit de lange rit terug naar beneden te maken, naar Brides-les-Bains. Van de winter terug naar de herfst: dat kan hier. In deze tijd van het jaar hoef je alleen maar af te dalen naar lagergelegen gebieden om de seizoenen te zien veranderen. Je gaat van volle winter naar een gouden herfst.

Brides-les-Bains ligt op ongeveer 600 meter boven zeeniveau. Het is het laagstgelegen dorp binnen Les Trois Vallées, maar het biedt vlot toegang tot de hogere skigebieden zoals Méribel via de kabelbaan. We gaan herfstwandelen. Lekker! Die sneeuw ligt er morgen hopelijk ook nog boven. Al weet je tegenwoordig niets meer zeker.

Er zijn hier veel korte en lange wandelroutes. Een mooie, korte wandeling is de route van Salins-les-Thermes naar Brides-les-Bains, ongeveer 4,2 km langs de rivier de Doron de Bozel. Het pad is een gemakkelijke, verfrissende tocht van zo'n anderhalf uur, waar je kunt genieten van de frisse lucht en de sneeuw die boven op je wacht. Brides-les-Bains heeft een geschiedenis als kuuroord. Dat merk je meteen aan de historische gebouwen en het grote kuuroord dat vanop de flanken van de heuvels zichtbaar is. 
De geschiedenis speelt hier een nog grotere rol. Neem bijvoorbeeld Val Thorens, waar we net vandaan komen. De recordhouder qua hoogte onder de dorpen werd in 1968 opgericht om de skisport toegankelijk te maken voor een breed publiek. Het idee kwam van een ondernemer uit Albertville, Victor de Cessole, die een hooggelegen resort wilde creëren met sneeuwzekerheid en goede verbindingen naar andere delen van Les Trois Vallées. 

Ik hoor jullie denken: skisport democratisch? Toch niet als je namen hoort zoals Courchevel. En al zeker niet Courchevel 1850, dat niet alleen letterlijk aan de andere kant van dit gigantische skigebied ligt, maar ook figuurlijk, als je aan democratisch denkt. Met vijfsterrenhotels, chique boetieks en een exclusieve sfeer trekt het de rijken en beroemdheden aan. Gelukkig kan je met dezelfde skipas overal rondkijken. Ga even gluren naar de dure winkels en restaurants, en trek daarna naar een lokale bar, in een ander deel van het skigebied, om te genieten van een glas wijn voor minder dan vier euro.

Na de korte wandeling klimmen we weer omhoog. We passeren een dorp dat een toonbeeld is van authenticiteit: Saint-Martin-de-Belleville, een dorp dat zijn charme goed heeft weten te behouden. We tuffen door, richting onze slaapplaats voor de komende dagen. Ook democratisch: de camperplaats in Les Menuires. Die vind je vlak naast de hoofdweg. Bij aankomst blijkt dat we helemaal alleen zijn. Het seizoen zal pas goed losbarsten binnen een week of twee, drie. Deze camperplek is goed gelegen, en er is plaats voor zo’n zestig campers.

Als de wagen er staat, slenteren we richting het nu nog slapende skidorp Les Menuires. Het is een vreemde ervaring om hier zo vóór de opening van het skistation te zijn. Moet ik deze plek mooi vinden? Is dat de invloed van de democratisering van de skisport? De gebouwen staan in schril contrast met de machtig mooie bergen. Er is niemand te zien. Iedereen en alles wacht op het losbarsten van het seizoen. Je merkt wel dat ook deze plek de skiër zal verwennen, maar ook de wandelaar kan hier zijn ding doen. We maken nog een kleine wandeling naar het meertje, een plek waar ik in de zomer wel eens ga pootjebaden. Dat zal nu niet kunnen. De wandelpaden liggen er nog ondergesneeuwd bij. We stappen door dikke lagen sneeuw. Ik voel me zo gelukkig als een kind. Dat is wat sneeuw met me doet. Dat is wat de bergen met mij doen…

Vanop een afstand verdwijnt de wat misantrope sfeer van Les Menuires. De kerktoren van het dorp geeft een weerspiegeling van deze plek. Het is zeker geen traditionele schoonheid en roept gemengde gevoelens op. Het ontwerp is strak en modern, maar daardoor mist het de charme en warmte van de klassieke Alpenkerktorens die vaak uit hout en natuursteen bestaan. De toren lijkt meer ontworpen met functionaliteit in gedachten dan met esthetiek, wat goed aansluit bij de overwegend utilitaire architectuur van het skidorp zelf, dat in de jaren ’60 werd gebouwd met een focus op efficiëntie en massa-toerisme. Het geheel heeft een steriele uitstraling, die de natuurlijke schoonheid van de bergen nauwelijks aanvult. 

We schudden deze gedachte van ons af en laten ons weer geleiden door de bergen. We kloppen aan bij een van de eerste restaurants die al open zijn. Een omgebouwde koeienstal doet hier prima dienst als restaurant. Er waaien zowaar de eerste verdwaalde skiërs binnen. Zij gingen te voet naar boven en gleden de eerste pistes af. Wij gaan ook te voet naar boven, richting onze camper, die hier alleen op ons wacht. 

De volgende morgen begint de gekte. We klimmen opnieuw richting Val Thorens. Groter dan gisteren kan het contrast niet zijn. Al in de vroege ochtend staan de mensen te popelen om de pistes op te gaan. Niet het gehele gebied is open, zo is bijvoorbeeld de stoeltjeslift Plein Sud, samen met de gondel Caron open. Helemaal tot boven, tot aan de 3000 meter, raken we niet. Daarvoor is het wachten tot 7 december. Als ik de eerste pistes afglij, begrijp ik weer hoe machtig en mooi dit gehele gebied is. 

Ok, het is hierboven kunstmatig en artificieel gebouwd. Daar moeten de Franse Alpen het volgens mijn bescheiden mening afleggen tegen de Oostenrijkse of Zwitserse Alpen. Maar je kan niet zeggen dat het niet goed gedaan is: dit is een topgebied, misschien wel het beste ter wereld. Het is meteen ook druk op de piste. Je voelt dat skiën populair blijft omdat mensen nu eenmaal graag een berg afglijden. Het valt me ook op dat je allerlei talen hoort. Veel Frans natuurlijk, maar ik hoor ook Nederlanders, Britten en zelfs wat zeer herkenbaar sappig Gents. In het dorp zelf barst ondertussen het feest los. Met de opening van het seizoen komen alle grote merken hun nieuwigheden tonen in stadjes waar de glühwein stevig vloeit. De paar pistes die geopend zijn, zijn druk bevolkt. De zon is volop van de partij.

Ik besluit samen met mijn dochter om na de middag de drukte en de al smeltende sneeuw achter ons te laten en de wandelschoenen aan te trekken. We zijn niet de enigen die deze keuze maken. Er is in de hele wintersport een verschuiving bezig. Uit noodzaak, door de klimaatverandering. Mensen delen hun wintervakantie veel meer op, 's morgens, als de sneeuw nog hard en goed is, wordt er geskied. De namiddag wordt anders ingevuld, dikwijls door te wandelen. En hé, waar kan dat beter dan hier, of door een van de vele andere activiteiten die hier kunnen? Je kent de meeste opties wel: met de hondenslee, de wellness of voor de sportieven ijsklimmen. Kan hier allemaal. Maar het belangrijkste aan een wintervakantie is voor de meeste Vlamingen samen zijn. Het blijft een echte familievakantie. 

Wij kiezen dus, zoals gezegd, voor de makkelijkste, en wat mij betreft de mooiste activiteit in de namiddag. Wandelen. Ook hier is wel wat keuze. Een populaire wandeling is Sentier des 3 Lacs, een gemakkelijke tocht van ongeveer 5 km die je langs drie meren leidt. Voor wie iets meer uitdaging zoekt, is de wandeling naar het Lac du Lou een mooie optie. 

Deze route van 10 km brengt je hopelijk zonder wolven tegen te komen naar dit prachtige bergmeer. Als je hier wandelt, heb je steeds de machtige bergen aan je zijde, dus angstig zijn hoeft niet echt. We zetten aan en treffen dezelfde staat van wandelpaden aan als de iets lagergelegen paden, wat wil zeggen de paden zijn nog niet geprepareerd. Het stoort ons niet, we zakken kniediep tot in de sneeuw. Misschien waren sneeuwrakketten een beter optie geweest? Maar hé, we zijn hier om te genieten van het witte wonder en dat doen we nu. Volop! De geluiden van de bassen in Val Thorens worden gedempter, de bergen nemen over. Over de kam is de sneeuw wat weggeblazen en gaat het wandelen in dit paradijs wat makkelijker.

Bij de terugkeer in Valtho, zoals de locals het noemen, genieten we van de zware tartiflette. We komen weer op krachten. We halen de auto op en gaan weer eenzaam staan op onze camperplek. 's Avonds, in de stilte van de parking, blijven de bergen zichtbaar. Lichtjes kruipen de bergen op; het zijn de pistebully's die de pistes voor het komende seizoen prepareren. Je weet wat je te doen staat. Twijfel niet, pak die extra trui, skischoenen en wandelschoenen, laad je camper in en vertrek. De bergen roepen!

De diversiteit aan pistes is een van de grootste troeven van Les Trois Vallées. 

• Beginnende skiërs kunnen rekenen op eenvoudige, veilige pistes, terwijl gevorderden hun hart kunnen ophalen aan uitdagende zwarte pistes zoals La Face in Méribel of de steile afdalingen van Courchevel. 
• Freeriders hebben talloze mogelijkheden in de ongeprepareerde gebieden rond Val Thorens en La Masse (Les Menuires). 
• Snowboarders en freestylers kunnen terecht in meerdere snowparks verspreid over het gebied. 
• Ook het liftennetwerk verdient lof: meer dan 160 liften verbinden de valleien met elkaar, vaak zonder dat er een tijdrovende terugtocht nodig is. 

Wie een volledig dagprogramma wil samenstellen, kan moeiteloos van de ene naar de andere vallei skiën en onderweg genieten van panoramische uitzichten over de Mont Blanc en de omliggende Alpen. Een echte uitdaging is het gehele skigebied in één dag doen.