Pak je tijd in Zwitserland

• Een geldig paspoort of een geldige identiteitskaart, geen visum.
• Minderjarige kinderen hebben een eigen reisdocument (Kids-ID) nodig.
• Minderjarigen reizend zonder hun ouders of voogd hebben best een kopie van de identiteitskaart van hun afwezige ouder(s) én een toestemmingsformulier bij zich.
• Belgisch rijbewijs bestuurder(s)
• Een B-sticker op het voertuig is niet vereist, de landcode op de kentekenplaat is voldoende. Heeft de kentekenplaat geen landcode (aanhangwagen, fietsendrager, oude nummerplaat), dan moet wel een B-sticker aangebracht worden.
• Indien het voertuig niet op eigen naam staat, bijvoorbeeld een leaseauto, laat dan door de eigenaar een machtiging opstellen en ondertekenen, bij voorkeur in meerdere talen.
• Verzekering en groene kaart: zowel voertuig als caravan/aanhangwagen +750 kg MTM moeten desgevallend verzekerd zijn, de groene kaart telt als bewijs.

• Het maximaal toegestane alcoholgehalte in het bloed is net als bij ons 0,5 promille, maar voor bestuurders die hun rijbewijs minder dan 3 jaar hebben is het beperkt tot 0,1 promille, een alcoholverbod m.a.w.! 
• Op bergwegen heeft stijgend verkeer voorrang op dalend verkeer, en een zwaarder voertuig (bus, camion) heeft altijd voorrang op een lichter.
• In Zwitserland bestaan ‘Bergpoststrassen’, herkenbaar aan een blauw vierkant bord met een gele posthoorn, daar hebben postauto’s steeds voorrang.
• Sommige bergpassen zijn voor auto’s met caravan verboden of af te raden; zie verder onder 'Kamperen'. 
• Bij het links afslaan, op een gelijkwaardig kruispunt, moeten twee elkaar tegemoetkomende bestuurders die beiden linksaf willen slaan, altijd voor elkaar langs gaan, elkaar links passeren dus (zgn 'Indonesisch kruisen')
• Langs een aantal autowegen zijn als waarschuwing op de praatpalen gele knipperlichten aangebracht. Wanneer deze lampen knipperen mag je niet inhalen.
• Anders dan in België mogen moto's bij file niet tussen de rijstroken rijden om voorbij te steken. 
• Het is verboden stil te staan bij een gele volle lijn en bij een witte volle enkele of dubbele streep, tenzij er minstens 3 m ruimte is tussen het voertuig en de streep.
• Blauwezone: je kunt gratis parkeren mits gebruik van de parkeerschijf.
• Bij parkeren op een steile helling ben je verplicht je voertuig extra te blokkeren door middel van wielblokken of gelijkaardige voorwerpen. Voor een ontkoppelde aanhangwagen of caravan geldt die verplichting zelfs op een lichte helling.
  Zet ook altijd de auto in versnelling ('parkeren op de motor') en draai de wielen richting voetpad. 
• Gebruik van dimlicht of dagrijlicht (ook led) overdag is verplicht.
• Buiten de bebouwde kom moet je overdag met geluidssignalen tegenliggers waarschuwen bij onoverzichtelijke wegsituaties en bij slecht zicht op smalle wegen. ’s Nachts geef je zulke signalen met je lichten.
• Bij pech of een ongeval moet je een gevarendriehoek gebruiken als je auto niet goed op te merken is. Je plaatst die op de auto(snel)weg circa 100 m en op overige wegen circa 50 m achter het voertuig. De gevarendriehoek moet in de auto altijd binnen handbereik zijn, dus niet in de koffer bijvoorbeeld.
• Bij een ongeval met lichamelijk letsel of schade aan de openbare infrastructuur moet je de politie waarschuwen.
• Net als in België ben je in Zwitserland verplicht in een file steeds een reddingsstrook (Rettungsgasse) in het midden vrij te houden voor de hulpdiensten op de Autobahn en op andere snelwegen met twee of meer rijstroken per rijrichting (ook binnen de bebouwde kom). Moto's mogen niet over die reddingsstrook rijden.

Winterbanden zijn niet verplicht, wel aangeraden bij winterse omstandigheden. Als je op zomerbanden rijdt in winterse omstandigheden én betrokken raakt bij een ongeval, bestaat de kans dat je (mede)aansprakelijk wordt gesteld voor het ongeval omdat je het verkeer onnodig in gevaar hebt gebracht. Bedenk ook dat op doorreis in Luxemburg en Duitsland winterbanden wel verplicht zijn. Ook als je op zomerbanden het ander verkeer hindert door een gebrek aan grip kan je worden beboet, en een verkeersbord kan het monteren van sneeuwkettingen opleggen. Sneeuwkettingen van kunststof of zgn. 'sneeuwsokken' zijn eveneens toegelaten.

• Zwitserland telt veel kampeerterreinen, meestal te vinden aan de grote en kleinere meren. Het zijn overwegend eerder kleinschalige campings die voorzien in de basisbehoeften van de kampeerder en de kwaliteit van het sanitair is zeer goed. Het aantal recreatieve faciliteiten is er meestal beperkt. Winterkamperen is in het Berner Oberland en in Graubünden vrij goed uitgebouwd.
• Wildkamperen (vrij in de natuur) is, behalve boven de boomgrens, meestal verboden; het is ook verboden in Nationale natuurparken,  en in de buurt van berghutten.
  Op parkeerplaatsen langs de autosnelweg is een eenmalige overnachting in camper of caravan toegestaan op de voorziene plaatsen.
  Op openbare plaatsen, parkings langs de openbare weg is het overnachten niet uniform gregeld maar afhankelijk van plaatselijke bepalingen, zie: Wildkamperen in Zwitserland - toegestaan of verboden? - TCS Zwitserland
• Sommige bergpassen zijn voor auto’s met caravan verboden of af te raden.
  - Verboden zijn de Klausenpas tussen Altdorf en Linthal, de Umbrailpas tussen Santa Maria en Bormio en de Furkapas tussen Gletsch en Realp.
  - Af te raden zijn de Albulapas tussen Tiefencastel en La Punt & de Grimselpas tussen Meiringen en Gletsch.
• Elektriciteit: verloopstekker is soms nodig. Voor stekkers met twee ronde pinnen en aardingsclipjes is mogelijk een verloopstekker van type J (adapter Zwitserland) of een wereldstekker nodig.

Op alle autosnelwegen in Zwitserland moeten auto's, moto's, campers én aanhangwagens met een MTM tot 3.500 kg een tolvignet (of ‘Autobahnvignet’) hebben. Let op: je moet voor de aanhangwagen/caravan dus ook een (extra) vignet kopen.
Het tolvignet is een kalenderjaar geldig, m.i.v. december voorafgaand aan, en januari volgend op dat jaar. Het vignet kleef je aan de binnenkant aan de linkerzijde van de voorruit, en vignetten van de voorgaande jaren die niet meer geldig zijn, moet je verwijderen.
Ook op de aanhangwagen of de caravan moet je een vignet kleven: links op een makkelijk toegangkelijke plaats, bij een caravan op de voorruit links of, bij gebrek daaraan, op de linker zijruit.
In de loop van 2023 wordt een electronisch vignet ingevoerd.

In ons land kan je je vignet kopen bij de webshop van VAB: https://webshop.vab.be/nl/vignetten of Touring https://www.touring.be/nl/ledenvoordelen/zwitsers-autowegenvignet.
Je kan ook terecht aan de Zwitserse grens en in Zwitserland zelf in tankstations en postkantoren. Goedkoopst is het daar te betalen in Zwitsers geld, of met je bankkaart.
Het is ook te koop langs de snelwegen in Zuid-Duitsland, het is daar iets duurder, maar het voorkomt wachttijd aan de grens.
Boete bij overtreding: 200 CHF + de kosten van een vignet. De boete voor een frauduleus opgeplakt vignet is nog hoger. Bewaar je aankoopbewijs: samen met andere bewijsstukken is dat nuttig om in geval van ruitbreuk het bedrag bij de verzekering terug te vorderen, of anders bij de Zwitserse douane een nieuw aan te vragen indien de kosten van het vignet niet door een verzekering worden gedekt. Het is hiervoor nodig een stukje voorruit met het vignet, de factuur van de vervangen voorruit en een verklaring van de verzekeringsmaatschappij dat het vignet niet is vergoed, in te leveren bij een kantoor van de Zwitserse douane.

Voertuigen boven 3.500 kg MTM, ook zware campers, moeten steeds de zogenoemde Schwerverkehrsabgabe betalen, ook buiten de snelwegen. Bestuurders moeten zich hiervoor melden bij de douanekantoren aan de grensovergangen. Bij niet-bemande overgangen staan borden met een telefoonnummer waar het voertuig na aanmelding geregistreerd wordt.
De hoogte van het bedrag is afhankelijk van de verblijfsduur: je betaalt vast een tarief per dag verblijf in het land; dus ook voor de dagen dat je op de camping staat zonder rijden moet je betalen.
Met dit formulier kun je de camper aangeven bij de douane aan de grens. Zeer handig is het om met de app Via van de Zwitserse douane je swerverkehrsabgave te regelen. 

Je betaalt ook tol voor de Grote-Sint-Bernardtunnel (zie www.letunnel.com) en de Munt-la-Scheratunnel (zie https://www.livigno.eu/en/tunnel-munt-la-schera-landing), de Sint-Gotthardtunnel daarentegen is tolvrij.

Het kanton Genève heeft sinds januari 2020 in een aantal gemeenten een tijdelijke milieuzone (périmètre de circulation différenciée) ingevoerd.
Bij overschrijding van bepaalde luchtvervuilingsnormen wordt de milieuzone actief en mogen alleen voertuigen, ook buitenlandse- die voorzien zijn van een geldige Zwitserse, (maar evengoed Franse) milieusticker in de zone. 
De zone omvat de gehele stad Genève en delen van de buurgemeenten Carouge, Cologny, Lancy en Vernier.
De milieuzone is van kracht tussen 6 en 22 uur, echter alleen wanneer er (ernstige) luchtvervuiling wordt gemeten. Dat wordt aangegeven met borden aan de rand van de zone.
Er zijn vier polutie-niveaus:
- niveau 1: geen beperkingen, iedereen mag rijden.
- niveau 2: alleen toegelaten met sticker 0, 1, 2, 3, 4.
- niveau 3: alleen toegelaten met sticker 0, 1, 2, 3.
- niveau 4: alleen toegelaten: sticker 0, 1, 2.
Tijdens niveau 2, 3 en 4 is de toegestane maximumsnelheid nergens hoger dan 80 km/h.
Tijdens niveau 3 en 4 is het openbaar vervoer gratis.

In andere Zwitserse plaatsen en kantons zijn er nog geen milieuzones.

Deze Zwitserse milieusticker macaron Stick'Air is een variant van de Franse milieusticker vignette Crit'Air, met dezelfde 6 categorieën en dezelfde 6 kleuren.
De Franse sticker is dan ook geldig in kanton Genève, de stickers van andere landen niet. Omgekeerd is de Zwitserse Stick'Air is niet geldig in Frankrijk.
Bestel daarom liever tijdig een Frans vignette Crit'Air , dan heb je geen twee stickers nodig en rij je zonder zorgen in beide landen.
Of je voertuig voor een macaron Stick'Air (of Franse vignette Crit'Air) in aanmerking komt, is na te gaan op ropag-data.ch/stickair2/i_stickair2.php (alleen in het Frans).
Rijden zonder geldige sticker kan worden beboet, desnoods met een rijverbod.
Informatie over de Stick'Air is te vinden op ge.ch/stick-air-circulation-differenciee.

De macaron Stick'Air is in Genève te koop bij tankstations en garages, bij het Office Cantonal des Véhicules (OCV; ge.ch/organisation/office-cantonal-vehicules-ocv); ook online en bij verscheidene servicestations van het kanton (etat.ge.ch/geoportail/pro zoek op 'stations-service'), kostprijs: CHF 5.

Deze 9 Zwitserse bergdorpen zijn altijd autovrij: Braunwald, Bettmeralp, Mürren, Riederalp, Rigi, Saas-Fee, Stoos, Wengen en Zermatt.

Zwitserland heeft een goede, maar soms ook dure gerzondheidszorg. Zorg daarom voor een goede reisverzekering, en houd er rekening mee dat mogelijk contant moet worden betaald voor de medische zorg.
Bij specialistische zorg of ziekenhuisopname: contacteer steeds direct de noodcentrale van je  Ziekenfonds. Bewaar dat nummer in je gsm.
Neem steeds voor jezelf en je reisgenoten een Europese ziekteverzekeringskaart (EZVK) mee. Je kunt ze aanvragen bij je ziekenfonds. Op deze EZVK staat ook het telefoonnummer van de alarmcentrale. Met deze kaart heb jij recht op noodzakelijke medische zorg bij ziekte of een ongeval tijdens je verblijf en weten alle zorgverleners dat hun rekening betaald wordt door de mutualiteit. Soms is het daardoor niet nodig om geld voor te schieten.

• Neem speciale geneesmiddelen in voldoende mate mee, in de originele verpakking.
• Maak zelf een reisapotheek met je reguliere geneesmiddelen.
• Gebruik je geneesmiddelen die onder de Opiumwet vallen (zoals bepaalde slaapmiddelen, kalmeermidelen, ADHD-middelen en sterke pijnstillers), dan moet je voor deze geneesmiddelen een zogenaamde Schengenverklaring bijhebben. Reizen met deze geneesmiddelen zonder verklaring is strafbaar. Op http://www.travellikeapro.be/mag-mijn-medicatie-zomaar-mee-op-reis/ is te lezen welke geneesmiddelen onder de Opiumwet vallen en hoe de verklaring kan worden aangevraagd. Deze verklaring is 30 dagen geldig na de opgegeven ingangsdatum. Vraag de verklaring minimaal 2 weken voor vertrek aan.

Let tussen april en november vooral op voor teken/tekenbeten bij het wandelen of kamperen in de natuur, want deze kunnen de ziekte van Lyme overbrengen evenals tekenencefalitis. Dat is een hersenontsteking die wordt veroorzaakt door een virus dat kan worden overgebracht door een tekenbeet. Tekenbeten vermijden is dus van groot belang.
Je kunt je tegen die encefalitis laten vaccineren, wat wordt aangeraden bij een langer verblijf in de natuur.
Omdat encefalitis ook kan worden overgedragen via rauwe melk van koeien, schapen of geiten, wordt geadviseerd geen kazen bvb te eten die zijn gemaakt van rauwe melk.

• Honden met gecoupeerde oren of staart moeten aan de grens bij de douane worden aangemeld. Invoer van die dieren is namelijk enkel toegestaan voor (beperkte) vakantiedoeleinden, anders niet. (bron: LIGC.nl)
• Zwitserland is een hondvriendelijk land. Op de meeste campings en in pretparken is een hond welkom, op voorwaarde dat hij aangelijnd blijft.
• In restaurants mag een hond niet binnen, soms wel op het terras.
• Op de recreatieve stranden rondom meren staat duidelijk aangegeven of een hond daar vrij mag rennen en zwemmen. Bij alle andere meren kan dat zonder problemen.
• Van maart tot mei moet een hond in de vrije natuur aangelijnd blijven.
• Netheid is zeer belangrijk in Zwitserland: ruim de uitwerpselen van je hond altijd meteen op.
• De hond mag overal mee in het openbaar vervoer, ook in de kabelbanen.
• In de auto moet de hond veilig vastzitten op de achterbank, het dier mag ook in een reiskennel of achter een rek in de kofferruimte vervoerd worden. 
• Identificatie: een hond of kat moet gechipt zijn en heeft een EU-dierenpaspoort nodig, verkrijgbaar bij de dierenarts. Dit paspoort bevat naast de beschrijving van het dier de naam en het adres van de eigenaar, het registratienummer van de chip en het bewijs van inenting tegen rabiës. Er is ook ruimte in het paspoort voor een gezondheidsverklaring en andere behandelingen of inentingen.
• Er zijn geen algemeen verboden hondenrassen, maar in elk kanton kunnen specifieke regels gelden. Zie https://tierimrecht.org/en/legal-matters/Cantonal-Dog-Laws/ voor meer info.

• honden en katten moeten ten minste 21 dagen voor de reis ingeënt zijn tegen hondsdolheid (rabiës). De geldigheidsduur is afhankelijk van de richtlijnen van de fabrikant van het vaccin (1-3 jaar). Let op: de chip moet vóór de inenting tegen rabiës zijn ingebracht (op dezelfde dag mag ook).
• Jonge dieren: een pup of kitten jonger dan drie maanden hoeft niet gevaccineerd te worden tegen rabiës wanneer het vergezeld wordt door de moeder van wie het nog afhankelijk is of er moet een schriftelijke verklaring zijn van de dierenarts, dat het jong tot aan de reis is opgegroeid op de geboorteplek en niet in contact is geweest met dieren die mogelijk besmet waren met rabiës.
• Voor de overige gevallen geldt dat alle pups en kittens die Zwitserland binnenkomen moeten ingeënt zijn tegen rabiës.
• Vaccinatie kan pas vanaf 12 weken, en de wettelijke wachttijd na vaccinatie is 21 dagen, waardoor dieren jonger dan 15 weken in princiepe niet ingevoerd mogen worden.
  Uitzondering evenwel voor pups of kittens jonger dan drie maanden wanneer het vergezeld wordt door het moederdier van wie het nog afhankelijk is (zie hoger).