Langs kunst en architectuur in Kopenhagen

De straatjes in de oude binnenstad zijn smal en kronkelig. Geen wonder dat je hier niet met de auto wil rondrijden…  De Deens overheid snoepte trouwens nog een stuk van die wegen af om er extra brede fietspaden voor in de plaats te leggen en stemde alle stoplichten op de snelheid van de tweewielers af. Als je sportief genoeg bent tenminste, want de groene golf staat ingesteld op 20 kilometer per uur. Gelukkig word je, als je het zoals wij wat rustiger aandoet, niet opgejaagd of van de baan gereden. Denen zijn duidelijk hoffelijk in het verkeer, ook de automobilisten. De dochter, die niet wild is van fietsen in de stad én de hond, die eerst met bibberende pootjes in de bakfiets wipte, voelen zich al snel in hun nopjes. 

Je hebt dan ook geen handleiding nodig om hier rond te rijden. Net als het Deens design bekend staat om zijn focus op eenvoud en functionaliteit, is de fietsinfrastructuur ontworpen: verkeersarme straten, geschilderde fietspaden en groene routes brengen ons waar we heen moeten. Enkele jaren geleden doorkruisten we de Deense hoofdstad al eens te voet, waardoor we al een goede kijk kregen op het historische en toeristische hart van de stad. Nu laten we ons leiden door de verschillende fietsbruggen die de wijken met elkaar verbinden en laten ons verrassen door wat er zo op ons (fiets)pad komt.   

Langs de 220 meter lange Cykelslangen oftewel fietsslang, de eerste fietsbrug van de stad en enkel toegankelijk voor fietsverkeer, en de Bryggebroen laten we het centrum achter ons en steken over naar Amager. 

Op dit eiland ligt het natuurgebied Kalvebod Fælled, een van de grootste groene gebieden in de stad met bos en moerassen, waar je eindeloos kunt ronddwalen. Het weer steekt echter een stokje voor onze plannen, want we worden overvallen door een stortbui met hevige rukwinden. Gelukkig is er TOBIs Café, een van weinige hondvriendelijke koffiebars in de stad, waar we druipnat mogen schuilen. Opgewarmd en opgedroogd en met een portie heerlijk smørrebrød achter de kiezen, besluiten we toch maar de andere richting uit te bollen. Je weet maar nooit wanneer de volgende stortbui eraan komt… 

De Lille Langebro, een waar kunstwerk dat bestaat uit 4 brugdelen waarvan er twee kunnen opendraaien om het scheepvaartverkeer door te laten, brengt ons terug richting het centrum. Vroeger was dit een nogal verlaten deel van Kopenhagen met saaie parkeerplaatsen; nu vormen de brug, de pleinen rondom en het Deense Architectuurcentrum samen BLOX een levendig gebied met een iconisch bouwwerk door architectenbureau OMA van Nederlander Rem Koolhaas. Binnenin huist een eclectische mix van kantoren, een museum, sportschool, restaurant en woningen. Dat weerspiegelt perfect de hectiek van de stad. 

Buiten sluiten de strakke glazen blokken aan bij een reeks andere controversiële gebouwen langs de haven, van de naastgelegen Zwarte Diamant, de nieuwe uitbreiding van de Koninklijke bib, tot in de verte de opera, ontworpen door de nationale architectuurheld Henning Larsen. De mastodonten vormen een groot contrast met het klassieke Ny Carlsberg Glyptotek, het kunst- en beeldhouwmuseum waar we langs 3500 jaar kunst en geschiedenis dwalen. Van Griekenland, over Egypte naar Rome en Frankrijk.  Het meeste indruk maakt de schitterende wintertuin vol palmbomen. Het is er groen, vredig en ook nog eens droog en warm. Ik zou er urenlang kunnen zitten mijmeren.

Tieners hebben echter altijd honger en er is niets waar je ze een groter plezier mee doet dan met een bezoek aan een food market.  Eens te meer steken we het water over en we fietsen langs de mooiste en bijzonderste brug van de stad: de cirkelbrug of Cirkelbroen.  Designer Olafur Eliasson liet zich voor zijn ontwerp inspireren door een zeilboot. De brug bestaat dan ook uit vijf cirkelvormige platforms, voorzien van een eigen mast.  Eén van de platforms opent met een sierlijke zwaai, zodat de voorbijgaande boten kunnen passeren.  We lassen een pauze in en staren over het water; het voelt net alsof je op het dek van een schip aan de kade staat. Maar: HONGER! Dus trappen we naar het uiterste puntje van het kunstmatige eiland naar de wijk Refshaleøen. Het is een trendy/trashy wijk en voelt een beetje als het wilde westen. Hier geen hotels of architecturale gebouwen, maar wel oude pakhuizen met galerijen, graffiti en schattige barretjes aan het water, zoals het overvolle La Banchina. Ondanks de regen komen er heerlijke geuren uit de vele kraampjes. Wij worden gelokt door de hartige pannenkoeken, al zien de typisch Scandinavische hotdogs er ook om te watertanden uit. 

Heerlijk gegeten. Daarna vaart de waterbus ons in een oogwenk terug naar de overkant, waar een horde toeristen aanschuift om op de foto te gaan met de kleine (zeg maar petieterige) zeemeermin. Dan peddelen we verder naar het gebied Nordhavn. Kopenhagen groeit gestaag en net als Nederlandse steden breidt de stad zichzelf regelmatig uit door haar kustlijn op te schuiven.  Nordhavn is zo’n ambitieus stadsuitbreidingsproject waar aan landwinning wordt gedaan. In het nieuwe stadsdeel wordt duurzame mobiliteit gestimuleerd en is er ook veel aandacht voor duurzame energie. Het eerste gebouw dat in het oog springt, zijn de 52 meter hoge Portland Towers, voormalige industriesilo’s die werden gebruikt voor de opslag van cement. Langs de buitenzijde van de silo’s werden eco-gecertificeerde kantoren vastgemaakt, een ultramodern ontwerp met een panoramisch uitzicht over de stad.  De binnenkant is jammer genoeg niet toegankelijk voor het publiek, maar we ontdekken al snel andere optie om het prachtige uitzicht over de haven te bewonderen. Aangezien er in de nieuwe wijk niet veel ruimte is voor recreatie op straatniveau, vonden de inventieve Denen de perfecte oplossing. Met Konditaget Lüders oftewel PARK’N'PLAY ontwierp JAJA Architects een parkeergarage (uiteraard voor auto’s én fietsen) met op het dak een speeltuin/sportruimte die voor iedereen toegankelijk is. In plaats van de structuur van het gebouw te verbergen, wordt die geaccentueerd door plantenbakken met extra groen en een gigantische fries met historische verhalen uit de haven.  De trappen maken deel uit van je work-out, je kan proberen het snelheidsrecord te verbreken om het 24 meter hoge dak te bereiken door onderaan de timer te starten en die op het dak te stoppen. Een uitdaging die de zoon graag (een keer of tien!) aangaat. De leuningen van de trappen lopen als een rode draad door op het dak en leiden je naar schommels, cross-fit apparatuur en klimrekken.  Op het marsachtige daklandschap slingeren atleten aan optrekstangen en leven kinderen zich uit op trampolines. Wij hebben enkel oog voor het weidse uitzicht over de skyline van stad en de verbazingwekkende haven.   

Nu we toch ten noorden van het centrum zijn, besluiten we snel even binnen te wippen bij Ordrupgaard, oorspronkelijk een statig, neoclassicistisch landhuis uit 1918, omringd door Engelse en Franse tuinen. Toen begin jaren 2000 de expositieruimte werd verdubbeld, won de Irakese architecte Zaha Hadid de ontwerpwedstrijd en werd het gebouw uitgebreid met een markante aanbouw in glas en zwart lavabeton. 

 Binnenin trekken de enorme glaspartijen het landschap naar binnen, van buitenaf weerkaatsen ze de lucht en de bomen.  De overgang tussen oud en nieuw vormt een bijzonder contrast dat wonderbaarlijk genoeg werkt.  Hoewel we ons laten leiden hebben door de ronkende naam, verrast het museum ons nog op veel meer manieren.  

Zowel de tentoonstelling met Franse impressionistische schilderkunst en Deense kunst als de tijdelijke expositie van Jesper Christiansen zorgen ervoor dat we hier kunnen blijven rondlopen en kijken.  Buiten nodigt de inspirerende openluchtkunst niet alleen uit tot nadenken, maar ook tot rennen, klimmen en klauteren waarbij de kroost overtollige energie kwijt kan na het stil zijn en aandachtig kijken. Niemand van ons had verwacht dat deze saai klinkende stop zo’n indruk zou maken.  Kopenhagen heeft duidelijk veel meer te bieden dan de kleine zeemeermin.