Pak je tijd in Noorwegen

Je bereikt Noorwegen het gemakkelijkst met de veerboot. Regelmatige afvaarten vertrekken in Denemarken (Kopenhagen, Hirtshals, Frederikshavn) en Duitsland (Kiel). Een keer per week vaart vanuit Gent een vrachtboot naar het Noorse Brevik. Er is (beperkt) plaats voor passagiers - in uitgeruste kajuiten - en hun voertuigen. Over land kan ook, via de Sontbrug van Denemarken naar Zweden, daarna verder naar Noorwegen.

Een paspoort of identiteitskaart volstaat, je hebt geen visum nodig. Ook minderjarige kinderen moeten een eigen reisdocument kunnen voorleggen (Kids-ID).

• Het maximale toegestane alcoholgehalte in het bloed bedraagt 0,2 promille.
• Een goedgekeurd, passend kinderzitje is vereist voor kinderen kleiner dan 1,35 meter, een passende zitverhoger voor kinderen tussen 1,35 en 1,5 meter.
• Op kruispunten hebben bestuurders van rechts voorrang, tenzij anders aangegeven.
• Bij bushaltes hebben wegrijdende bussen voorrang op wegen met een maximumsnelheid van 60 kilometer per uur.
• Op smalle wegen zijn er uitwijkplaatsen, waar tegenliggers elkaar kunnen passeren. Wie aan de kant van zo’n uitwijkplaats rijdt, geeft voorrang. Op bergwegen zijn er geen speciale voorrangsregels; gebruik je gezond verstand.
• Elektrische auto’s betalen geen parkeergeld of tol en mogen de busbaan gebruiken.
• Parkeren is verboden op voorrangswegen met een maximumsnelheid hoger dan 50 kilometer per uur, op uitwijkplaatsen en langs een doorgetrokken witte lijn.
• In hoofdstraten van steden als Oslo mag je niet stilstaan. Dit wordt aangegeven met een bord met daaronder de tekst “All stans forbudt”.
• Je dient te allen tijde met dim- of dagrijlicht aan te rijden, ook overdag. In tunnels, bij weinig licht of slecht zicht volstaat dagrijlicht niet en is dimlicht verplicht.
• In je auto of camper moet minstens één geel veiligheidsvestje binnen handbereik liggen, daarnaast ook een gevarendriehoek en een brandblusser.
• Bestuurders mogen geen mobiele telefoon vasthouden, ook niet in de file of voor een rood licht. Handenvrij bellen kan wel.
• Gebruik van radardetectieapparatuur is verboden. De signalering van flitspalen of trajectcontrole in navigatieapparatuur, gsm’s of tablets is wel toegelaten, maar de wetgeving is niet altijd duidelijk.

• Winterbanden zijn niet verplicht in Noorwegen. In Zweden en Duitsland wel, dus denk aan de doorreis!
• Wel moet je als chauffeur voldoende grip kunnen garanderen. Daarom dienen je banden tussen 1 november en de zondag na Pasen een profieldiepte van minimum drie millimeter hebben.
• In de noordelijke provincies Nordland, Troms en Finnmark geldt die verplichting van 16 oktober tot en met 30 april.
• Buiten de winterperiode is de minimale profieldiepte 1,6 millimeter.
• Bij sneeuw, ijs of andere winterse omstandigheden zijn sneeuwkettingen vereist. In Noorwegen kan het zelfs in juni sneeuwen. Zorg dus dat je die buiten het zomerseizoen altijd bij je hebt. Aan de grens kan dit gecontroleerd worden.

Het allemansrecht (Allemansretten) staat wildkamperen met tent, caravan of camper toe, op voorwaarde dat je wegblijft van gecultiveerd land en privéterrein en dat je liefdevol omgaat met de natuur en zijn bewoners.

Blijf minimaal 150 meter van (bewoonde) huizen of berghutten en verkies een gasvuurtje boven een open vuur. Dat laatste is sowieso verboden van 15 april tot 15 september. Leeg kampeertoiletten en loos afval enkel op de aangewezen plaatsen, bijvoorbeeld bij tankstations, campings en warenhuizen. Elders is dit ten strengste verboden.

Je hebt toestemming nodig van de landeigenaar om langer dan twee nachten op dezelfde plek te blijven. Dit geldt niet voor woeste gronden, zoals bergen of afgelegen wildernis. De mogelijkheid om in de auto, caravan of camper langs de openbare weg en op parkeerplaatsen langs de snelweg te overnachten is afhankelijk van lokale verordeningen. Informeer bij de plaatselijke autoriteiten.

In sommige toeristische gebieden, zoals de Lofoten, zorgen wildkampeerders voor alsmaar meer overlast. Velen volgen de regels niet of onvoldoende. Wees niet een van hen. Om diezelfde reden kan wildkamperen in de buurt van een toeristische trekpleister plaatselijk verboden zijn.

Noorwegen telt veel mooie, rustige campings. De meeste zijn open van juni tot midden augustus, al groeit het aantal wintercampings bij skigebieden. De prijs per overnachting schommelt rond 30 euro, inclusief auto, kampeermiddel (tent, camper, caravan) en twee volwassenen. Voor wandelaars of fietsers met een kleine tent gelden lagere tarieven.

Het aanbod van levensmiddelen op campings is beperkter dan elders in Europa en ook je propaangasfles kan je vaker niet dan wel vullen. Neem je voorzorgen (zie verder). Een Camping Key Europe (CKE-kaart) komt van pas om toegang te krijgen tot campings of om kortingen te scoren. Vraag je kaart aan bij Pasar.

Noorse campings zijn volgens een nationaal systeem ingedeeld in vijf klassen. De indeling gebeurt op basis van faciliteiten, niet op kwaliteit. Noorwegen heeft zeer luxueuze campings, maar het gros is van gemiddelde kwaliteit met goed en schoon sanitair maar weinig vrijetijdsvoorzieningen.

Gasflessen voor je kampeerinstallatie

In Noorwegen zijn alleen propaangasflessen van het industriële merk Linde te verkrijgen. Die vereisen een aparte adapter die je ter plaatse kan kopen en die - in tegenstelling tot de flessen - niet teruggenomen wordt bij vertrek. De bij ons gekende merken zijn moeilijk of niet te vinden. Overweeg om een extra gasfles uit België mee te nemen of gebruik een hervulbare LPG-gasfles. Die laatste kan je vullen in LPG-tankstations.

In Noorwegen zijn tolwegen gebruikelijk. Steden als Oslo, Bergen, Bodø, Trondheim, Kristiansand en andere heffen ook een (stads)tol. Moto’s zijn vrijgesteld, voertuigen op elektriciteit rijden aan een goedkoper tarief. Met een tolcalculator kan je op voorhand bereken hoeveel je tocht zal kosten.

Er zijn drie mogelijkheden om tol te betalen:

1. Gewoon doorrijden en de rekening thuis afwachten.
   
   Bijna overal scannen camera’s boven de weg de nummerplaat van auto’s die tolwegen naderen. De rekening belandt vier tot zes maanden later vanzelf in je brievenbus.
   
   Voor deze dienst betaal je geen toeslag, maar er wordt wel steeds het hoogste tarief toegepast. Zo betaal je voor een camper met een maximaal toegelaten gewicht van meer dan 3500 kilo hetzelfde tarief als een vrachtwagen - ongeveer het dubbele van het normale. Door zo’n zware camper op voorhand te registreren, betaal je het tarief van een personenwagen. Datzelfde tarief voor lichtere campers. Ook met een auto op elektriciteit of waterstof kies je best voor een andere betalingswijze. In vele gevallen loont het dus de moeite om je camper vooraf te registreren (zie optie 2).
   
   Opgelet: bij een klein aantal tolstations kan je niet doorrijden en moet je contant of met een bankkaart betalen. Een voorbeeld hiervan is de toeristische weg naar Dalsnibba (Geiranger Skywalk). Wie hier niet stopt, riskeert een boete van 300 Noorse kroon. De Peer Gynt-route behoorde tot voor kort ook tot die categorie, maar heeft sinds 2023 automatische nummerplaatherkenning.
    
2. Je voertuig vooraf registreren bij EPASS24
   
   Meld je voertuig voor je reis aan op EPASS24. Ter info: zowel auto’s als campers vallen onder voertuigklasse M1. Heb je een roetfilter, klik dan ‘deeltjesfilter’ aan. Je moet ook de euronorm van je voertuig ingeven. Die gegevens vind je op het inschrijvingsbewijs. Maak daarna een account aan op je naam. Kies je voor automatische tolbetalingen, dan dien je ook je kredietkaartgegevens op te geven. Je account geeft je onderweg inzage in de kosten per traject. 
   
   Registratie bij EPASS24 heeft de nodige voordelen. Met deze methode krijg je 20 procent korting en betaal je voor een camper met een maximaal toegelaten gewicht van 3500 kilo het tarief voor een personenwagen in plaats van het dubbel zo dure tarief voor een vrachtwagen. Ook voor het rijden in milieuzones (zie verderop) registreer je best je voertuig; camera’s registreren er eveneens nummerplaten automatisch.
   
   Reis je met een huur- of leaseauto uit België? Registreer dan de auto op jouw naam om te vermijden dat de factuur bij het verhuurbedrijf belandt en die administratiekosten aanrekent. Huurauto’s uit Noorwegen hebben meestal een tolkastje (optie 3). In dat geval moet je de auto niet op je naam registreren, het verhuurbedrijf rekent de tolheffingen achteraf mee af.
    
3. Betalen via een tolkastje (transponder) achter de voorruit
   
   Je kan de registratie van hierboven vermijden door met een transponder van AutoPASS achter de voorruit te rijden, een tolkastje dat verbonden is aan een automatisch betaalsysteem. Dit systeem levert een korting op van 20 procent op bruggen en tolwegen, en zelfs tot 50 procent op veerdiensten. Campers met een maximaal toegelaten gewicht van meer dan 3500 kilo vallen altijd in een lagere voertuigklasse en besparen zo geld. Je kan de transponder bestellen bij vijf leveranciers: Fremtind Service, Flyt, Brobizz, SkyttelPASS en ØresundPAY. Vraag de badge ruim op voorhand aan, liefst tien weken voor je reis.
   
   Opmerking: vroeger kon je Noorse tol ook betalen met tags van Easygo+. Sinds 2022 bestaat die mogelijkheid niet meer.

Registreer je AutoPASS om kortingen te krijgen bij Noorse veerdiensten. Je betaalt dan vanuit een vooraf gestort depositobedrag. Sommige maatschappijen accepteren de tolbadge, andere vereisen een kaart die je kan aanvragen bij de registratie van je tolbadge. Dit overzicht toont welke veerboot welk systeem aanvaardt. 

Een jaarcontract bij ØresundGO - het vroegere BroPass - biedt meer dan 60 procent korting op de Sontbrug tussen Denemarken en Zweden op. Wie met de camper reist, haalt de jaarprijs van 359 DKK (2024) er vlotjes uit. Zeg het abonnement na je vakantie op voor een gedeeltelijke terugbetaling. Gebruik ØresundGO eventueel naast je AutoPASS. Ook voor de Grote Beltbrug kan je na registratie korting krijgen.

• In Oslo kunnen de autoriteiten het stadscentrum afsluiten voor alle dieselvoertuigen (met bepaalde uitzonderingen) wanneer een bepaald niveau van luchtverontreiniging wordt bereikt. Radio en televisie kondigen dit een dag vooraf aan. Overtreders mogen een boete verwachten.
• In Bergen wordt in dat geval de stadstol verhoogd tot maximaal het vijfvoudige. Alternatief mogen op even dagen alleen voertuigen rijden waarvan het laatste cijfer in de nummerplaat even is, op oneven dagen andersom.

• Voor informatie en ondersteuning kan je terecht bij de Belgische ambassade in Noorwegen: Munkedamsveien 53B, 0244 Oslo. Telefoon: +47 23 239 220 (tijdens openingsuren) of  +47 952 001 74 (noodnummer buiten openingsuren, enkel voor overlijden, gevangenschap, vermiste personen, hospitalisatie en dergelijke). Mail: oslo@diplobel.fed.be.
• Apotheken bevinden zich vooral in grote steden en geven de meeste geneesmiddelen enkel op Noors voorschrift. Neem zelf de nodige geneesmiddelen mee. Voor geneesmiddelen die onder de drugswetgeving vallen - bepaalde slaappillen, kalmeer- en ADHD-middelen en sterke pijnstillers - heb je een Schengenverklaring nodig.
• Het is erg moeilijk om snel een afspraak te maken bij een huisarts. Wend je indien nodig tot de medische spoeddiensten (legevakt) van een ziekenhuis en wees geduldig. Toon bij ziekenhuisopname of specialistische medische zorg je Europese Ziekteverzekeringskaart (EZVK) en contacteer de noodcentrale van je ziekenfonds.
• Bepaalde gebieden zijn niet bereikbaar per ambulance. In geval van nood komt een helikopter of boot je redden. Dit transport is duur en moet je zelf betalen, tenzij je ervoor verzekerd bent. Een goede reisbijstandverzekering is goud waard.

• Rond meertjes en rivieren in het binnenland wemelt het van de muggen en knutten. Langs de kust en de fjorden is dat minder het geval. Smeer je in met een muggenwerend middel en draag beschermende kleding.
• Let op teken tijdens het wandelen of kamperen in de natuur, vooral in de periode april tot november. Teken kunnen naast de ziekte van Lyme ook tekenencefalitis overbrengen, een hersenontsteking veroorzaakt door een virus. Je kan je ertegen laten vaccineren.

• Je hond, kat of fret heeft een EU-dierenpaspoort nodig, verkrijgbaar bij de dierenarts. Dit paspoort bevat onder meer een beschrijving van het dier, de naam en het adres van de eigenaar, het registratienummer van de chip en het bewijs van inentingen of behandelingen.
• Minimaal 24 uur tot maximaal 120 uur voor aankomst in Noorwegen moeten honden ontwormd zijn met Praziquantel. Blijf je langer dan 28 dagen in Noorwegen dan moet de ontworming met Praziquantel door een Noorse dierenarts herhaald worden.
• Honden en katten hoeven niet in quarantaine.

• Met een attest van een dierenarts moet je kunnen aantonen dat je hond al ten minste zes maanden in je bezit is. Zo wil Noorwegen de invoer van zwerfhonden beperken.
• Dieren jonger dan zes maanden worden niet toegelaten.
• Bij de douane aan de grens moet je je huisdieren aanmelden. Er geldt een maximum van vijf.
• Pitbulterriërs, filo brasileiro’s, tosa’s, Argentijnse doggen, Amerikaanse staffordshireterriërs, Tsjecho-Slowaakse wolfhonden of kruisingen van hond met wolf zijn niet toegelaten.
• Voor honden die gelijken op bovengenoemde rassen behoef je officiële stamboompapieren en een verklaring van een dierenarts om het tegendeel te bewijzen.

• Honden mogen overal vrij rondrennen en zwemmen, behalve op privéterreinen die duidelijk met borden aangegeven worden. Uitzondering: in het voorjaar, als het wild jongt - dan moet je je viervoeter aanlijnen.
• ‘Wildremmers’ in het wegdek veroorzaken een lichte elektrische schok. Wees hierop bedacht als je hond losloopt.
• Informeer bij de toeristische dienst ter plaatse naar de jachtseizoenen.

• Kleine honden reizen gratis in de trein, honden groter dan veertig centimeter aan halve prijs. Lijn ze aan.
• Vervoer met de bus is - afhankelijk van de regio - meestal mogelijk.
• In de auto mag de hond niet vooraan plaatsnemen.

Meer tips over reizen met een huisdier vind je bij het Nederlandse Landelijk InformatieCentrum Gezelschapsdieren (LICG).