Pak je tijd in Zwitserland

• Een paspoort of identiteitskaart volstaat, je hebt geen visum nodig. Ook minderjarige kinderen moeten een eigen reisdocument kunnen voorleggen (Kids-ID).
• Campers en caravans of aanhangwagens moeten afdoende verzekerd zijn. Een groene kaart kan dienen als bewijs.

• Het toegestane alcoholgehalte in het bloed is 0,5 promille. Voor onervaren bestuurders - die hun rijbewijs minder dan drie jaar hebben - geldt 0,1 promille. In de praktijk betekent dat een alcoholverbod.
• Op bergwegen heeft stijgend verkeer voorrang op dalend verkeer. Een zwaarder voertuig, zoals een bus of vrachtwagen, heeft er altijd voorrang op een lichter voertuig.
• Op de Zwitserse Bergpoststrassen, herkenbaar aan een blauw vierkant bord met een gele posthoorn, hebben postauto’s steeds voorrang.
• Op een gelijkwaardig kruispunt moeten twee elkaar tegemoetkomende bestuurders die beiden linksaf willen slaan, altijd voor elkaar langs rijden (elkaar links passeren).
• Je mag niet inhalen wanneer de gele lichten op praatpalen langs autowegen knipperen.
• Motoren mogen bij file niet tussen de rijstroken rijden om voorbij te steken.
• Het is verboden stil te staan bij een gele volle lijn of bij een witte volle enkele of dubbele streep, tenzij er minstens drie meter afstand is tussen het voertuig en de streep.
• In een blauwe zone parkeer je gratis met een parkeerschijf.
• Parkeer je op een steile helling, blokkeer het voertuig dan extra met wielblokken of soortgelijke voorwerpen. Voor een ontkoppelde aanhangwagen of caravan geldt die verplichting zelfs op een lichte helling. Daarnaast moet je de auto in versnelling zetten (‘parkeren op de motor’) en de wielen richting voetpad draaien.
• Het gebruik van dimlicht of dagrijlicht (inclusief led) is overdag verplicht.
• Buiten de bebouwde kom waarschuw je overdag tegenliggers met geluidssignalen bij onoverzichtelijke wegsituaties en slecht zicht op smalle wegen. ’s Nachts gebruik je lichtsignalen.
• Net als in België moet je in Zwitserland in een file op snelwegen met twee of meer rijstroken per richting altijd een reddingsstrook (Rettungsgasse) vrijhouden voor de hulpdiensten. Motoren mogen niet over deze strook rijden.

Winterbanden zijn niet verplicht, maar worden aanbevolen bij winterse omstandigheden. Geraak je op zomerbanden betrokken bij een ongeval, dan kan je (mede)aansprakelijk worden gesteld. Je kan ook beboet worden als je door een gebrek aan grip het verkeer hindert. Bedenk je bovendien dat op doorreis in Luxemburg en Duitsland winterbanden wel verplicht zijn en dat een verkeersbord kan eisen dat je sneeuwkettingen of -sokken monteert.

• Zwitserland telt veel kleinschalige kampeerterreinen, vooral aan meren, met uitstekende sanitaire voorzieningen en beperkte recreatieve faciliteiten. Winterkamperen is goed ontwikkeld in Berner Oberland en Graubünden. Voor elektriciteit is soms een verloopstekker van type J of een wereldstekker nodig.
• Wildkamperen is meestal verboden, behalve boven de boomgrens. In nationale natuurparken en in de buurt van berghutten is het zelfs boven de boomgrens verboden. Eenmalig overnachten op parkeerplaatsen langs autosnelwegen is toegestaan op de voorziene plaatsen. Op openbare plaatsen of parkings langs de openbare weg hangt het af van plaatselijke bepalingen.
• Sommige bergpassen zijn verboden voor auto’s met caravans, zoals de Klausenpas, de Umbrailpas en de Furkapas. Andere, zoals de Albulapas en de Grimselpas, zijn af te raden.

Op Zwitserse autosnelwegen moeten alle voertuigen over een Autobahnvignet beschikken, inclusief auto’s, motoren, campers en aanhangwagens met een maximaal toegelaten massa tot 3.500 kilo. Dat betekent dat je voor je aanhangwagen of caravan een extra vignet dient te kopen. Dit vignet geldt voor een kalenderjaar, van december voorgaand aan tot januari volgend op het jaar in kwestie. Kleef het aan de binnenkant aan de linkerzijde van de voorruit en verwijder vervallen vignetten van de voorgaande jaren. Vanaf 2023 kan je ook kiezen voor een digitaal vignet.

Je kan het vignet online kopen via Touring, aan de Zwitserse grens, in tankstations en postkantoren in Zwitserland of langs snelwegen in het zuiden van Duitsland. In Zwitserland zelf is betaling in Zwitserse frank of met een bankkaart het goedkoopst. Het digitaal vignet kan je eenvoudig online aanschaffen op de overheidswebsite of (duurder) bij VAB.

Overtredingen resulteren in een boete van 200 Zwitserse frank plus de kosten van een vignet. Voor frauduleuze vignetten ligt de boete nog hoger. Bewaar je aankoopbewijs: in geval van ruitbreuk kan je bij de verzekering het bedrag terugvorderen of bij de Zwitserse douane een nieuw vignet aanvragen.

Voertuigen met een maximaal toegelaten massa boven 3.500 kilo, inclusief zware campers, betalen steeds de Schwerverkehrsabgabe (belasting op zwaar verkeer). Die geldt evenzeer buiten snelwegen. Bestuurders melden zich aan bij douanekantoren bij de grens of bellen bij onbemande overgangen naar het aangegeven telefoonnummer. Je betaalt een vast tarief per dag in Zwitserland, inclusief de dagen waarop je op een camping staat zonder te rijden. Gebruik dit formulier en regel je betaling handig via de app Via.

Daarnaast betaal je tol voor de Grote Sint-Bernardtunnel en de Munt-la-Scheratunnel, maar de Sint-Gotthardtunnel is tolvrij.

In het kanton Genève geldt een tijdelijke milieuzone (périmètre de circulation différenciée) in de stad Genève zelf en in delen van omliggende gemeenten Carouge, Cologny, Lancy en Vernier. Deze milieuzone, aangegeven met borden, wordt enkel actief bij (ernstige) luchtvervuiling. Toegang is in dat geval tussen 6 en 22 uur alleen toegestaan voor voertuigen met een Zwitserse of Franse milieusticker (respectievelijk Stick’Air en Crit’Air). 

De zone kent vier vervuilingsniveaus:

• Niveau 1: geen beperkingen.
• Niveau 2: toegelaten met sticker 0, 1, 2, 3, 4.
• Niveau 3: toegelaten met sticker 0, 1, 2, 3.
• Niveau 4: toegelaten met sticker 0, 1, 2.

Bij niveau 2, 3 en 4 geldt een snelheidslimiet van 80 km/u, bij niveau 3 en 4 is het openbaar vervoer gratis.

De Zwitserse macaron Stick’Air is een variant op de Franse Crit’Air, met dezelfde zes categorieën en kleuren. De sticker kost vijf Zwitserse frank en is verkrijgbaar bij tankstations, garages en servicestations van het kanton, bij het Office Cantonal des Véhicules of online. Let op: de Franse milieusticker Crit’Air is geldig in Genève, maar omgekeerd niet. Bestel daarom beter een vignette Crit’Air, dan heb je geen twee stickers nodig. Controleer op de website van het kanton Genève voor welke kleur je voertuig in aanmerking komt. Rijden zonder sticker kan leiden tot een boete of een rijverbod. Meer info.

In andere Zwitserse plaatsen en kantons zijn geen milieuzones. Wel telt Zwitserland elf autovrije bergdorpen of -regio’s: Blatten-Belalp, Braunwald, Bettmeralp, Melchsee-Frutt, Mürren, Riederalp, Rigi, Saas-Fee, Stoos, Wengen en Zermatt.

• Zwitserland heeft kwalitatieve, soms dure gezondheidszorg. Sluit een goede reisverzekering af. Toon bij ziekenhuisopname of specialistische medische zorg je Europese Ziekteverzekeringskaart (EZVK) en contacteer de noodcentrale van je ziekenfonds. Hou er rekening mee dat je mogelijk contact moet betalen voor medische zorg, maar met je EZVK is dat soms niet nodig.
• Neem zelf de nodige geneesmiddelen mee, zeker speciale. Voor geneesmiddelen die onder de Opiumwet vallen - bepaalde slaappillen, kalmeer- en ADHD-middelen en sterke pijnstillers - heb je een Schengenverklaring nodig.
• Voor informatie en ondersteuning kan je terecht bij de Belgische ambassade in Zwitserland: Weltpoststrasse 4, Postfach, 3000 Bern 16. Telefoon: +41 31 350 01 60 (tijdens openingsuren) of +41 79 222 88 12 (noodnummer buiten openingsuren, enkel voor overlijden, gevangenschap, vermiste personen, hospitalisatie en dergelijke). Mail: bern@diplobel.fed.be.

• Let op teken tijdens het wandelen of kamperen in de natuur, vooral in de periode april tot november. Teken kunnen naast de ziekte van Lyme ook tekenencefalitis overbrengen, een hersenontsteking veroorzaakt door een virus. Je kan je ertegen laten vaccineren.
• Encefalitis kan ook worden overgedragen via rauwe melk van koeien, schapen of geiten. Vermijd producten van rauwe melk, zoals sommige kazen.

Zwitserland is hondvriendelijk. Een aangelijnde hond is welkom op de meeste campings en in pretparken. In restaurants mag een hond niet binnen, soms wel op het terras. Op recreatieve stranden rond meren staat duidelijk aangegeven of een hond er vrij mag rennen en zwemmen. Bij alle andere meren kan dat zonder problemen. Van maart tot mei moet een hond in de vrije natuur aangelijnd blijven. Netheid is zeer belangrijk: ruim uitwerpselen altijd meteen op.

• Je hond of kat heeft een EU-dierenpaspoort nodig, verkrijgbaar bij de dierenarts. Dit paspoort bevat onder meer een beschrijving van het dier, de naam en het adres van de eigenaar, het registratienummer van de chip en het bewijs van inentingen of behandelingen.
• Honden en katten moeten ten minste 21 dagen voor de reis ingeënt zijn tegen hondsdolheid (rabiës). Let op: de chip moet vóór de inenting tegen rabiës zijn ingebracht. Op dezelfde dag mag ook. Omdat vaccinatie pas kan vanaf 12 weken, mag je dieren jonger dan 15 weken in de praktijk niet invoeren. Een uitzondering geldt voor pups en kittens jonger dan drie maanden die nog afhankelijk zijn van hun moeder en die nooit in contact kwamen met mogelijk besmette dieren.

• Honden met gecoupeerde oren of staart moet je aan de grens bij de douane aanmelden. Invoer van zulke dieren is enkel toegestaan voor (beperkte) vakantiedoeleinden, anders niet.
• Er zijn geen algemeen verboden hondenrassen, maar in elk kanton kunnen specifieke regels gelden.

• De hond mag overal mee in het openbaar vervoer, ook in de kabelbanen.
• In de auto moet de hond veilig vastzitten op de achterbank, in een reiskennel of achter een rek in de kofferruimte.